Οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας και του Βελγίου ήταν μεταξύ εκείνων που εξέφρασαν την απογοήτευσή τους την Πέμπτη με την άρνηση της Γερμανίας να μπει πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου καθώς οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντήθηκαν σε μια δεύτερη σύνοδο κορυφής μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων ώστε να προσπαθήσουν να μετριάσουν την οξεία ενεργειακή κρίση που ταλανίζει το μπλοκ.
Η ΕΕ αντιμετωπίζει υψηλές τιμές της ενέργειας που αυξάνουν τον πληθωρισμό και την προοπτική ύφεσης σε ολόκληρη την ήπειρο, μια κατάσταση που επιδεινώθηκε μετά τη μείωση των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία λόγω της εισβολής της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο.
«Η ενότητά μας πρέπει να είναι πραγματική... Πρέπει να προχωρήσουμε ταχύτερα και βαθύτερα», είπε η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα στην ομιλία της κατά την έναρξη της συνόδου κορυφής.
Οι 27 χώρες έχουν ήδη συμφωνήσει στην προηγούμενη σύνοδό τους στις 30/9, να επιβάλουν έκτακτες εισφορές στα απροσδόκητα κέρδη των ενεργειακών εταιρειών
Πλέον καλούνται να εγκρίνουν απόψε ή την Παρασκευή ένα εναλλακτικό σημείο αναφοράς τιμής για το υγροποιημένο φυσικό αέριο και την κοινή αγορά φυσικού αερίου.
Ωστόσο η Γερμανία -η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ- ηγείται ενός μικρού στρατοπέδου που αρνείται επίμονα τις εκκλήσεις από 15 άλλες χώρες της ΕΕ να περιορίσει τις τιμές του φυσικού αερίου, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο θα επιφέρει το ρίσκο οι προμηθευτές να παγώσουν την Ευρώπη και να μειωθούν τα κίνητρα για την εξοικονόμηση ενέργειας.
«Μας ζητείται να δείξουμε αλληλεγγύη στη μοίρασμα της ενέργειας, αλλά δεν βλέπουμε αλληλεγγύη στις εκκλήσεις μας για συγκράτηση των τιμών», είπε ο Μάριο Ντράγκι, σύμφωνα με αξιωματούχο που γνωρίζει τις συζητήσεις που δειξάγονται κεκλεισμένων των θυρών.
«Αυτός ο τρόπος σκέψης έχει ήδη προκαλέσει τεράστια ζημιά: χρηματοδοτήσαμε τον πόλεμο του (Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ) Πούτιν, προκαλέσαμε την ύφεση».
O Ιταλός πρωθυπουργός κατά τη σημερινή παρέμβασή του στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης επανέλαβε ανάγκη να μπει πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και να γίνει πράξη η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο απερχόμενος Ιταλός πρωθυπουργός τάχθηκε κατά των αυτόνομων πρωτοβουλιών εκ μέρους χωρών που διαθέτουν μεγαλύτερο δημοσιονομικό περιθώριο, διότι η προσέγγιση αυτή μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις σε ό,τι αφορά την ενότητα της Ευρώπης.
Ο Ντράγκι τάχθηκε, επίσης, υπέρ της έγκρισης κοινών, ευρωπαϊκών δαπανών, ώστε να αντιμετωπιστεί η φάση της οικονομικής ύφεσης. «Δεν πρόκειται για θέμα αλληλεγγύης, αλλά για προστασία της εσωτερικής αγοράς», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Ο Ιταλός τεχνοκράτης πρωθυπουργός, τέλος, αναφέρθηκε στην ανάγκη να εγκριθεί ένα ισχυρό ευρωπαϊκό ταμείο, με στόχο όχι μόνον τις επενδύσεις, αλλά και την συγκράτηση των τιμών.
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Aλεξάντερ Ντε Κρο, χώρας που εξάγει ηλεκτρική ενέργεια στη γειτονική Γερμανία, συμμερίστηκε την απογοήτευση του Ντράγκι.
