Κόλαφος είναι για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση η έκθεση της Κομισιόν, η οποία καταλογίζει στην Αγκυρα μια σειρά από σοβαρά «φάουλ» που την κρατούν εκτός Ε.Ε.
Στην εισαγωγή της έκθεσης σημειώνεται, μεταξύ άλλων, πως κατά τη διάρκεια της περιόδου που καλύπτει η έκθεση, η Τουρκία «δεν προχώρησε στις όποιες μη αδειοδοτημένες γεωτρητικές δραστηριότητες στην Ανατολή Μεσόγειο», αλλά συνέχισε να αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και «κατ’ επανάληψη υποστήριξε μια λύση δύο κρατών στην Κύπρο, κατά τρόπο αντίθετο με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών».
Στο κείμενο της έκθεσης επισημαίνεται ότι η Τουρκία «συνέχισε την στρατικοποίηση της κατεχόμενης περιοχής» μέσω της αναβάθμισης της στρατιωτικής βάσης για drones στο Λευκόνοικο και της ναυτικής βάσης στο Μπογάζι, ενώ αναφορά γίνεται στα επεισόδια στην Πύλα και την κατάσταση στην περιοχή των Βαρωσίων.
Σε σχέση με τη μετανάστευση, η Τουρκία καλείται να τηρήσει τις δεσμεύσεις της στη βάση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας του 2016, ενώ σημειώνεται πως η τήρηση της συμφωνίας επανεισδοχής «προς όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ» συνεχίζει να εκκρεμεί.
Αναφορικά με τη στάση του Τούρκου Προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν, απέναντι στη Χαμάς μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, αλλά και απέναντι στη Ρωσία σημειώνεται πως έγινε «μηδενική πρόοδος» στον συντονισμό της Τουρκίας με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ, μεταξύ άλλων λόγω της μη ευθυγράμμισης με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλά και λόγω του ότι «η ρητορική της υπέρ της τρομοκρατικής ομάδας Χαμάς» βρίσκεται σε διάσταση με την προσέγγιση της ΕΕ.
Γενικότερα στην έκθεση εντοπίζονται «σοβαρές ελλείψεις στη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών της Τουρκίας», γίνεται λόγος για υποχώρηση της δημοκρατίας και δομικά προβλήματα όσον αφορά το προεδρικό σύστημα και τονίζεται πως η διολίσθηση στην εφαρμογή και τον σεβασμό των ανθρωπίνων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων συνεχίζεται.
«Ναι» για Ουκρανία-Μολδαβία
Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνιστά να αρχίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και τη Μολδαβία, καθώς και να χορηγηθεί καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στη Γεωργία, ανακοίνωσε σήμερα η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Σήμερα είναι μια ιστορική ημέρα», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν ανακοινώνοντας στους δημοσιογράφους την ευνοϊκή γνωμοδότηση της Επιτροπής για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και τη Μολδαβία.
Προβληματισμός για Μπελέρη
Στο μεταξύ, το ζήτημα της προφυλάκισης του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρας, Φρέντι Μπελέρη θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην έκθεση διεύρυνσης για την Αλβανία. Υπογραμμίζεται ότι η προφυλάκισή του «εγείρει σοβαρές ανησυχίες».
Ειδικότερα, η Κομισιόν αναφέρει ότι οι σχέσεις με την Ελλάδα παρέμειναν καλές συνολικά, με συνεχείς πολιτικές επαφές. Τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας, ιδίως τα δικαιώματα ιδιοκτησίας της ελληνικής μειονότητας, παραμένουν αντικείμενο διαφωνιών στις διμερείς σχέσεις.
Η προφυλάκιση ενός νεοεκλεγμένου Έλληνα δημάρχου, ο οποίος συνελήφθη την παραμονή των τοπικών εκλογών και του οποίου η δίκη ξεκίνησε στις 14 Σεπτεμβρίου με την κατηγορία της εξαγοράς ψήφων, έχει προκαλέσει διμερείς εντάσεις και εγείρει σοβαρές ανησυχίες, τονίζει η Κομισιόν.
Τα αιτήματά του να του χορηγηθεί ειδική άδεια για να μπορέσει να ορκιστεί, έχουν απορριφθεί και το Ανώτατο Δικαστήριο αναμένεται να συζητήσει για την ανάθεση της σχετικής προσφυγής σε δικαστήριο, προσθέτει.
Παράλληλα, σημειώνει ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο δέχθηκε τον Οκτώβριο να αποφανθεί για τη συνταγματικότητα της ποινικής δικαστικής διαδικασίας μετά τη σύλληψή του. Ταυτόχρονα, η Κομισιόν αναφέρει ότι η Αλβανία συνέχισε να σημειώνει πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο της ομάδας των θεμελιωδών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης εφαρμογής της συνολικής μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης, ενώ αναφέρεται ότι τα Τίρανα έχουν συμβάλει στη διαχείριση των μικτών μεταναστευτικών ροών προς την ΕΕ με τη συνεργασία προς την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Η Αλβανία επίσης -επισημαίνει η Επιτροπή- έχει ευθυγραμμιστεί πλήρως με την κοινή και εξωτερική πολιτική ασφάλειας της ΕΕ.
Αντίδραση τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών στην έκθεση της Κομισιόν
Για άδικη και προκατειλημμένη προσέγγιση της ΕΕ έναντι της Άγκυρας κάνει λόγο το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, απαντώντας στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία.
