Πυκνώνουν τα σύννεφα για την τουρκική οικονομία, καθώς αυξάνονται τα δημοσιεύματα και οι φημολογίες περί διαπραγματεύσεων για χρηματοδότηση από το εξωτερικό, μα και για πιθανότητες προσφυγής στο ΔΝΤ.
Η Τουρκία είχε συνομιλίες με τις ΗΠΑ για το ενδεχόμενο εξασφάλισης γραμμής ανταλλαγής λίρας με δολάρια (swap line) από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και έχει συζητήσει άλλες επιλογές χρηματοδότησης για τον μετριασμό των επιπτώσεων από την επιδημία του κορονοϊού, ανέφεραν Τούρκοι αξιωματούχοι την Παρασκευή, σύμφωνα με το Reuters.
Αν και η Άγκυρα επιδιώκει να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, εάν είναι δυνατόν, οι αξιωματούχοι είπαν ότι η Τουρκία δεν εξετάζει το ενδεχόμενο να επιδιώξει συμφωνία με το ΔΝΤ, δεδομένων αυτών που χαρακτήρισαν ως αρνητικές αντιλήψεις περί συνεργασίας με το Ταμείο στο εσωτερικό της χώρας.
Είναι ασαφές εάν υπήρξε πρόοδος προς την κατεύθυνση μιας συμφωνίας. Το τουρκικό υπουργείο Οικονομικών δεν προέβη σε σχόλια, ούτε εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείο Οικονομικών ή τη Fed.
Αναλυτές έχουν εκφράσει προβληματισμούς ότι η μείωση των αποθεμάτων ξένου συναλλάγματος θα μπορούσαν να δυσχεράνουν την αντιμετώπιση της πανδημίας από την Τουρκία, αυξάνοντας την ανάγκη για εξωτερική χρηματοδότηση. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί για να εμποδιστεί η εξάπλωση του Covid-19 αναμένεται να ρίξουν την οικονομία της σε δεύτερη ύφεση μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια.
Υπογραμμίζοντας την ευαισθησία του ζητήματος της ξένης χρηματοδότησης, η τουρκική λίρα σημείωσε άνοδο 2% την Πέμπτη μετά από δηλώσεις της διευθύντριας του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεόργκιεβα, πως το Ταμείο θα συνέχιζε την εποικοδομητική του συνεργασία με όλα του τα μέλη, περιλαμβανομένης και της Τουρκίας.
Σε ένα swap, η Fed δέχεται άλλα συναλλάγματα με αντάλλαγμα δολάρια. Προσωρινές γραμμές έχουν δοθεί σε κεντρικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων της Βραζιλίας, της Νότιας Κορέας και του Μεξικού προς υποστήριξη των διεθνών χρηματαγορών εν μέσω της πανδημίας, η οποία αναμένεται να προκαλέσει παγκόσμια ύφεση.
«Υπήρξαν επαφές σε κορυφαίο επίπεδο μεταξύ των δύο χωρών για το swap» είπε ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος στο Reuters, αναφερόμενος στις ΗΠΑ και την Τουρκία. «Η Τουρκία βλέπει το θέμα θετικά, εάν είναι δυνατόν».
Δεύτερος Τούρκος αξιωματούχος είπε ότι μια swap line της Fed είναι «ιδιαίτερα ελκυστική» και «εξετάζεται ως επιλογή» για την Τουρκία. «Πέραν του ΔΝΤ, η Τουρκία εξετάζει κάθε επιλογή για πόρους και εμπλέκεται σε πολλαπλές επαφές» είπε, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Δεδομένα δείχνουν πως τα αποθέματα συναλλάγματος της τουρκικής κεντρικής τράπεζας έπεσαν στα 27,14 δισ. δολάρια την προηγούμενη εβδομάδα, σημειώνοντας πτώση κατά 5 δισ. δολάρια σε σχέση με μια εβδομάδα πριν και κατά 11 σε σχέση με τα τέλη του Φεβρουαρίου. Το όριο των αποθεμάτων έχει μειωθεί το τελευταίο έτος λόγω παρεμβάσεων της κεντρικής τράπεζας για σταθεροποίηση της λίρας, πρόσφατα από μια απόφαση εν μέσω της πανδημίας για τη μείωση των προαπαιτούμενων για τα αποθέματα. Η τουρκική λίρα έχει σημειώσει πτώση 10% μέχρι τώρα αυτό το έτος.
Ο διευθυντής επικοινωνίας της Τουρκίας, Φαχρετίν Αλτούν, δήλωσε τον προηγούμενο μήνα στο Twitter πως οι συμφωνίες swap μεταξύ κεντρικών τραπεζών θα έπρεπε να επεκταθούν για να περιλαμβάνονται όλα τα μέλη του G20, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία. Τρίτος αξιωματούχος δήλωσε την Παρασκευή πως ήταν σε εξέλιξη συνομιλίες με την Παγκόσμια Τράπεζα και με εμπορικούς εταίρους στο G20 για εξασφάλιση χρηματοδότησης.
