Περίπου 20.000 άνθρωποι στην ΕΕ έχασαν τη ζωή τους σε θανατηφόρα τροχαία το 2024 σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Όπως αναφέρει η Κομισιόν τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα για το 2024, ανέρχονται σε περίπου 19.800 θανάτους (σύμφωνα με προκαταρτικά στοιχεία καθώς τα οριστικά αποτελέσματα θα δημοσιοποιηθούν το φθινόπωρο του 2025), που σημαίνει μείωση κατά 3% σε σχέση με το 2023. Στην Ελλάδα καταγράφηκαν για το 2024 64 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους.
Ωστόσο παρότι αυτή η μείωση στην ΕΕ ισοδυναμεί με 600 λιγότερες χαμένες ζωές ο συνολικός ρυθμός βελτίωσης παραμένει πολύ αργός και τα περισσότερα κράτη μέλη δεν βρίσκονται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για μείωση των θανάτων από τροχαία ατυχήματα στο μισό μέχρι το 2030.
Ο Απόστολος Τζιτζικώστας, Επίτροπος για τις βιώσιμες μεταφορές και τον τουρισμό, δήλωσε: ”Ενώ η μείωση κατά 3% των θανάτων από τροχαία ατυχήματα είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, δεν είναι αρκετό. Εξακολουθούν να χάνονται πάρα πολλές ζωές στους δρόμους μας κάθε χρόνο. Πρέπει να επιταχύνουμε τις προσπάθειες για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, ιδίως για τους ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου και σε περιοχές υψηλού κινδύνου, όπως οι αγροτικοί δρόμοι. Κάθε θάνατος είναι ένας πάρα πολύς και παραμένουμε προσηλωμένοι στην επίτευξη του στόχου μας για το Όραμα Μηδέν».
Αποκλίνουσες τάσεις στα κράτη μέλη
Κατά την τελευταία πενταετία, ο αριθμός των θανάτων που οφείλονται σε τροχαία δυστυχήματα μειώθηκε ελάχιστα σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία, ενώ αυξήθηκε στην Ιρλανδία και την Εσθονία, αν και οι μικρές χώρες υπόκεινται περισσότερο σε ετήσιες διακυμάνσεις.
Αντίθετα, η Βουλγαρία, η Δανία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Σλοβενία βρίσκονται σήμερα σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου μείωσης κατά 50% των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών από τροχαία ατυχήματα έως το 2030 (Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό βασίζεται σε προκαταρκτικά και συχνά μερικά στοιχεία).
Αξιοσημείωτη περίπτωση είναι η Ρουμανία, η οποία είδε τον αριθμό των θανάτων να μειώνεται σημαντικά κατά 21% κατά την περίοδο από το 2019, αλλά εξακολουθεί να έχει το υψηλότερο ποσοστό θανάτων στην ΕΕ.
Η συνολική κατάταξη των ποσοστών θανάτων των χωρών δεν έχει αλλάξει σημαντικά, με τους ασφαλέστερους δρόμους να εξακολουθούν να βρίσκονται στη Σουηδία (20 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους) και τη Δανία (24/εκατομμύριο).
Η Βουλγαρία (74/εκατομμύριο) και η Ρουμανία (77/εκατομμύριο) ανέφεραν τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων το 2024. Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 44 θάνατοι από τροχαία ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκων.
Μεταξύ του 2019 και του 2023 (λεπτομερή στοιχεία για το 2024 δεν είναι ακόμη διαθέσιμα), σημειώθηκαν περίπου 1000 λιγότεροι θάνατοι σε αυτοκίνητα και 900 λιγότεροι θάνατοι πεζών. Αντίθετα, η μείωση των θανάτων μοτοσικλετιστών και ποδηλατιστών ήταν σημαντικά μικρότερη κατά την περίοδο αυτή, με μείωση μικρότερη από 100 σε κάθε περίπτωση.