«Αν και η έκθεση του 2023 για την Τουρκία είναι η 25η έκθεση που συντάσσει η Επιτροπή για την Τουρκία, η άδικη και προκατειλημμένη προσέγγιση της ΕΕ απέναντι στη χώρα μας είναι ανησυχητική για το μέλλον της ηπείρου μας, η οποία αντιμετωπίζει πολλές απειλές» σημειώνει το τουρκικό ΥΠΕΞ και απαντά ξεχωριστά στις αιτιάσεις της ΕΕ ανά κεφάλαιο.
Ειδικά για τις αναφορές της έκθεσης στην Κύπρο, το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, η τουρκική διπλωματία κατηγορεί την ΕΕ για παράνομες, μη ρεαλιστικές και μαξιμαλιστικές θέσεις, ενώ όσον αφορά στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού υποστηρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει λόγο και οι θέσεις της είναι άνευ αξίας και μη δεσμευτικές για την Τουρκία.
Συγκεκριμένα, στην ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ σημειώνεται: «Το γεγονός ότι οι ενότητες της έκθεσης για την Ανατολική Μεσόγειο, το Αιγαίο και την Κύπρο, ως συνήθως, αντανακλούν τις παράνομες, μη ρεαλιστικές και μαξιμαλιστικές ελληνοκυπριακες/ελληνικές θέσεις, η συνέχιση της στάσης αποκλεισμού που αγνοεί τις δίκαιες πολιτικές της χώρας μας και της ‘ΤΔΒΚ’ και η αντιμετώπιση ως μη υφιστάμενων των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων, αποκαλύπτουν για άλλη μια φορά τη μεροληπτική και άδικη στάση της ΕΕ (σ.σ. που εκδηλώνεται) υπό το πρόσχημα της αλληλεγγύης. Με την ευκαιρία αυτή, θα θέλαμε να τονίσουμε ότι το σχήμα της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού είναι τα δύο μέρη στο νησί, οι τρεις Εγγυητές και ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών και ότι ο ρόλος της ΕΕ στις προηγούμενες διαδικασίες δεν ξεπέρασε το καθεστώς του παρατηρητή με τη συναίνεση των μερών και ότι δεν έχει κανένα λόγο με οποιονδήποτε τρόπο. Θα πρέπει πλέον να γίνει αντιληπτό ότι οι δηλώσεις της ΕΕ για μια πιθανή λύση στην Κύπρο, οι οποίες συνίστανται στην άνευ όρων υπεράσπιση των ελληνοκυπριακών θέσεων, δεν έχουν ούτε αξία ούτε δεσμευτική ισχύ για την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή πλευρά και μάλλον βλάπτουν παρά εξυπηρετούν τη διαδικασία επίλυσης».
Η Τουρκία κατηγορεί επίσης την ΕΕ ότι βρίσκεται στη λάθος πλευρά της Ιστορίας όσον αφορά στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, χαρακτηρίζει έπαινο τις επικρίσεις της ΕΕ εις βάρος της και τονίζει ότι οι οικουμενικές αξίες και οι ανθρωπιστικές αρχές θα πρέπει να ισχύουν και για τη Μέση Ανατολη: «Θεωρούμε έπαινο την κριτική στο κείμενο ότι η θέση της χώρας μας για τον πόλεμο Χαμάς-Ισραήλ είναι εντελώς ασυμβίβαστη με την ΕΕ. Αισθανόμαστε την ανάγκη να υπενθυμίσουμε στην ΕΕ, η οποία βρίσκεται στη λάθος πλευρά της Ιστορίας απέναντι σε μια σφαγή αμάχων που αναδύθηκε από το σκοτάδι του Μεσαίωνα στον 21ο αιώνα, ότι οι πολιτικές που βασίζονται στις οικουμενικές αξίες, το διεθνές δίκαιο και τις ανθρωπιστικές αρχές θα πρέπει να ισχύουν όχι μόνο για την Ουκρανία ή οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Ευρώπης, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής».
Αναφορικά με τα πολιτικά κριτήρια και την ανεπάρκεια που διαπιστώνει η έκθεση στο να ανταποκριθεί η Τουρκία σε αυτά, η Άγκυρα σημειώνει: «Απορρίπτουμε πλήρως τους αβάσιμους ισχυρισμούς και τις άδικες επικρίσεις της έκθεσης, ιδίως στα κεφάλαια για τα πολιτικά κριτήρια καθώς και το δικαστικό σύστημα και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Ενώ τα κεφάλαια 23 σχετικά με τη Δικαιοσύνη και τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και 24 σχετικά με τη Δικαιοσύνη, την Ελευθερία και την Ασφάλεια δεν μπόρεσαν να ανοίξουν από το 2009 λόγω του πολιτικού εμποδίου ενός κράτους-μέλους παρά τις προσπάθειές μας, η διατύπωση άδικων ισχυρισμών κατά της χώρας μας για πολλά θέματα στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων, τα οποία είναι αμφιλεγόμενα ακόμη και μεταξύ των κρατών-μελών, αποτελεί εκδήλωση της ανειλικρινούς προσέγγισης της ΕΕ με δύο μέτρα και δύο σταθμά».
(με πληροφορίες από ΑΠΕ, ΚΥΠΕ)