Το Ισραήλ και ο Λίβανος συμφώνησαν να τερματίσουν μια μακροχρόνια διαμάχη για τις ΑΟΖ και τα θαλάσσια σύνορά τους. «Είναι μία ιστορική συμφωνία», τονίζουν έμπειροι Ισραηλινοί διπλωμάτες. «Γιατί υπογράφεται (Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2022) ανάμεσα σε δύο χώρες που παραμένουν σε εμπόλεμη κατάσταση εδώ και πολλά χρόνια. Δεν επιλύει οριστικά τις διαφορές μας, όμως επιλύει ένα από τα σοβαρά προβλήματα, που ήταν η οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μας».
Η συμφωνία θα επιτρέψει την παραγωγή φυσικού αερίου στο κοίτασμα Καρίς (Karish) από μέρους του Ισραήλ, ώστε να προχωρήσει χωρίς ανησυχίες για την ασφάλεια, καθώς προηγήθηκαν απόπειρες της Χαμάς να στείλει drones κοντά σε ισραηλινές εξέδρες άντλησης αερίου στην ίδια περιοχή. Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις κατέρριψαν τα drones, που δεν έφεραν οπλισμό αλλά μετέφεραν πρακτικά ένα απειλητικό προειδοποιητικό μήνυμα που θα εκλείψει θεωρητικά μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
Η αξιοποίηση του κοιτάσματος Καρίς αφορά και την Ελλάδα, στο μέτρο που μία εταιρεία (και) ελληνικών συμφερόντων, η Energean, έχει αναλάβει το μεγάλο έργο της άντλησής του.
Η συμφωνία διασφαλίζει παράλληλα τον έλεγχο του Λιβάνου στην έρευνα με στόχο την αξιοποιήση ενός μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου στον καθορισμένο τομέα του στην Ανατολική Μεσόγειο (κοίτασμα Κανά - Qana), που πλέον καθορίζεται και αποτυπώνεται πέρα από κάθε αμφισβήτηση στον χάρτη.
Η διπλωματία των «μικρών γεωμετρικών σχημάτων»
Υπό το φως αυτής της εξέλιξης, ισραηλινές πηγές καταγράφουν τρία σημαντικά συμπεράσματα που αντλεί το Τελ Αβίβ, όπως λένε:
1. «Πιστεύουμε ότι αποδίδει καρπούς η διπλωματία των «μικρών γεωμετρικών σχημάτων». Επιτρέπουν να χτίσουμε σχήματα συμμαχιών και συνεργασιών, που προσφέρουν νέες δυνατότητες έστω και αν υπάρχουν αλληλο-επικαλύψεις με άλλα μεγαλύτερα σχήματα», σημειώνουν χαρακτηριστικά. Σε αυτή την περίπτωση, το σχήμα που λειτούργησε ήταν τριμερές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες διαμεσολάβησαν για την αποκατάσταση εμπιστοσύνης μεταξύ Ισραήλ - Λιβάνου και η προσπάθεια απέδωσε.
2. «Η ελληνική κυβέρνηση έχει την ίδια οπτική και λογική για τα μικρά γεωμετρικά σχήματα. Έτσι δημιουργήθηκε η τριμερής συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, που εξελίσσεται σε ”πεντάγωνο” με την προσθήκη της Αιγύπτου και των ΗΠΑ», λένε οι ίδιες πηγές.
3. Στο ερώτημα, ποιός είναι ο επόμενος μεγάλος στόχος στην συνεργασίας Ελλάδας - Ισραήλ, αν θεωρήσουμε ότι έχει εδραιωθεί πλέον αυτό που αποκαλούν οι Ισραηλινοί «στρατηγική φιλία και συμμμαχία με την Ελλάδα», η απάντηση είναι συγκεκριμένη: Οι Ισραηλινοί διπλωμάτες μιλούν με ενθουσιασμό για την «Ηλεκτρική Διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ» (EuroAsia Interconnector) για την οποία έχει ήδη εξασφαλιστεί χορηγία 657 εκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ενωση. «Θέλουμε να μεταφέρουμε μαζί Πράσινη Ενέργεια στην Ευρώπη», λένε αρμόδιες ισραηλινές πηγές. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πάντως ότι το Τελ Αβίβ δεν βλέπει με ανάλογο ενθουσιασμό το παλαιότερο σχέδιο για τον αγωγό φυσικού αερίου East Med, που έχει μπει στο «ψυγείο», καθώς οι Αμερικανοί επιμένουν να χαρακτηρίζουν πολύ ακριβό και δύσκολο το έργο της υλοποίησής του.
Χαμηλοί τόνοι για Τουρκία
Νέο δεδομένο στην ισραηλινή εξωτερική πολιτική αποτελεί όμως και η σταδιακή επαναπροσέγγιση με την Άγκυρα.
Έπειτα από μία μακρά περίοδο έντονης ψυχρότητας, που σηματοδότησε η διακυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου, η κυβέρνηση που τον διαδέχθηκε - πλέον με πρωθυπουργό τον Γιαϊρ Λαπίντ - δείχνει περισσότερο διατεθειμένη να αποκαταστήσει διάλους με την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν.
Σε όλα τα ελληνικά δημοσιογραφικά ερωτήματα, οι Ισραηλινοί κάνουν σαφές - κάποτε και δια της σιωπής τους - ότι δεν επιδιώκουν να πάρουν θέση στα ζητήματα που επιχειρούν να θέσουν κατά διαστήματα οι Τούρκοι, ούτε να σχολιάσουν την επιθετικότητα του Ερντογάν σε επίπεδο ρητορικής.
Όσοι γνωρίζουν άλλωστε τις πάγιες αρχές της ισραηλινής διπλωματίας, θυμούνται ότι το Τελ Αβίβ διατηρεί το πάγιο δόγμα, ότι «εάν προκύψει πολεμική σύγκρουση, δεν υπολογίζεις σε κανέναν, αλλά φροντίζεις να αμυνθείς μόνος σου». Αυτό μάλλον ισχύει και για την περίπτωση της Ελλάδας στο μυαλό τους.