Παρόλο που οπλιστήκαμε με ενημερωμένα ενισχυτικά εμβόλια κατά της COVID-19, ο κόσμος στην πλειοψηφία του εξακολουθεί να βρίσκεται σε διαφορετική και μάλλον ανησυχητική κατάσταση σε σύγκριση με τις εποχές πριν από την πανδημία.
Αυτό μπορεί να προκαλέσει ένα αίσθημα αδιαθεσίας ή κόπωσης που προκύπτει από τον τρόπο ζωής, σύμφωνα με τον Σιν Γκρόβερ, ψυχοθεραπευτή που γράφει για το Psychology Today. Η κόπωση από τον τρόπο ζωής μπορεί να συνοψιστεί σε ένα συναίσθημα «αποτελμάτωσης», όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο Γκρόβερ.
«Η κόπωση από τον τρόπο ζωής δεν διαφαίνεται σε κανενός είδους κλινική διάγνωση», εξηγεί η Αλάγνα Λ. Παρκ, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον. «Δεν πρόκειται να επισκεφτούμε τον ψυχολόγο και να λάβουμε διάγνωση κόπωσης εξαιτίας του τρόπου ζωής μας. Η συγκεκριμένη κατάσταση της ψυχής ίσως σχετίζεται με το αίσθημα της απογοήτευσης».
Παρακάτω οι ειδικοί μοιράζονται τί σημαίνει για αυτούς η κόπωση από τον τρόπο ζωής και γιατί η κοινωνία τη βιώνει πιο έντονα από ποτέ. Επιπλέον, προσφέρουν μερικές συμβουλές για να αισθανθούμε έστω και λίγο καλύτερα.
Η κόπωση από τον τρόπο ζωής μπορεί να αποτελεί και σύμπτωμα κατάθλιψης. Η κόπωση από τον τρόπο ζωής εκδηλώνεται με τα κλινικά σημάδια της έλλειψης ερωτικής διάθεσης ή της αδυναμίας να αισθανθούμε ευχαρίστηση, αναφέρει η Παρκ. Ωστόσο, το γεγονός ότι βιώνουμε έλλειψη ερωτικής διάθεσης δεν σημαίνει αυτόματα ότι έχουμε κατάθλιψη.
Αιτία της ίσως αποτελεί η απουσία ευχάριστων ή παραγωγικών δραστηριοτήτων, που προξενεί πλήξη, θλίψη ή κούραση. Ακόμα και τώρα που οι περιορισμοί έχουν αρθεί και έχουμε εμβολιαστεί, εξακολουθούμε να εξετάζουμε τους κινδύνους ορισμένων δραστηριοτήτων. Η κοινωνική μας ζωή στο σύνολό της είναι διαφορετική: Οι φιλίες μας αλλάζουν και ίσως αφήνουν λιγότερο χώρο για κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Οι χώροι εργασίας μας είναι πιο κουραστικοί ή απαιτητικοί, με αποτέλεσμα πολλοί να νιώθουμε λιγότερη ευχαρίστηση από την καριέρα μας. Όλα αυτά μας επιβαρύνουν.
Θα μπορούσε επίσης να σχετίζεται με συναισθηματική εξάντληση, καθώς η κοινωνία είναι συναισθηματικά εξουθενωμένη με όσα αγχωτικά γεγονότα προκύπτουν στη ζωής μας, σύμφωνα με την δρ Ελάινα Ντελακάβα, ψυχίατρο στο Weill Cornell Medicine και τη Νέα Υόρκη.
Όταν βιώνουμε συναισθηματική εξάντληση, «δεν έχουμε την ενέργεια να συμμετάσχουμε σε πράγματα, δεν έχουμε κίνητρο και χάνουμε την επιθυμία να δράσουμε», εξηγεί αναλυτικά.
Με άλλα λόγια, είμαστε εξαντλημένοι σε βαθμό που δεν θέλουμε να κάνουμε κάτι που το 2019 μας φαινόταν απολύτως φυσιολογικό, είτε πρόκειται για ένα ταξίδι, είτε για ένα ποτό με έναν φίλο.
Σε κάποιες περιπτώσεις, άνθρωποι που άλλοτε αγαπούσαν τα ταξίδια, παύουν να αισθάνονται άνετα στο αεροπλάνο, καθώς ανησυχούν μήπως νοσήσουν στο εξωτερικό και ματαιωθούν τα σχέδιά τους. Ομοίως, κάποιος που κάποτε θεωρούσε τον εαυτό του εξωστρεφή μπορεί να δυσκολευτεί να γνωρίσει νέους ανθρώπους. Είναι δύσκολο να είμαστε η εκδοχή του εαυτού μας το 2019, στην πραγματικότητα που βιώνουμε αυτή τη στιγμή.
