Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από δραματικές και ταχύτατες εξελίξεις στη στρατιωτική τεχνολογία και την επιστήμη του πολέμου εν γένει, η ανάγκη για αναβάθμιση της αεράμυνας, στην ελληνική περίπτωση, εκφράζεται υπό τη μορφή των διεργασιών και συζητήσεων για τη δημιουργία «θόλου» αεράμυνας για τη θωράκιση της ελληνικής επικράτειας. Υπό αυτή την έννοια, ιδιαίτερα σημαντική είναι η αξιολόγηση της τουρκικής απειλής από αέρος- τόσο της σημερινής, όσο και της μελλοντικής.
Στο πλαίσιο εσπερίδας- συζήτησης του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ) στις 17 Φεβρουαρίου με θέμα «Αντιαεροπορικός Θόλος: Αναγκαιότητα ή Ουτοπία;», πραγματοποιήθηκε, μεταξύ άλλων, παρουσίαση των τουρκικών δυνατοτήτων και της συνολικής απειλής από αέρος απέναντι στην ελληνική αεράμυνα σήμερα. Την παρουσίαση πραγματοποίησε ο Νικόλαος Λεφάκης, σμήναρχος ε.α., αντλώντας στοιχεία από ανοιχτές πηγές- ειδικότερα τη «Λευκή Βίβλο 2024-2025, τις ιστοσελίδες των Γενικών Επιτελείων και το Διαδίκτυο. Σε αυτήν περιλαμβάνονταν μαχητικά αεροσκάφη, μη επανδρωμένα, ελικόπτερα, όπλα αέρος- εδάφους διαφόρων κατηγοριών και βαλλιστικοί πύραυλοι – κοινώς, το πλήρες εύρος της απειλής που έχει απέναντί της η ελληνική αεράμυνα, η οποία είναι μία από τις πληρέστερες και καλύτερες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο ΝΑΤΟ (δείτε εδώ και εδώ για τη φύση και τις δυνατότητές της- όσον αφορά στον «θόλο» αεράμυνας, αναμένεται να έχει έντονο το ισραηλινό στοιχείο, με εξαιρετικά προηγμένα συστήματα).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Κεφαλογιάννης: Μέσα στο 2026 θα είναι έτοιμος ο ελληνικός θόλος αεράμυνας
Πώς η Κύπρος ενισχύει την αεράμυνά της και γιατί η Τουρκία δεν φαίνεται να αντιδρά
Ακολουθούν τα στοιχεία και οι αριθμοί περί της παρούσας τουρκικής απειλής, όπως παρουσιάστηκαν κατά την εσπερίδα του ΕΛΙΣΜΕ.
Επανδρωμένα αεροσκάφη
Ακολουθούν οι τουρκικές δυνατότητες σε επίπεδο επανδρωμένων αεροσκαφών. Σημειώνεται πως η τουρκική αεροπορία (ΤΗΚ) θεωρείται ότι υστερεί πλέον έναντι της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ), δεδομένου ότι αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από «γερασμένα» πλέον F-16, αναζητώντας «ενδιάμεση λύση» μέσω ενδεχόμενης προμήθειας Eurofighter και προσπαθώντας να ανανεώσει τον στόλο των F-16 της, τη στιγμή που η ΠΑ εκτοξεύει κατακόρυφα τις δυνατότητές της με μαχητικά Rafale, αναβαθμισμένα μαχητικά F-16V και προμηθευόμενη μέσα στα επόμενα χρόνια stealth μαχητικά 5ης γενεάς F-35. Μακροπρόθεσμα η Τουρκία επενδύει στο εγχώριο μαχητικό Kaan.
Η Τουρκία αυτή τη στιγμή διαθέτει:
-16 F-16 Block 50+ Fighting Falcon
-71 Fl-16 Block 50 Fighting Falcon
-135 F-16 Block 30 και Block 40
-19 F-4 Phantom Terminator
-3 CN-235 ηλεκτρονικού πολέμου
-4 Μ-737-700 MESA THEIK με ραντάρ επιτήρησης MESA
-2 G-550 Gulf Stream διοικήσεως και ελέγχου
-1 C-160T ηλεκτρονικού πολέμου, εκτέλεσης παρεμβολών
-3 C-235M-100 ηλεκτρονικής αναγνώρισης- υποκλοπών
-2 C-130 B Hercules ηλεκτρονικού πολέμου
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
«Στροφή» από την Τουρκία: «Όχι» στην αναβάθμιση 79 F-16 από τις ΗΠΑ, μα θα αγοράσει 40 νέα
Μη επανδρωμένα αεροσκάφη
H Τουρκία έχει επενδύσει πολύ στην ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών (ΜΕΑ- UAV) εδώ και χρόνια, με το Bayraktar TB2 (το οποίο έχει σημειώσει σημαντική εξαγωγική επιτυχία) να έχει αναδειχθεί, στα μάτια πολλών, σε «σήμα κατατεθέν» της τουρκικής βιομηχανίας drones. Ωστόσο εξακολουθεί να χρησιμοποιεί και ΜΕΑ που έχουν αγοραστεί από το εξωτερικό. Η τουρκική πρόοδος στον τομέα των drones έχει αναβαθμίσει την απειλή απέναντι στην ελληνική αεράμυνα, οπότε οι κινήσεις για την αναβάθμιση της ελληνικής αεράμυνας (ο προαναφερθείς «θόλος») γίνονται σε μεγάλο βαθμό με γνώμονα την αποτελεσματική αντιμετώπιση ΜΕΑ.
Αναφέρονται τα ΜΕΑ παρατήρησης και κρούσης:
-24 ΑΝΚΑ
-6 HERON
-107 Bayraktar
-106 Harpy (drone αυτοκτονίας με μικρή εκρηκτική ισχύ για χρήση εναντίον εχθρικών ραντάρ)
-16 I-GNAT
-6 GNAT-750
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
«Ηνίοχος 2024»: Η ισχύς της ΠΑ «θα αυξηθεί»- το 2030 τα πρώτα ελληνικά F-35 στην Ανδραβίδα
Όπλα αέρος- εδάφους
Όπλα που μπορούν να μεταφέρονται και να αφήνονται από επανδρωμένα αεροσκάφη και οπλισμένα ΜΕΑ (UCAV- Unmanned Combat AirVehicles). Σε μεγάλο βαθμό το τουρκικό οπλοστάσιο είναι αντίστοιχο του ελληνικού.
-95 AGM 88B HARM (για χρήση εναντίον ραντάρ)
-99 AGM-142 Popeye 1 (από απόσταση 70 χλμ περίπου)
-48 AGM 84K SLAM-ER (από απόσταση 240 χλμ περίπου)
-54 AGM 154A-1 JSOW BLOCK II (από απόσταση 110 χλμ περίπου)
-50 AGM 154C JSOW-C/BROACH
-274 AGM 65G1 Maverick IIR
-550 AGM 65A/B Maverick
-200 GBU-8/B HOBOS ηλεκτροοπτικής καθοδήγησης
-1.500 Paveway I & II (GBU-10/-12) καθοδήγησης με λέιζερ
-523 BLU-107 DURANDAL για προσβολή αεροδρομίων
-100 CBU 103 & 105 με βομβίδια διασποράς
-400 GBU 31 & 38 JDAM
-100 BLU-109
Σημειώνεται πως δεν παρέχονται λεπτομέρειες και αριθμοί για όπλα τουρκικής σχεδίασης και ανάπτυξης, όπως
-HGK-1 (αντίγραφο του αμερικανικού JDAM)
-SOM (τουρκικός πύραυλος cruise εμβέλειας περίπου 230 χλμ)
-KGK-82 (κατευθυνόμενη βόμβα ανεμοπορίας)
-ΝΕΒ (διατρητική βόμβα καθοδήγησης με λέιζερ)
Όσον αφορά στα ατρακτίδια στοχοποίησης, περιλαμβάνονται LANTIRN, LITENING, SNIPER.
Ελικόπτερα (που μπορούν να επιχειρήσουν επιθετικά)
-25 AS532UL/AS332L1 COUGAR MK2.
-66 Τ-129 ΑΤΑΚ
-9 ΑΗ-1W Super Cobra
-21 AH-1P/S Cobra
Δορυφορικά συστήματα
Για ενίσχυση τηλεπικοινωνιών και παροχή εικόνας σε πραγματικό χρόνο. Επίσης, πολλαπλά κανάλια επικοινωνίας στις συχνότητες της Ku μπάντας, ενώ πέραν των εμπορικών χρήσεων προσφέρουν επέκταση των περιοχών δράσης και των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των τουρκικών UAV.
-3 GOCTURK-1/2/3.
-3 TURKSAT 2A/3A/4A.