Για κάθε θάνατο υπολογίζεται ότι αντιστοιχούν πέντε σοβαρά τραυματισμένα θύματα, γεγονός που ισοδυναμεί με συνολικά περίπου 100.000 σοβαρά τραυματισμένους στην ΕΕ ετησίως. Με βάση τα στοιχεία της αστυνομίας, η πτωτική τάση μεταξύ 2019 και 2023 είναι σε γενικές γραμμές παρόμοια με εκείνη των θανατηφόρων ατυχημάτων, αν και υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών.
Επηρεαζόμενες ομάδες και παράγοντες κινδύνου
Από τα διαθέσιμα στοιχεία σε ολόκληρη την ΕΕ για το 2023 προκύπτει ότι:
οι αγροτικοί δρόμοι εξακολουθούν να είναι οι πιο επικίνδυνοι, με το 52% των θανάτων από τροχαία ατυχήματα να συμβαίνουν σε τέτοιους δρόμους, σε σύγκριση με το 38% στις αστικές περιοχές και το 9% στους αυτοκινητόδρομους.
Οι άνδρες ευθύνονται για πάνω από τα τρία τέταρτα όλων των θανάτων από τροχαία ατυχήματα (77%).
Οι ηλικιωμένοι, ηλικίας 65+ ετών, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς αντιπροσώπευαν το 31% όλων των θανάτων από τροχαία ατυχήματα (από 28% το 2019), ενώ αντιπροσωπεύουν το 21% του πληθυσμού.
Ομοίως, οι νέοι ηλικίας 18-24 ετών αντιπροσώπευαν το 12% των οδικών θανάτων, ενώ αποτελούν μόνο το 7% του πληθυσμού.
Οι επιβαίνοντες σε αυτοκίνητα (οδηγοί και επιβάτες) αντιπροσώπευαν το 44% όλων των θανάτων, ενώ οι χρήστες μηχανοκίνητων δικύκλων (μοτοσικλέτες και μοτοποδήλατα) αντιπροσώπευαν το 20%, οι πεζοί το 18% και οι ποδηλάτες το 10%.
Ο κίνδυνος σύγκρουσης για τα μηχανοκίνητα δίκυκλα (ΜΔΧ) είναι ιδιαίτερα υψηλός, καθώς τα επιβατικά χιλιόμετρα που διανύουν τα αυτοκίνητα είναι 35 φορές περισσότερα από αυτά των ΜΔΧ. Τα πρότυπα αλλάζουν σημαντικά ανάλογα με την ηλικία. Μεταξύ των ατόμων ηλικίας 65+, οι πεζοί αντιπροσωπεύουν το 30% των θανατηφόρων ατυχημάτων και οι ποδηλάτες το 16%, ενώ μεταξύ των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών, το 62% των θανατηφόρων ατυχημάτων συμβαίνουν σε αυτοκίνητα και το 24% σε μηχανοκίνητα δίκυκλα. Δείτε τον πιο πρόσφατο πίνακα συγκρούσεων που περιγράφει λεπτομερώς τα κυριότερα οχήματα που εμπλέκονται σε θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα.
Εντός των αστικών περιοχών, οι ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου (πεζοί, ποδηλάτες και χρήστες μηχανοκίνητων δικύκλων και μέσων ατομικής κινητικότητας) αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 70% των συνολικών θανατηφόρων ατυχημάτων.
Οι θάνατοι αστικών χρηστών του οδικού δικτύου συμβαίνουν κατά συντριπτικό ποσοστό όταν σε μια σύγκρουση εμπλέκονται αυτοκίνητα και φορτηγά, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη βελτίωσης της προστασίας αυτών των ευάλωτων χρηστών του οδικού δικτύου.
Δείτε τους πιο πρόσφατους πίνακες συγκρούσεων για τους αστικούς και αγροτικούς δρόμους όπως τους δίνει η Κομισιόν.