Το ερευνητικό κέντρο της ΙΒΜ στην Ελβετία λειτουργεί από το 1956, ως ευρωπαϊκός βραχίονας του τομέα έρευνας της. Όσα χρόνια όμως κι εάν περάσουν, η μυρωδιά σοκολάτας από το παραδοσιακό εργοστάσιο της περιοχής, συνυπάρχει με τη ζωή στο Rueschlikon, τη μικρή κοινότητα στις όχθες της λίμνης της Ζυρίχης, τυλίγοντας κάθε πρωτοπόρο ιδέα και εξέλιξη στις νέες τεχνολογίες, κάθε απογευματινό περίπατο και κάθε επίτευγμα από τις βασικές επιστήμες μέχρι την σύγχρονη τεχνολογία, στις μινιμαλιστικές εγκαταστάσεις του κέντρου της ΙΒΜ.
Περισσότερες από 45 εθνικότητες, κυρίως από Ευρωπαϊκές χώρες, εκπροσωπούνται στο ερευνητικό προσωπικό των εργαστηρίων- ειδικοί στην επιστήμη των υπολογιστών, μαθηματικοί, ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, φυσικοί και χημικοί. Ανάμεσα τους ο Έλληνας μηχανικός, ερευνητής της νανοτεχνολογίας, Ευάγγελος Ελευθερίου, μέλος της Ακαδημίας Μηχανικών των ΗΠΑ, και IBM Fellow, μια από τις υψηλότερες επιστημονικές διακρίσεις της ΙΒΜ -τίτλος που κατέχουν μόνον 95 στελέχη παγκοσμίως.
“Να είσαι οραματιστής”
Τι σημαίνει για έναν διεθνή επιστήμονα αυτή η διάκριση; «Ότι ανήκει, θα πει ο ίδιος, στην επίλεκτη ομάδα προσωπικοτήτων που έχουν διακριθεί κι επιλεγεί λόγω των σημαντικών επιτευγμάτων τους στην επιστήμη αλλά και την προσφορά τους στην ΙΒΜ. Και ακριβώς επειδή o αριθμός τους είναι παγκόσμια αρκετά μικρός, αυτό διευκολύνει την πρόσβαση στα κέντρα αποφάσεων, ενώ σε μια εταιρεία όπως η ΙΒΜ, η φωνή μας ακούγεται και λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Ένας IBM Fellow , πρέπει να επιτελεί πολλαπλής σημασίας ρόλους, αλλά ο πιο σημαντικός, τουλάχιστον στον τομέα της Έρευνας, είναι να είναι οραματιστής, για παράδειγμα, να βλέπει μακριά στο μέλλον και να προσδιορίζει τη στρατηγική της έρευνας που πρέπει να ακολουθηθεί. Δηλαδή, να θέτει την κατεύθυνση και να προχωρά εξελικτικά προς αυτή. Πιο απλά, πρέπει να οσφραίνεται που είναι το χρυσάφι και να πηγαίνει να το βρίσκει».
Από το πεδίο της νανοτεχνολογίας, τα συστήματα αποθήκευσης πληροφορίας, ή τις μνήμες στερεάς κατάστασης, έως την επιστήμη των υπολογιστών και των μαθηματικών το Ερευνητικό Κέντρο ΙΒΜ της Ζυρίχης είναι διάσημο για την σημαντική συμβολή του στην πρόοδο της επιστήμης- δύο βραβεία Νόμπελ Φυσικής στο ερευνητικό δυναμικό του- και την δημιουργία και εξέλιξη νέων τεχνολογιών που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της βιομηχανίας γενικότερα. «Η αποστολή του εργαστηρίου, εξηγεί ο διεθνής Έλληνας ερευνητής, είναι να καλλιεργεί στενές σχέσεις με την ακαδημαϊκή κοινότητα και την βιομηχανία, να αποτελεί έναν προνομιακό εργοδότη για ερευνητές παγκόσμιας αναγνώρισης, να προωθεί την συμμετοχή των γυναικών στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας της πληροφορίας (ΙΤ) και να συμμετέχει ενεργά στην Ευρωπαϊκή ατζέντα της καινοτομίας. Παράλληλα προωθεί την έρευνα ως προς την μελλοντική τεχνολογία της πληροφορίας».
Γεννημένος στο Αλιβέρι Ευβοίας, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Πατρών το 1979 και συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές Master’s και Διδακτορικό) στο Πανεπιστήμιο Carleton της Ottawa του Καναδά. Από το 1986 εργάζεται στο Κέντρο Ερευνών της ΙΒΜ στην Ελβετία ενώ έχει κάνει περισσότερες από 200 επιστημονικές δημοσιεύσεις σε περιοδικά και συνέδρια και κατέχει περισσότερα από 160 διπλώματα ευρεσιτεχνίας (patents). “Fellow” της ΙΕΕΕ (Institute of Electrical and Electronic Engineers) και το 2003 ήταν από κοινού δέκτης του βραβείου “Leonard G. Abraham” της ΙΕΕΕ. Το 2005 γίνεται “IBM Fellow” και την ίδια χρονιά εκλέγεται μέλος της IBM Academy of Technology. Και από κοινού δέκτης του “Eduard Rhein” για την τεχνολογία, ενός από τα σημαντικότερα Ευρωπαϊκά βραβεία, για τις εργασίες του στην κωδικοποίηση/αποκωδικοποίηση και ανίχνευση σημάτων της μαγνητικής εγγραφής σε σκληρούς δίσκους. Το ίδιο, το 2009 με το βραβείο IEEE CSS Control Systems Technology.
“Η ιστορία και η μνήμη είναι ένα σημαντικό κομμάτι κληρονομιάς που πρέπει να διατηρηθεί κι ίσως γι’ αυτό επέλεξα να ασχοληθώ με τεχνολογίες μνήμης”
«Θαυμάζω τον Richard Feynman, λέει, ήταν ένας υψηλής νοημοσύνης φυσικός επιστήμονας, διάσημος για την αυθεντικότητα του, την ‘ηλεκτρική’ νοημοσύνη του και για την κατεργάρικη γοητεία του. Όχι μόνο είχε σημαντική συνεισφορά στην επιστήμη, όπως η δημιουργική του εργασία στην κβαντική ηλεκτροδυναμική, για την οποία έλαβε το Νόμπελ Φυσικής, αλλά ήταν και ένας μοναδικός παρουσιαστής της φυσικής μέσα από τα βιβλία του και τις διαλέξεις του. Η διάσημη ομιλία του ‘Υπάρχει αρκετός χώρος στο βάθος’ -“There’s Plenty of Room at the Bottom”- το 1959 θεωρείται από πολλούς ως η αρχή της νανοτεχνολογίας».
Το 2016 το Πανεπιστήμιο Πατρών ανακηρύσσει τον καταξιωμένο διεθνώς απόφοιτο του Ευάγγελο Ελευθερίου, σε επίτιμο καθηγητή του. Πρόσφατα, το 2018, ο ίδιος αναγορεύεται σε μέλος της US National Academy of Engineering.
Με σκοπό να αποθηκεύεται μεγαλύτερη πληροφορία σε συστήματα εγγραφής, τα επιστημονικό του πεδίο περιλαμβάνει περιοχές όπως επεξεργασία σήματος, κωδικοποίηση, μνήμες στερεάς-κατάστασης και συστήματα αποθήκευσης ψηφιακών πληροφοριών. «Πρόσφατα, διευκρινίζει, έχω επεκτείνει τα ενδιαφέροντα μου στην περιοχή της τεχνητής νοημοσύνης και συγκριμένα σε νέες μεθόδους υπολογισμού οι οποίες είναι εμπνευσμένες από τον τρόπο λειτουργείας του εγκεφάλου, όπως νευρωνικά δίκτυα και συστήματα που αξιοποιούν μηχανισμούς μνήμης ως στοιχεία επεξεργασίας. Αυτή η τελευταία υπολογιστική διαδικασία στην διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ως in-memory computing».