«Η αλληλεγγύη δεν πρέπει να είναι μόνο στην προσφορά - θα πρέπει να είναι και στις τιμές», είπε στην σύνοδο, σύμφωνα με τον αξιωματούχο που μίλησε στο Reuters.
Πέρα από τις διαφωνίες σχετικά με το αν και πώς να τεθεί ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου, οι ηγέτες της ΕΕ διαφωνούν επίσης σχετικά με τα σχέδια δαπανών από χώρες με τη μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη, τα οποία άλλες χώρες καταγγέλλουν ότι είναι άδικα και υπονομεύουν τον ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά του μπλοκ.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, υπερασπίστηκε το πακέτο στήριξης των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ της χώρας του και υποστήριξε ότι η Γερμανία ενήργησε αλληλέγγυα με τα υπόλοιπα μέλη της ΕΕ κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Πρόσθεσε δε ότι και άλλες χώρες επίσης υποστηρίζουν τους καταναλωτές ενέργειας.
«Αλλά φυσικά πρέπει να δούμε προσεκτικά τι αποφασίζουμε για να διασφαλίσουμε ότι θα λειτουργήσει», είπε κατά την άφιξή του στην σύνοδο κορυφής. «Πρέπει να βρούμε μαζί τη λύση».
Aγεφύρωτες διαφορές
Το πιο επίμαχο ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες είναι εάν και πώς θα περιοριστούν οι τιμές του φυσικού αερίου.
«Νομίζω ότι μας περιμένει μια μακρά νύχτα», τόνισε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε κατά την άφιξή του στις Βρυξέλλες.
″Πιστεύω ότι δεν είναι καλό ούτε για τη Γερμανία, ούτε για την Ευρώπη (η Γερμανία) να απομονώνεται”, δήλωσε ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν προσερχόμενος στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες. ”Ο ρόλος μας είναι να κάνουμε τα πάντα προκειμένου να υπάρχει ευρωπαϊκή ενότητα και η Γερμανία να αποτελεί μέρος αυτής”, πρόσθεσε. ”Εύχομαι πράγματι να μπορέσουμε να βρούμε αυτούς τους τρόπους σύγκλισης”.
Ενώ η Ολλανδία αντιτίθεται στο πλαφόν, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ κατέστησε σαφές ότι «δεν θα αποχωρήσει χωρίς να καταλήξουμε σε συμπεράσματα που θα στείλουν το σωστό μήνυμα» για τις τιμές.
Αλλά το αυτί του Σολτς «δεν ιδρώνει», πρόσθεσε το άτομο, το οποίο μίλησε υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας στο Reuters.
Η Ουγγαρία ξεκαθάρισε ότι δεν θα συμφωνήσει σε πλαφόν τιμής της ΕΕ για το εισαγόμενο φυσικό αέριο επειδή κάτι τέτοιο θα τερματίσει τις ρωσικές παραδόσεις, δήλωσε ανώτερος βοηθός του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, προσθέτοντας ότι εάν η ΕΕ αποφασίσει να βάλει μπλαφόν, θα πρέπει να εξαιρέσει την Ουγγαρία, όπως έκανε και για το πετρέλαιο.
Ένα προσχέδιο των συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής των ηγετών, το οποίο είδε το Reuters, θα ζητήσει από την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, την Κομισιόν να «προχωρήσει τις διεργασίες» τόσο για έναν «προσωρινό δυναμικό διάδρομο τιμών στις συναλλαγές φυσικού αερίου» όσο και για ένα ανώτατο όριο τιμής (πλαφόν) για το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν ήδη εφαρμόσει το τελευταίο μοντέλο. Ξεχωριστά την Πέμπτη, οι δυο τους συμφώνησαν επίσης με τη Γαλλία για την κατασκευή ενός θαλάσσιου αγωγού μεταξύ Βαρκελώνης και Μασσαλίας.
Τέτοιες περιφερειακές πρωτοβουλίες υποδηλώνουν ότι η συνάντηση των ηγετών κινδυνεύει να μην καταλήξει σε αποφάσεις για κοινή βραχυπρόθεσμη δράση για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας ενόψει του χειμώνα.