Ιστορικά, τα πράγματα δεν τελειώνουν καλά όταν οι Γερμανοί Καγκελάριοι αρχίζουν να χαράζουν γραμμές στους χάρτες. Θα μπορούσε η γραμμή Brandt να είναι η εξαίρεση που αποδεικνύει τον κανόνα;
Για να είμαστε δίκαιοι, ο Willy Brandt δεν ήταν πλέον Καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας (όπως ήταν από το 1969 έως το 1974) όταν χάραξε αυτή τη γραμμή.
Το 1980, μια επιτροπή υπό την προεδρία του Brandt δημοσίευσε μια έκθεση για τη διεθνή ανάπτυξη που εισήγαγε τον Παγκόσμιο Βορρά και τον Παγκόσμιο Νότο ως έννοιες με νόημα στον δημόσιο λόγο.
Η γραμμή που χωρίζει και τα δύο - υποδηλώνοντας ένα μεγάλο χάσμα στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ των δύο μερών του κόσμου - έγινε γνωστή ως γραμμή Brandt. Όπως δείχνει αυτός ο χάρτης, χωρίζει τον κόσμο σε δύο μέρη, αλλά δεν διαχωρίζει σωστά τον βορρά από τον νότο.
Στην Αμερική, η γραμμή Brandt ακολουθεί τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού και αφήνει όλη τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική στον Παγκόσμιο Νότο.
Η Ευρώπη βρίσκεται εξ ολοκλήρου στα βόρεια της γραμμής, εκτός από την Κύπρο και την Τουρκία. Όλες οι (πλέον πρώην) σοβιετικές δημοκρατίες βρίσκονται στον Παγκόσμιο Βορρά, όπως και η Ιαπωνία. Αλλά η Κίνα, μαζί με τη Βόρεια και τη Νότια Κορέα, βρίσκεται στον Παγκόσμιο Νότο, όπως και η υπόλοιπη Ασία και ολόκληρη η Αφρική.
Παρά τις στροφές και τις καμπύλες, η γραμμή Brandt διαχωρίζει σαφώς έναν πλουσιότερο βορρά από έναν φτωχότερο νότο, με μια κραυγαλέα εξαίρεση - ή μάλλον, δύο: την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, και οι δύο προηγμένες οικονομίες στο νότιο ημισφαίριο, εξ ου και η ορολογία αντιστάθμισης κινδύνου που επιτρέπει σε αυτές τις χώρες να να είστε στον Παγκόσμιο Βορρά ενώ βρίσκεστε στον πραγματικό νότο.
Η Έκθεση Brandt έκανε κάτι περισσότερο από το να τονίσει το χάσμα Βορρά - Νότου στον κόσμο - πρότεινε επίσης λύσεις για την παγκόσμια οικονομική ανισορροπία: Ο Παγκόσμιος Βορράς θα πρέπει να παράσχει οικονομική βοήθεια στον Παγκόσμιο Νότο, ώστε να μπορέσει να καλύψει και να μειώσει το χάσμα πλούτου.
Προφανώς, αυτό δεν συνέβη, και θα μπορούσατε να υποστηρίξετε ότι αυτό οφείλεται είτε επειδή η βοήθεια ήταν ανεπαρκής είτε επειδή η βοήθεια δεν είναι το κατάλληλο μέσο για να βοηθήσει τις οικονομίες να ωριμάσουν.
Όποια και αν είναι η σωστή απάντηση, τα πράγματα έχουν αλλάξει από το 1980. Ενώ το παγκόσμιο χάσμα πλούτου παραμένει, η γραμμή Brandt δεν αντικατοπτρίζει πλέον την πραγματικότητα της διαίρεσης.
Τις τέσσερις δεκαετίες από την έκθεση του πρώην καγκελαρίου, μια σχεδόν συνεχής οικονομική άνθηση έχει μεταμορφώσει τις οικονομίες τόσο της Κίνας όσο και της Νότιας Κορέας, βγάζοντας το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τους από τη φτώχεια.
Η μεταμόρφωση ήταν εξίσου εντυπωσιακή σε μέρη της Μέσης Ανατολής. Απλά βάλτε μια φωτογραφία του Ντουμπάι το 1980 δίπλα σε μια από σήμερα. Η ταχεία οικονομική ανάπτυξη του Μεξικού, της Βραζιλίας, της Ινδίας και άλλων χωρών στον λεγόμενο Παγκόσμιο Νότο διαψεύδει τη χρήση αυτού του όρου ως ευφημισμού για τον «Τρίτο Κόσμο», ανίκανη να κλείσει το χάσμα με τις οικονομίες του Πρώτου Κόσμου στην Ευρώπη και Βόρεια Αμερική. (Ο Δεύτερος Κόσμος, στη συγκεκριμένη ταξινόμηση της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, ήταν οι κομμουνιστικές χώρες.)
Ίσως η γραμμή Brandt ήταν ένα εργαλείο για να κατανοήσουμε την παγκόσμια ανισότητα. Αυτές τις μέρες, σίγουρα είναι ξεπερασμένο. Θα μπορούσε όμως να αναθεωρηθεί ώστε να αντικατοπτρίζει τη σημερινή πραγματικότητα;
Ο συνεργάτης του Reddit, zzz_ch, σχεδίασε μια αναθεωρημένη έκδοση του χάρτη, χρησιμοποιώντας ως μέτρο δεδομένα από τον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης (HDI) του ΟΗΕ για το 2023.
Οι χώρες με HDI άνω του 0,8 βρίσκονται στον Παγκόσμιο Βορρά και εκείνες με χαμηλότερο HDI βρίσκονται στον Παγκόσμιο Νότο. Ένα HDI 0,8 θεωρείται «πολύ υψηλό». Η Βουλγαρία πέφτει λίγο πιο κάτω και η Λευκορωσία μόλις κάνει τον βαθμό.
-Στην Αμερική, η Χιλή και η Αργεντινή έχουν ενταχθεί στον Παγκόσμιο Βορρά.
-Στην Ευρώπη, η Τουρκία βρίσκεται, αλλά μεγάλα τμήματα των Βαλκανίων (Βοσνία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βουλγαρία), Μολδαβία και Ουκρανία, καθώς και του Νότιου Καυκάσου (Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν), έχουν πάει «Νότια».
-Με εξαίρεση την κατεστραμμένη από τον πόλεμο Υεμένη, ολόκληρη η Αραβική Χερσόνησος έχει κινηθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση.
-Στην Ανατολική Ασία, η Ταϊλάνδη, η Μαλαισία, η Σιγκαπούρη, το Χονγκ Κονγκ, το Μπρουνέι και η Νότια Κορέα έχουν προσχωρήσει στον Βορρά.
Η Αφρική είναι η μόνη ήπειρος που παραμένει εξ ολοκλήρου κολλημένη σε ένα στρατόπεδο - δυστυχώς, αυτό κάτω από το HDI 0,8.
Όχι ότι δεν εμπιστευόμαστε το zzz_ch, αλλά ίσως υπάρχει ένας γερμανός καγκελάριος που δεν έχει δουλειά να κάνει μια πιο αξέχαστη εκδοχή αυτού του χάρτη - και να μας πει πώς να το διορθώσουμε.
Πηγή: Big Think