Από αλλού το περιμέναμε και από αλλού μας ήρθε. Η ανησυχία για σημαντική άνοδο της αντιευρωπαϊκής άκρας δεξιάς δεν επιβεβαιώθηκε πλήρως (χωρίς όμως να μας αφήσουν τα αποτελέσματα σε κάποιον εφησυχασμό). Η έκπληξη ήρθε από τον χώρο των Πράσινων κομμάτων ανά την Ευρώπη, καθώς τα είδαμε να ανεβαίνουν στις προτιμήσεις του εκλογικού σώματος και – σε ορισμένες περιπτώσεις – να διπλασιάζουν τα ποσοστά τους, να γίνονται ρυθμιστές στην εθνική πολιτική ατζέντα αλλά και στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ζούμε σε έναν κόσμο περίπλοκο και αβέβαιο. Όσοι επιλέγουν τη σιγουριά του «παλιού», αυτού που γνωρίζουν, μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς, δεν έχουν παρά να επιλέξουν μία σειρά από λαϊκιστές και ψεκασμένους που υπόσχονται καθαρότητα, εκκαθαρίσεις, βεβαιότητα, έναν κόσμο «όπως παλιά».
Τα «παραδοσιακά» σχήματα (σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες, κεντρώοι, φιλελεύθεροι, συντηρητικοί) δυσκολεύονται να χαράξουν τις διαχωριστικές τους γραμμές ενώ ταυτόχρονα βλέπουν να διεμβολίζονται και να έχουν απώλειες προς τους προαναφερθέντες λαϊκιστές και ψεκασμένους. Η τάση να υιοθετήσουν μέρος αυτών των φωνών (με την ελπίδα να μειώσουν τις απώλειες) είναι προφανής αν και συνήθως οι ψηφοφόροι επιλέγουν τους «αυθεντικούς» λαϊκιστές από τους imitation. Υπάρχουν και εκείνοι που υπόσχονται επιστροφή στο χθες με ρητορική από το χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Ζούμε σε έναν κόσμο περίπλοκο και αβέβαιο, στον κόσμο της κλιματικής κρίσης. Όχι αυτής που θα έρθει κάποια στιγμή στο μέλλον αλλά αυτής που είναι ήδη εδώ. Το θέμα της κλιματικής κρίσης αποτέλεσε κεντρικό σημείο συζήτησης, αντιπαράθεσης και σύγκλισης σχεδόν σε ολόκληρη την κεντρική και δυτική Ευρώπη. Στις Βρυξέλλες ήταν το κεντρικό σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ των υποψηφίων για τους θεσμικούς ρόλους. Ήταν επίσης ένας τρόπος να διαπιστώσουν οι ψηφοφόροι, καθώς και οι νέοι που ακόμα δεν ψηφίζουν, πώς σκοπεύουν οι πολιτικοί ηγέτες να πιλοτάρουν το πλοίο της Ευρώπης στα ταραγμένα νερά που έρχονται. Ήταν μία ευκαιρία να δουν και αυτοί που δεν ψηφίζουν κατά πόσο ακούγεται η αγωνία και η κραυγή ανησυχίας τους για το δικό τους αύριο που καθορίζεται από επιλογές ηλικιωμένων του σήμερα. Η Γκρέτα, οι μαθητές και οι νέοι της Ευρώπης, που κατά χιλιάδες βγαίνουν κάθε βδομάδα στους δρόμους, είναι πλέον εδώ και θα παίξουν ρόλο και στις αυριανές επιλογές της όποιας πολιτικής ηγεσίας.
Κυρίως είναι ενημερωμένοι. Και γνωρίζουν. Γνωρίζουν ότι έχουμε κάτι σαν 11-12 χρόνια πριν αποχαιρετίσουμε τον πλανήτη όπως τον ξέρουμε, καθώς θα χάνεται το τρένο της συγκράτησης της πλανητικής θερμοκρασίας στον πιο ‘βιώσιμο’ 1,5°C. Βασικά, γνωρίζουν τι θα πει 1,5°C και ποιο το διακύβευμα. Και γνωρίζουν ότι τα πολιτικά κόμματα δεν έχουν ιδέα. Ή αν έχουν, δεν τους ενδιαφέρει. Ή απλώς δεν μπορούν…
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ή έκπληξη ότι, την εποχή της κλιματικής κρίσης, πολίτες εμπιστεύονται κόμματα και σχήματα που εδώ και χρόνια όχι μόνο προσπαθούν να αναδείξουν τη σοβαρότητα του θέματος, αλλά και τη σύνδεσή του με κάθε πλευρά της καθημερινότητας και της πολιτικής. Και εδώ λοιπόν, οι πολίτες δείχνουν να εμπιστεύονται τους «αυθεντικούς», αυτούς που έχουν δώσει σαφή δείγματα γραφής σε βάθος χρόνου, αυτούς που έχουν μιλήσει με θάρρος για τις τομές που απαιτούνται στην κοινωνία και την οικονομία.
