Η τουρκική παρουσία στα Σκόπια

Αν είναι να μαλώσουμε μιλώντας για τον Μ. Αλέξανδρο, ας τους μιλήσουμε για τον Αριστοτέλη πρώτα.
Open Image Modal
Φωτογραφία αρχε
ROBERT ATANASOVSKI via Getty Images

Η Συμφωνία των Πρεσπών- με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο- είναι πια γεγονός και δεν υπάρχει περίπτωση επαναφοράς σε προηγούμενο καθεστώς, ακύρωσής της, επαναδιαπραγμάτευσης ή οτιδήποτε άλλο αν θέλουμε να μιλάμε σοβαρά και όχι με όρους αναλυτή-πωλητή σαμπουάν περιφερειακών καναλιών . Ο δυτικός κόσμος την καλωσόρισε καθώς τα δικά του συμφέροντα εξυπηρετούνται στα ακέραιο ελαχιστοποιώντας την επιρροή της Ρωσίας στα Δ.Βαλκάνια. Οι ενστάσεις που εγείρονται από πολλούς στην Ελληνική πλευρά δεν βρίσκουν ευήκοα ώτα καθώς οι σύμμαχοι ιστορικά ποτέ δεν έτρεφαν ιδιαίτερη ευαισθησία στις ανησυχίες μας για διάφορους λόγους. Οι θετικές και αρνητικές επιπτώσεις της συμφωνίας θα μας απασχολούν για πολλά χρόνια, σκοπός όμως του παρόντος άρθρου είναι η Τουρκική παρουσία στα Σκόπια, η οποία δεν έχει τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας.

Στα Σκόπια σήμερα κατοικούν περίπου 580 χιλιάδες μουσουλμάνοι, οι οποίοι αποτελούν το 1/3 του συνολικού πληθυσμού. Το 20% αυτών είναι Τουρκογενείς και οι υπόλοιποι Αλβανοί. Υπάρχουν 600 τζαμιά σε λειτουργία , με 300 χιλιάδες πιστούς να προσεύχονται κάθε Παρασκευή. Η θρησκευτικότητα του πληθυσμού αυτού τους κάνει φιλικούς προς το ΑΚΡ, το κόμμα του Ερντογάν, του οποίου η θρησκεία είναι η κινητήριος δύναμη για να στρατολογήσει τον μουσουλμανικό κόσμο προς ένα κοινό σκοπό: να καταστεί η Τουρκία περιφερειακή δύναμη.

Η αλήθεια είναι πως όπως ακριβώς ο Γκλιγκόροφ επισκέφθηκε τον Οζάλ με την ίδρυση του κράτους των Σκοπίων έτσι και ο ΥΠΕΞ Ντιμιτρόφ, με την ολοκλήρωση των διαδικασιών της Συμφωνίας των Πρεσπών στα Σκόπια πήρε το πρώτο αεροπλάνο για την Άγκυρα με σκοπό να υποβάλλει τα διαπιστευτήριά του στον Τούρκο ομόλογό του Μ.Τσαβούσογλου.

Η οργάνωση-ναυαρχίδα ανάμεσα στην πληθώρα που έχουν δημιουργηθεί από τότε που ο Νταβούτογλου καθιέρωσε την άσκηση ήπιας ισχύος της Τουρκίας όχι μόνο στα γειτονικά κράτη αλλά ανά τον κόσμο μέσω της δημόσιας διπλωματίας, είναι ο ΤΙΚΑ (Τουρκικός Οργανισμός Συνεργασίας και Συντονισμού). Ο ΤΙΚΑ διατηρεί γραφεία σε 150 χώρες του κόσμου. Ο ΤΙΚΑ εγκαταστάθηκε στα Σκόπια το 1997, ολοκληρώνοντας 600 δράσεις στα επόμενα 20 χρόνια. Η ουσία της δημόσιας διπλωματίας έγκειται στο να παίζει σημαντικό ρόλο στις ζωές των ανθρώπων, και αυτός είναι ένας κύριος σκοπός του ΤΙΚΑ. Πριν λίγο καιρό έτυχε να βρεθώ σε μία πόλη στα δυτικά των Σκοπίων, στην Σέντρα Ζούπα. Εκεί ανεμίζουν τουρκικές σημαίες και οι ντόπιοι είναι πολύ ευγνώμονες προς το τουρκικό κράτος. « Χωρίς την Τουρκία θα είμασταν πάμπτωχοι» μου είπε ο δήμαρχος της πόλης. Ο ΤΙΚΑ εδώ και 12 χρόνια ξεκίνησε στην περιοχή ένα μελισσοκομικό πρότζεκτ, εκπαιδεύοντας και εξοπλίζοντας τους ντόπιους ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν ένα εισόδημα. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα 600 κυψέλες μοιράστηκαν σε 60 οικογένειες.

Ο ΤΙΚΑ πρόσφερε τα μέγιστα από ανθρωπιστικής πλευράς πριν δύο χρόνια στις μεγάλες πλημμύρες της περιοχής και πρόσφατα ανακαίνισε και εξόπλισε με τελευταίας τεχνολογίας ιατρικό εξοπλισμό τη μαιευτική κλινική στο Νοσοκομείο Μητέρα Τερέζα. Χτίζει, ανακαινίζει και υποστηρίζει οικονομικά μουσεία, σχολεία, τζαμιά. Έχει ιδρύσει το Διεθνές Βαλκανικό Πανεπιστήμιο.

Ένα οργανισμός πιο πολιτιστικά προσανατολισμένος είναι ο Yunus Emre, ο οποίος φέρει το όνομα του διάσημου Τούρκου ποιητή και στεγάζεται σε ένα περίβλεπτο κτίριο της πρωτεύουσας. Εκεί προσφέρονται μαθήματα τουρκικής γλώσσας, κάνοντας τα τούρκικα την δεύτερη γλώσσα στο στράτευμα και τρίτη μετά τα αγγλικά στη νεολαία. Εκδίδονται βιβλία, διοργανώνονται θερινά μαθήματα στην Τουρκία, προσκαλούνται Τούρκοι συγγραφείς. Κυψέλες δηλαδή τουρκικής κουλτούρας και πολιτισμού.

Το πρακτορείο ANADOLU και το κανάλι TRT WORLD κάνουν αισθητή την παρουσία τους με προγράμματα και στις δυο γλώσσες. Δεν είναι περίεργο λοιπόν που η Τουρκική μειονότητα διαθέτει περισσότερες επιλογές ΜΜΕ από την αλβανική, παρά τη διαφορά μεγέθους εις βάρος της.

Ο ακρογωνιαίος λίθος της Τουρκικής ήπιας ισχύος είναι βέβαια τα τουρκικά σήριαλ, με ετήσιο τζίρο $465 εκατομμύρια τζίρο και 500 εκατομμύρια θεατές το χρόνο είναι πολύ δημοφιλή και πολλοί Σκοπιανοί ταξιδεύουν στην Κωνσταντινούπολη για να δουν τα μέρη που γυρίζεται η αγαπημένη τους σειρά. Πολλοί Τούρκοι ταξιδεύουν στη Μπίτολα για να δουν την Στρατιωτική Ακαδημία που φοίτησε ο Κεμάλ Ατατούρκ.

H Προεδρία Θρησκευτικών Υποθέσεων DIYANET ασχολείται αποκλειστικά με την τόνωση του θρησκευτικού αισθήματος, του κύριου μοχλού επηρεασμού της μειονότητας, η οποία όμως εξευρωπαΐζεται με γοργούς ρυθμούς – και οι νέες προκλήσεις θα δυσκολέψουν την προσπάθεια καπελώματος. Οι κιθάρες της Μονμάρτης θα είναι πάντα πιο θελκτικές από του μουεζίνηδες της Πόλης.

Υπάρχουν βέβαια περιορισμοί στην Τουρκική ήπια ισχύ, κυρίως λόγω του απολυταρχικού καθεστώτος που έχει εγκαθιδρύσει ο Ερντογάν, το οποίο βρίσκεται σε έξαρση μετά το πραξικόπημα. Η Τουρκία πρόσφατα βγήκε 66η στον κόσμο σε σχέση με την ελευθερία στο ίντερνετ και σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστία υπάρχουν 50 χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι, 110 χιλιάδες έχουν απολυθεί από τη εργασία τους μετά από κατηγορίες ότι είναι φίλα προσκείμενοι στο κίνημα Γκιουλέν, κάποτε η κυρίαρχη οργάνωση εξαγωγής οθωμανικής κουλτούρας . Η σχέση αγάπης Γκιουλέν και ο Ερντογάν διαταράχθηκε όταν το 2013 ο Γκιουλέν άσκησε κριτική στην κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της κρίσης στο πάρκο Γκεζί και τη διαταγή Ερντογάν για κλείσιμο των φροντιστηρίων, τα περισσότερα από τα οποία ανήκαν στην αδελφότητα. Η Τουρκική κυβέρνηση κατηγορεί την σκοπιανή ότι δεν λαμβάνει αρκετά μέτρα κατά των Γκιουλενιστών και βέβαια αν δεν υπήρχε η λογική ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά.

Η απουσία Ελληνικής ήπιας ισχύος είναι φαινομενική. Μακροπρόθεσμες πολιτικές δεν ήταν ποτέ ταλέντο της φυλής μας. Μετά τις Πρέσπες , πρέπει να αρχίσουμε να το σκεφτόμαστε σοβαρά. Αυτό απαιτεί ανοιχτά μυαλά, ευελιξία, στρατηγική και υπομονή. Αν είναι να μαλώσουμε μιλώντας για τον Μ. Αλέξανδρο, ας τους μιλήσουμε για τον Αριστοτέλη πρώτα.