Η Fed έχει καταστήσει διαθέσιμα περίπου 450 δισ. δολάρια μέσω γραμμών swap. Στο παρελθόν είχε επιλέξει παραλήπτες με βάση μια σειρά κριτηρίων, μεταξύ των οποίων και η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας- ένα ζήτημα που θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο για την Τουρκία, καθώς πολλοί οικονομολόγοι κάνουν λόγο για πολιτικές παρεμβάσεις στη λειτουργία της. Επίσης, τα τελευταία χρόνια οι σχέσεις των ΗΠΑ και της Τουρκίας έχουν επιδεινωθεί για μια σειρά θεμάτων, όπως η προμήθεια ρωσικών πυραύλων S-400, το «πάγωμα» της προμήθειας των μαχητικών F-35, οι τουρκικές παρεμβάσεις στη Συρία κ.α.
Αξίζει να σημειωθεί πως σε δημοσίευμα του Bloomberg την Πέμπτη αναφερόταν πως ιδέες που μερικούς μήνες πριν θα φάνταζαν «ανάθεμα» στον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, φαίνονται να ενισχύονται λόγω της εξάντλησης των αποθεμάτων συναλλάγματος και της πίεσης που δέχεται η οικονομία της. Επίσης, πέραν της προαναφερθείσας δήλωσης της Γκεόργκιεβα, φιλοκυβερνητική εφημερίδα αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο δανεισμού από το ΔΝΤ- ενώ, παρά το τουρκικό ιστορικό πληθωρισμού, οικονομολόγοι έχουν αναφερθεί στην επιλογή της εκτύπωσης χρήματος για να μπορέσει η χώρα να σηκώσει το βάρος του πακέτου στήριξης που απαιτείται για την τόνωση της ανάπτυξης.
Στο δημοσίευμα του Bloomberg αναφέρεται πως, πέραν του ΔΝΤ, η Τουρκία θα είχε και την επιλογή της επιβολής capital controls, σύμφωνα με τον Περ Χάμαρλουντ, επικεφαλής στρατηγιστή σε θέματα αναδυόμενων αγορών στη SEB AB στη Στοκχόλμη, ο οποίος ωστόσο εκτιμά πως είναι πιο πιθανό η χώρα να αναζητήσει στήριξη από τις ΗΠΑ, την Κίνα ή την ΕΕ για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη. Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με το κινεζικό πρακτορείο Xinhua, ο Ερντογάν μίλησε την Τετάρτη με τον Κινέζο πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος υποσχέθηκε να βοηθήσει την Τουρκία στη μάχη της κατά της πανδημίας.
Πάνω από 1.000 οι νεκροί
Στο μεταξύ, οι νεκροί από τον ιό στη χώρα ξεπέρασαν τους χίλιους, καθώς ανακοινώθηκε ο θάνατος άλλων 98 ανθρώπων.
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Άγκυρα ο υπουργός Υγείας Φαχρετίν Κοτζά είπε ότι τα επιβεβαιωμένα κρούσματα είναι 47.029. Ο αριθμός των ανθρώπων που πέθαναν έφτασε τους 1.006, ωστόσο 2.423 ασθενείς ανέρρωσαν.
Στην Τουρκία παρατηρείται εδώ και αρκετές ημέρες μια επιτάχυνση της επιδημίας, καθώς από τις 4 Απριλίου ανακοινώνονται καθημερινά περισσότερα από 3.000 νέα κρούσματα. Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, ο πρόεδρος Ερντογάν πολλαπλασίασε τα μέτρα: τα σχολεία, τα καφενεία και οι πολιτιστικοί χώροι έκλεισαν, οι πτήσεις διακόπηκαν και επιβλήθηκε περιορισμός στις μετακινήσεις. Επίσης, η κυβέρνηση επέβαλε απαγόρευση κυκλοφορίας διάρκειας δύο ημερών σε 31 επαρχίες, ανάμεσά τους η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και άλλες μεγάλες πόλεις, σε μια ενίσχυση των μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης του νέου κορονοϊού, ανακοίνωσε το βράδυ της Παρασκευής το υπουργείο Εσωτερικών.Οι απαγορεύσεις θα λήξουν τα μεσάνυχτα της Κυριακής.
Σημειώνεται πως η αντιπολίτευση και πολλοί γιατροί ζητούν να επιβληθεί γενική καραντίνα, ένα μέτρο που απορρίπτει η κυβέρνηση για να μην παραλύσει η οικονομία της χώρας.
(με πληροφορίες από Reuters, Bloomberg, ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP)