Οι εφιαλτικές εικόνες που έρχονται από την Σαγκάη έχουν τις ρίζες τους σε έναν τύπο καθεστώτος που μπροστά σε μια υγειονομική κρίση ξεδιπλώνει πλήρως τον χαρακτήρα του. Είναι ένα τρομακτικά επαυξημένο από την τεχνολογική δυνατότητα μανδαρίνικο καθεστώς, για το οποίο φυσικά οι ατομικές και οι κοινωνικές ελευθερίες είναι ολότελα ξένες.
Τα κλεισίματα που εφαρμόστηκαν στη Δύση, ήταν μεν επώδυνα, ήταν ωστόσο κλεισίματα κατ οικονομίαν, σχετικά μέσα στην αυστηρότητά τους και πάντοτε υπό το βάρος της κριτικής για τον περιορισμό των ελευθεριών που συνεπάγονται.
Αν βάζαμε σε μια παλάντζα την εμπειρία την δική μας και της Δύσης από τη μία και της Κίνας από την άλλη, είναι προφανές ότι στις δικές μας κοινωνίες οι κρατικές πολιτικές δεν κατάφεραν με το μείγμα πειθούς και καταναγκασμού να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη συναίνεση και ευθυγράμμιση της κοινωνίας.
Η Κίνα βρίσκεται όμως στο άλλο άκρο. Εκεί δεν έχουμε απλώς να κάνουμε με ένα σκληρό κλείσιμο, αλλά με την μεταβολή μίας μεγαπόλης 23 εκατομμυρίων σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Φίλοι καλοί που έτυχε να ζήσουν στην Κίνα τα τελευταία χρόνια, πρίν και κατά τις πρώτες φάσεις εκδήλωσης της πανδημίας, μας μετέφεραν με πολύ παραστατικό τρόπο το κλίμα του ολοκληρωτισμού που επικρατούσε εκεί.
Και σε ότι αφορά τους κοινωνικούς περιορισμούς η εικόνα που μετέφεραν ήταν εκείνη του απόλυτου οικιακού περιορισμού με την τοποθέτηση συρματοπλεγμάτων στις εξόδους των κατοικιών. Σε κάθε πολυκατοικία υπήρχαν άνθρωποι του κράτους επιφορτισμένοι με το καθήκον της επιτήρησης των υπολοίπων, αλλά και την διανομή τροφίμων η οποία οργανωνόταν με τη χρήση ψηφιακών εφαρμογών.
Όπως βλέπουμε και στα βίντεο από τη Σαγκάη, που έκαναν και κάνουν θραύση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στην Κίνα οι άνθρωποι δεν έχουν την πολυτέλεια να παίζουν το ”κλέφτες και αστυνόμοι” γύρω από το ζήτημα των κοινωνικών περιορισμών.
Εκεί πέφτει άλλου τύπου βούρδουλας, αμείλικτος. Και, μαντέψτε, είναι ο ίδιος βούρδουλας που πέφτει και σε άλλα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα κάθε είδους.
Σε μια κοινωνία που πια μετράει πολύ έντονες ανισότητες πλούτου, η κοινωνική κινητικότητα είναι άπιαστο όνειρο, οι άρχουσες τάξεις μαζί με τις κατώτερες αναπαράγονται κληρονομικά, και η καχεξία των μεσαίων τάξεων αποτελεί ακόμα μεγάλο αίνιγμα για όσους ασχολούνται με το περίφημο κινέζικο μοντέλο.
Αξίζει επίσης να σημειώσουμε πως η ”συναίνεση του Πεκίνου”, δηλαδή ο κινέζικος, αυταρχικός δρόμος προς την ανάπτυξη είναι ιδιαίτερα ελκυστικός, ιδίως για καθεστώτα της Αφρικής που έχουν να αντιμετωπίσουν τεράστιες μάζες συντριπτικής φτώχειας.
Για να μη μιλήσουμε για την διευθύντρια του Russia Today, που τις προάλλες έλεγε σε ένα πάνελ στη ρωσική τηλεόραση ότι η δημοκρατία, η ελευθερία της έκφρασης, και ο ανοιχτός διάλογος δεν είναι στοιχεία που συμβαδίζουν με τις υπερανεπτυγμένες χώρες του 21ου αιώνα, αλλά με τις ”παρηκμασμένες” (λες και το πρόβλημα της Δύσης δεν είναι η εσωτερική κρίση και αμφισβήτηση των κλασικών αξιών της, αλλά οι ίδιες οι αξίες της).
Όλη αυτή η συζήτηση λοιπόν που πρέπει να γίνει, μπροστά στις εικόνες της Σαγκάης, πνίγεται μέσα σε μια διάχυτη χαζομάρα που θέλει να τις εκμεταλλευτεί για να μιλήσει ξανά για τα μέτρα κοινωνικού περιορισμού που εφαρμόστηκαν εδώ ή για τα εμβόλια. Ενώ την ίδια στιγμή έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται τα μοντέλα κοινωνίας, οικονομίας και πολιτικής που θα κυριαρχήσουν στα επόμενα χρόνια...