«Με την πάροδο του χρόνου, παρατηρώ ότι οι άνθρωποι αναφέρουν ότι προσπαθούν να κινητοποιήσουν τον εαυτό τους να κάνει πράγματα, απλώς η απόλαυση έχει μειωθεί σε σύγκριση με το παρελθόν», επισημαίνει η Ντελακάβα.
Μετά από δύο χρόνια χαλαρής ρουρίνας και απομόνωσης από τα αγαπημένα μας πρόσωπα, κάθε είδους προγραμματισμός, όπως τα σχέδια για το μέλλον, οι δουλειές, οι συναντήσεις, μας φαίνονται ανεπιθύμητες ευθύνες.
Όταν τo σώμα μας έχει «απενεργοποιηθεί» για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, σταδιακά εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης. Τα εν λόγω συμπτώματα μας κουράζουν, ώστε να μπορούμε να κοιμηθούμε περισσότερο και να θεραπεύσουμε το στρες, όπως μας πληροφορεί η Παρκ.
Πρόκειται για τον τρόπο με τον οποίο, ο οργανισμός μας προσπαθεί να επιστρέψει στην φυσιολογική του κατάσταση. Ωστόσο, καθώς η πανδημία εξελίσσεται, αυτές οι αντιδράσεις εξακολουθούν να μάχονται ενάντια στο άγχος. Συνεπώς, αντί να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, το σώμα μας ενδέχεται να βιώνει συμπτώματα κατάθλιψης ξανά και ξανά, πιέζοντά μας για ξεκούραση.
Αν και η κόπωση από τον τρόπο ζωής δεν είναι συνώνυμη της κατάθλιψης, σε ορισμένες περιπτώσεις τα πράγματα εξελίσσονται διαφορετικά. Είναι φυσιολογικό να αισθανόμαστε στεναχωρημένοι ή απογοητευμένοι κατά καιρούς. Ωστόσο, εάν τα συμπτώματα επιμένουν για τουλάχιστον δύο εβδομάδες, αυτός μπορεί να είναι ένας λόγος ανησυχίας. Σε εκείνη τη φάση, ίσως μας βοηθήσει η συνάντηση με έναν θεραπευτή.
Η Ντελακάβα δεν παραλείπει να αναφέρει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περιπλέκουν τα πράγματα ακόμη περισσότερο. Ως χρήστες των κοινωνικών δικτύων κατακλυζόμαστε από ένα σωρό χαρούμενες εικόνες, που επιτείνουν το αδιέξοδό μας, ειδικά εφόσον περνάμε μια δύσκολη μέρα.
«Λέγεται ότι η σύγκριση είναι ο κλέφτης της χαράς και νομίζω ότι ισχύει», εξομολογείται η Ντελακάβα. Κι όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στα κοινωνικά δίκτυα αντικρίζουμε την καλύτερη ημέρα των άλλων ανθρώπων. Οι περισσότεροι αποφεύγουμε να δημοσιεύσουμε τις κακές στιγμές ή τις ανήσυχες νύχτες μας.
Δραστηριότητες που θα μας βοηθήσουν να νιώσουμε καλύτερα
Η προσθήκη ορισμένων παραγωγικών και ευχάριστων δραστηριοτήτων στην εβδομάδα μας, ίσως μας βοηθήσει να απαλλαγούμε από τα συναισθήματα κόπωσης, μας παροτρύνει η Παρκ. Όμως, καθώς ένα σύνολο ανθρώπων αισθάνονται εξαντλημένοι εξαιτίας της δουλειάς σε συνδυασμό με την οικογενειακή ζωή και τις υποχρεώσεις του σπιτιού, οι παραγωγικές δραστηριότητες δεν χρειάζεται να περιστρέφονται γύρω από το περιβάλλον της εργασίας μας.
«Στις παραγωγικές δραστηριότητες συγκαταλέγεται η άσκηση ή η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας», μας συμβουλεύει η Παρκ. Και τα δύο μπορούν να μας προσφέρουν μια αίσθηση ολοκλήρωσης εάν αισθανόμαστε απογοητευμένοι.
Οι ευχάριστες δραστηριότητες μπορεί να περιλαμβάνουν και την επίσκεψη σε έναν φίλο, το παιχνίδι ενός διαδικτυακού βιντεοπαιχνιδιού με ένα μέλος της οικογένειας ή ένα τηλεφώνημα σε κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο.
Μόλις ασχοληθούμε με κάτι που μας αρέσει, πιθανότατα θα παρατηρήσουμε ότι σταδιακά αισθανόμαστε πιο χαρούμενοι. Ωστόσο, εφόσον δεν παρατηρούμε καμία αλλαγή στη διάθεση μας, δεν διστάζουμε να απευθυνθούμε σε έναν γιατρό ή έναν θεραπευτή.