Εδώ, ωστόσο, δεν μιλάμε για επιστροφή στη σιγουριά, στους «παλιούς καλούς καιρούς». Εδώ, οι ψηφοφόροι φαίνεται να επιβραβεύουν, να επιλέγουν αυτούς που τολμούν να πουν τα πράγματα με το όνομά τους αντί να χαϊδέψουν αυτιά, να «πουλήσουν» σιγουριά και ασφάλεια. Το κοινό που τους επιλέγει και τους στηρίζει είναι μεγάλο και βρίσκεται στον αντίποδα λαϊκιστών και ψεκασμένων που ονειρεύονται τους παλιούς καλούς καιρούς. Ειδικά στη Γερμανία, πρόσφατη (μετά τις Ευρωεκλογές) δημοσκόπηση φέρνει τους Πράσινους πρώτο κόμμα!
Όλα αυτά βέβαια συμβαίνουν πολύ μακριά από τον πλανήτη Ελλάδα. Στον δικό μας μικρόκοσμο, τα θέματα που απασχόλησαν τον πολιτικό διάλογο εν όψει των Ευρωεκλογών δεν είχαν καμιά σχέση με τα αντίστοιχα στην Ευρώπη. Με εξαίρεση ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις υποψήφιων που επέλεξαν και τόλμησαν να ανεβάσουν στην προσωπική τους εκστρατεία το θέμα της κλιματικής κρίσης και του αναγκαίου μετασχηματισμού της οικονομίας σε κάτι πιο βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο, η κλιματική κρίση ήταν απούσα από τις σχετικές συζητήσεις. Ιδιαίτερα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα της χώρας δεν είχαν ούτε μία σοβαρή πρόταση στο τραπέζι που απαντάει με science-based τρόπο στην πρόκληση της κλιματικής κρίσης. Θαρρείς και δεν απειλείται ακόμα και με ερημοποίηση η χώρα μας τις επόμενες δεκαετίες…
Αλλά και οι Έλληνες Πράσινοι, όπως δείχνουν και τα αποτελέσματα, όχι απλώς δεν ακολούθησαν τις ευρωπαϊκές ανοδικές τάσεις ομόλογων σχημάτων, αλλά βρέθηκαν στον αντίποδα σημειώνοντας πτώση. Διάσπαση, προσωπικές ατζέντες, τακτικισμοί, εξηγούν σε μεγάλο βαθμό γιατί και σε αυτό τον τομέα είμαστε μακριά από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, ενώ φαίνεται να ακολουθούμε την πολιτική πραγματικότητα της Ανατολικής Ευρώπης. Με βάση τα αποτελέσματα, φαίνεται ότι έχουμε και τους Πράσινους που μας αξίζουν!
Να μην απορούμε λοιπόν όταν αύριο, η «κακιά Ευρώπη» πιέζει την «μικρή, πτωχή αλλά τίμια Ελλάδα» να προχωρήσει στα απαραίτητα μέτρα για την κλιματική κρίση, σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος της χώρας (σε αυτό δεν έχει υπάρξει ουσιαστική διαφοροποίηση μεταξύ των μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων) αντιδρά και ζητά εξαιρέσεις και παρατάσεις. Εξάλλου, εμείς θα σώσουμε τον πλανήτη;
Ευτυχώς λοιπόν, υπάρχει ακόμα ελπίδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (με τα πολλά προβλήματα και αδυναμίες της). Ευτυχώς υπάρχουν οι ευρωπαίοι Πράσινοι. Η ελπίδα για μία πιο δημοκρατική και δίκαιη κοινωνία και έγκαιρη αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι ακόμα ζωντανή! Εδώ στην Ελλάδα, καλά θα κάνουμε να την ακολουθήσουμε.