Κατά τις πολύωρες διαπραγματεύσεις της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες αναφορικά με τον προϋπολογισμό της Ένωσης για τα επόμενα χρόνια, εκτός από τις αντικειμενικές δυσκολίες που προέκυψαν από τις σημαντικές διαφωνίες μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ, οι νομοθέτες εξέφρασαν τον προβληματισμό τους για τις ενδεχόμενες συγκρούσεις συμφερόντων που έχουν ως αποτέλεσμα την εκμετάλλευση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από συγκεκριμένους ανθρώπους και εταιρείες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Τσέχου πρωθυπουργού, Αντρέι Μπάμπις. Έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν στην ΕΕ την περασμένη χρονιά κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο λαϊκιστής δισεκατομμυριούχος βρίσκεται σε σύγκρουση συμφερόντων εξαιτίας της επιχειρηματικής αυτοκρατορίας του, παρότι έχει αναθέσει τη διαχείρισή της σε καταπιστευματοδόχους.
Ο ίδιος ο Μπάμπις από την πλευρά του έχει αρνηθεί πολλάκις την εμπλοκή του σε οποιοδήποτε αδίκημα κατηγορώντας την ΕΕ ότι προσπαθεί να προκαλέσει αποσταθεροποίηση στην χώρα του.
Οι ανησυχίες όμως των Ευρωπαίων ηγετών δεν περιορίζονται μόνο στην περίπτωση της Τσεχίας. Τα επιχειρηματικά συμφέροντα των ηγετών της Ουγγαρίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, και ενδεχομένως και άλλων χωρών ανησυχούν τις Βρυξέλλες, όπου τα θεσμικά όργανα στερούνται τα εργαλεία και την κατάλληλη νομοθεσία για την αποτελεσματική καταπολέμηση του προβλήματος.
Οι ισχυρισμοί για το ενδεχόμενο απάτης θέτουν υπό αμφισβήτηση την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων πολιτών, σε μια εποχή που τα ακροδεξιά κόμματα αυξάνουν τα ποσοστά τους και λίγο αφότου το Ηνωμένο Βασίλειο εγκατέλειψε και επίσημα το ευρωπαϊκό μπλοκ.
Το ερώτημα που γεννάται τώρα είναι πώς μπορεί η Ένωση να αποτρέψει τους ανθρώπους που αποφασίζουν για τον τρόπο που οι φορολογούμενοι ενός κράτους δαπανούν τα χρήματά τους, να διοχετεύουν υπέρογκα ποσά στα επιχειρηματικά τους συμφέροντα.
Οι εμπειρογνώμονες για τον έλεγχο των εξόδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κάλεσαν την εκτελεστική επιτροπή της ΕΕ να καθιερώσει ένα μέγιστο ποσό σπατάλης για το κάθε φυσικό πρόσωπο, καθιστώντας ουσιαστικά αδύνατη την λήψη τεράστιων επιδοτήσεων εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό, την παραμονή της έκτακτης Συνόδου Κορυφής για τον προϋπολογισμό, οι νομοθέτες της Ένωσης απηύθυναν έκκληση για την θέσπιση «κατευθυντήριων γραμμών για την καταπολέμηση των συγκρούσεων συμφερόντων πολιτικών υψηλού επιπέδου» και ζήτησαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – το όργανο που εκπροσωπεί τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ- να υιοθετήσει έναν κοινό κώδικα δεοντολογίας.
«Είναι απαράδεκτο κάποιοι να έχουν την δυνατότητα να λαμβάνουν τόσο μεγάλα ποσά», δήλωσε η Μόνικα Χολμάιερ, πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για υιοθέτηση ηθικών κανονισμών που θα αφορούν όλους χωρίς εξαιρέσεις.
Κατά τις διαπραγματεύσεις δεν έγινε ξεχωριστή αναφορά σε καμία χώρα ή κάποιον ηγέτη που δεν ασχολείται με τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Οι νομοθέτες ανέφεραν επίσης ότι ανησυχούν πως πολλά από τα χρήματα της Ένωσης καταλήγουν και στα χέρια εγκληματικών συμμοριών.
Τον περασμένο μήνα οι Αρχές της Ιταλίας πραγματοποίησαν αγώνα για να θέσουν σε καταστολή μέλη της σικελικής μαφίας που όπως αποδείχθηκε συνεργάζονται με κορυφαίους αξιωματούχους για να υποκλέψουν από την ΕΕ υπέρογκα ποσά τα οποία δήθεν προορίζονται για οικονομική ενίσχυση των αγροτών.
Το ζήτημα που τέθηκε όμως και κατά την Σύνοδο Κορυφής είναι ότι οι κυβερνήσεις των κρατών δεν μπορούν και δεν πρέπει να δράσουν μεμονωμένα, τονίζοντας πως τα επιθυμητά αποτελέσματα θα έρθουν μόνο μέσα από την συνεργασία με τα θεσμικά όργανα της Ευρώπης.
Στην Τσεχία εντωμεταξύ ένα νέο κύμα διαμαρτυριών κατά του πρωθυπουργού αναμένεται να εκδηλωθεί την ερχόμενη εβδομάδα.
Την προηγούμενη χρονιά πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι ξεχύθηκαν στους δρόμους φωνάζοντας συνθήματα εναντίον του, ενώ τότε τα μέσα ενημέρωσης είχαν κάνει λόγο για μία από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στην χώρα.
(Με πληροφορίες από Associated Press)