“Δουλειά του πολιτικού συστήματος είναι να προσδιορίσει τις αναπτυξιακές κατευθύνσεις που η χώρα πρέπει να ακολουθήσει.”
Συνειδητοποιημένος Έλληνας, δηλώνει ότι, «αυτό σημαίνει ότι η ιστορία και η μνήμη είναι ένα σημαντικό κομμάτι κληρονομιάς που το έχουμε και που πρέπει να διατηρηθεί κι ίσως γι’ αυτό επέλεξα να ασχοληθώ με τεχνολογίες μνήμης και αποθήκευσης που μπορεί να διατηρήσουν τα δεδομένα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα».
Για την σύγχρονη Ελλάδα και την επόμενη μέρα της, θα καταθέσει στη HuffPost:
«Μετά από σχεδόν 10 χρόνια πολυεπίπεδης κρίσης, κυρίως κοινωνικής και οπωσδήποτε όχι μόνο οικονομικής, δεν μπορούμε να πούμε ότι η χώρα βγαίνει στο ξέφωτο. Η αβεβαιότητα για το μέλλον, ο ασαφής προσανατολισμός όσον αφορά την αναπτυξιακή κατεύθυνση της είναι αισθητά στην κοινωνία και εντείνουν την ανασφάλεια των πολιτών. Ο ουσιαστικός διάλογος απουσιάζει. Δουλειά του πολιτικού συστήματος είναι να προσδιορίσει τις αναπτυξιακές κατευθύνσεις που η χώρα πρέπει να ακολουθήσει και να δώσει αξιόπιστες απαντήσεις στα ερωτήματα που αντικειμενικά θέτει η ίδια η κοινωνία.
Όσον αφορά όμως την ακαδημαϊκή κοινότητα, πρέπει να δει το μέλλον, την επόμενη μέρα της χώρας, σε συνάρτηση με την παιδεία και δη την Ανώτατη εκπαίδευση. Να παρέμβει και να ανοίξει τον δημόσιο διάλογο για το Πανεπιστήμιο που χρειάζεται η χώρα και τον ρόλο του στην ανάπτυξη του τόπου. Διότι η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη εξαρτάται άμεσα από το εκπαιδευτικό σύστημα: όσο καλύτερα εκπαιδευμένοι και καταρτισμένοι είναι οι πολίτες, τόσο βελτιώνεται η παραγωγικότητα και αναπτύσσεται η οικονομία. Στην Ελλάδα λοιπόν το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να προσανατολίζεται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας.
“...προϋπόθεση για αυτά είναι ένα ανοιχτό Πανεπιστήμιο πραγματικό άσυλο μάθησης...και όχι πάσης φύσεως κομματοκρατίας, τρομοκράτησης των ιδεολογικά αντιθέτων...”
Για παράδειγμα, στον τομέα των νέων τεχνολογιών μελέτες έχουν δείξει ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να αλλάξει την ίδια τη φύση της εργασίας στο μέλλον και να φτάσει να διπλασιάσει τον ετήσιο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης μέσα στις επόμενες περίπου δυο δεκαετίες. Τα προγράμματα λοιπόν έρευνας και σπουδών στα Πανεπιστήμια πρέπει να προσανατολιστούν ανάλογα. Το Πανεπιστήμιο πρέπει να παίξει απόλυτα καθοδηγητικό ρόλο προς αυτή την προσπάθεια.
Βέβαια απαραίτητη προϋπόθεση για αυτά είναι ένα ανοιχτό Πανεπιστήμιο πραγματικό άσυλο μάθησης, ερευνάς, γνώσης και ιδεών και όχι πάσης φύσεως κομματοκρατίας, τρομοκράτησης των ιδεολογικά αντιθέτων και παρανόμων πράξεων».