-1 TURKSAT 6A
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Η Γαλλία δεν «κόβει» την πώληση πυραύλων Meteor στην Τουρκία: Πώς μπορεί να απαντήσει η Ελλάδα
GOVSATCOM: Τι είναι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα που θα εδρεύει (και) στην Ελλάδα
Βαλλιστικοί πύραυλοι/ ρουκέτες/ συστήματα πυροβολικού
H Τουρκία αναπτύσσει το οπλοστάσιο βαλλιστικών πυραύλων της εδώ και χρόνια. Πολλές από τις τουρκικές εξαγγελίες εκλαμβάνονται ως υπερβολικές: Αξίζει να σημειωθεί πως στις 6 Ιανουαρίου ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν είχε ισχυριστεί ότι η χώρα του αναπτύσσει πύραυλο με εμβέλεια 2.000 χλμ και ότι «αποφασίσαμε να ενισχύσουμε το απόθεμα πυραύλων μας με εμβέλεια 800 χλμ και άνω». Στο παρελθόν είχε πει ότι η Τουρκία εργαζόταν πάνω σε πύραυλο με εμβέλεια 1.000 χλμ: «Η εμβέλεια του πυραύλου Tayfun ανακοινώθηκε ως 560 χλμ, δεν βρίσκουμε ούτε τα 560 επαρκή...είχα συνάντηση...ρώτησα ποια ήταν η τελική κατάσταση, και είπαν ότι θα φτάσουμε τα 1.000 χλμ» είχε πει στα τέλη του 2022.
Σε κάθε περίπτωση, το τουρκικό οπλοστάσιο θεωρείται ότι περιλαμβάνει τα εξής:
-36 και άνω J 600-T Yildirlim I & II με βεληνεκές 150-300 χλμ
-300 BORA με βεληνεκές που υπολογίζεται στα 280 χλμ (ενδεχομένως και παραπάνω)
-Άγνωστος αριθμός πυραύλων Tayfun με βεληνεκές 561 χλμ (όπως προαναφέρθηκε, επιδιώκεται παραπάνω)
Όσον αφορά σε επιπλέον συστήματα πυραύλων/ ρουκετών/ πυροβολικού που εκλαμβάνονται ως από αέρος απειλή, το τουρκικό οπλοστάσιο περιλαμβάνει 215 TP-300 KASIRGA, άγνωστος αριθμός TOROS 230A/260A, 12 M-270 ΜLRS, 72 πυραύλους MGM 140 ATACMS BLOCK 1, 130 Τ-122 CNRA, 48 T-107, 24 RA-7040 (τα τρία τελευταία είναι πολλαπλοί εκτοξευτές ρουκετών τουρκικής παραγωγής). Επίσης, υπάρχει μεγάλος αριθμός και αυτοκινούμενων πυροβόλων διαφόρων διαμετρημάτων.
Συμπεράσματα- προτάσεις
Μεταξύ άλλων, στο τέλος της παρουσίασης υπογραμμίστηκε πως για τη διατήρηση και βελτίωση της ελληνικής αεράμυνας απαιτούνται συστήματα αντιμετώπισης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και συστήματα CRAM (Counter Rockets Artillery Mortars), προκειμένου να αποφεύγεται η σπατάλη ακριβών αντιαεροπορικών/ αντιπυραυλικών συστημάτων. Επίσης, ως επιχειρησιακά αναγκαίοι κρίνονται οι παρεμβολείς GPS (GPS jammers), καθώς τα περισσότερα drones (περιλαμβανομένων των περιφερόμενων πυρομαχικών) κινούνται βάσει GPS και με δορυφορική κατάδειξη- ενώ δεν πρέπει να παραβλέπεται η εν συνεχεία υποστήριξη (Follow on Support- FOS) για όλα τα οπλικά συστήματα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ακόμη, δόθηκε έμφαση σε θέματα προσωπικού, περιλαμβανομένου αυτού που χαρακτηρίστηκε ως ανάγκη αποφυγής φαινομένων απαξίωσης των Ενόπλων Δυνάμεων μέσω απασχόλησης σε καθήκοντα που δεν έχουν σχέση με το αντικείμενό τους.
Ως προς την έννοια του θόλου αεράμυνας, αναφέρθηκε πως οι περιοχές που χρήζουν πλήρους αντιπυραυλικής/ αντιαεροπορικής κάλυψης είναι τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και η Θράκη, με τη δημιουργία αντιαεροπορικών θόλων κατά τόπους για την προστασία αυτών και εν συνεχεία άλλων προς το εσωτερικό της χώρας για την προστασία ζωτικών στόχων/ εγκαταστάσεων όπως έχουν καθοριστεί από τα Γενικά Επιτελεία (αεροδρόμια, λιμάνια, ηλεκτροπαραγωγές μονάδες, σημεία συγκέντρωσης στρατευμάτων κλπ). Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρθηκε από τον κ. Λεφάκη πως «αντιαεροπορικός θόλος από Ορεστιάδα έως Σητεία και από Κέρκυρα έως Πάφο δεν είναι εφικτός»- ενώ κατά την εσπερίδα υπογραμμίστηκε επανειλημμένα πως κανένα σύστημα αεράμυνας δεν είναι αδιαπέραστο, κάτι που προκύπτει και από τις εμπειρίες πρόσφατων συγκρούσεων (Ουκρανία- Μέση Ανατολή).