Εκδόθηκε πριν λίγες ημέρες το δελτίο οικονομικών προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον τρέχοντα χειμώνα του 2018. Γενικό συμπέρασμα της έκδοσης είναι η εντυπωσιακή ανάπτυξη την οποία γνωρίζει η οικονομία της Ευρωζώνης αλλά και ευρύτερα της Ένωσης των 28. Η οικονομία της ζώνης του ευρώ και η συνολική οικονομία της Ένωσης αναπτύχθηκαν με 2,4% έκαστη το 2017, σημειώνοντας τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης της τελευταίας δεκαετίας.
Πέραν των δεδομένων στοιχείων, στην αναλυτική ανάγνωση της μελέτης, εντοπίζονται γνωστές ανισότητες, έκτακτες διαφοροποιήσεις και φυσικά το μόνιμο πλέον πρόβλημα του Brexit, το οποίο θα παραμένει γρίφος και μεταβλητή τουλάχιστον μέχρι την άνοιξη του 2019.
Πιο συγκεκριμένα: Ξεκινώντας από τους «μεγάλους», βρίσκουμε τη Γερμανία να τρέχει με ρυθμό ανάπτυξης 2,2%, τον υψηλότερο τα τελευταία έξι χρόνια. Η Γαλλία αναπτύσσεται με ρυθμό 1,8%, αποτέλεσμα το οποίο έχει προκύψει από τις αυξημένες ιδιωτικές επενδύσεις και μια μικρή ενίσχυση – ύστερα από χρόνια – των δημόσιων επενδύσεων. Η ανεργία έχει μειωθεί, αλλά η αύξηση της απασχόλησης δεν είναι της τάξης που πολλοί ανέμεναν, κυρίως λόγω παλαιότερων φόρων που έχουν επιβληθεί στις επιχειρήσεις.
Στις υπόλοιπες χώρες παρατηρείται ανάπτυξη, με τις αιτίες που την προκαλούν να ποικίλουν. Σε αρκετές χώρες, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Κροατία, η Κύπρος, η Εσθονία και η Λιθουανία, η ανάπτυξη είναι αποτέλεσμα τόνωσης της εσωτερικής ζήτησης-κατανάλωσης, γεγονός που προφανέστατα έχει προκύψει από τη διατήρηση των φορολογικών συντελεστών σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Σε άλλες, όπως η Κροατία, οι ιδιωτικές επενδύσεις μοιάζουν να “τραβούν το κάρο” της ανάπτυξης.
Και φτάνουμε στον πρώτο από τους δύο γρίφους, που λέγεται «Ελλάδα». Ο άλλος είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, για λόγους που όλοι αντιλαμβανόμαστε. Για τη χώρα μας το δελτίο παρουσιάζει ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα, καθώς και αισιόδοξες προβλέψεις. Το ελληνικό ΑΕΠ μεγεθύνθηκε κατά 1,6% το 2017. Οι εξαγωγές ενισχύθηκαν, ενώ η ανάπτυξη αναμένεται να φτάσει στο 2,5% το 2018 και το 2019. Η ανεργία βρίσκεται στο 20,7% με πτωτική τάση. Βεβαίως η μελέτη δεν απεικονίζει τις ελαστικές μορφές απασχόλησεις που χαρακτηρίζουν την πλειοψηφία των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται.
Σε ό,τι αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο, η εικόνα είναι μεικτή. Αφενός, η οικονομία βρίσκεται σε ανάπτυξη με ρυθμό της τάξης του 1,8% για το 2017. Ωστόσο, η ιδιωτική κατανάλωση έχει γνωρίσει χαρακτηριστική μείωση. Οι τιμές αυξήθηκαν, ως αποτέλεσμα της υποτίμησης της στερλίνας το 2016. Ενδεικτική της κρίσιμης κατάστασης είναι επίσης η ιδιαιτέρως συγκρατημένη επενδυτική δραστηριότητα των επιχειρήσεων. Παρά τις ευνοϊκές συνθήκες που διαμορφώνονται από το χαμηλό κόστος και την ενισχυμένη εξωτερική ζήτηση, η παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα που προκύπτει από τη διαδικασία του Brexit δεν επιτρέπει περισσότερο θαρραλέες πρωτοβουλίες από τους εκπροσώπους της αγοράς.
Η ανάλυση καταλήγει με προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία και τους παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη του διεθνούς ΑΕΠ. Εκείνο που παραμένει σταθερό συμπέρασμα για την περίοδο που διανύουμε είναι η εικόνα μιας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων. Ο βορράς συνεχίζει και θα συνεχίσει να αναπτύσσεται από μέτριους έως υψηλούς ρυθμούς. Η μεγάλη πλειοψηφία των μικρομεσαίων χωρών θα συνεχίσει να εφαρμόζει φορολογικές πολιτικές ευνοϊκές προς τις επενδύσεις, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να προσπαθεί να διατηρήσει την οικονομία του όσο πιο σταθερή είναι εφικτό έως ότου να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση για το Brexit, με την ευχή όλων να είναι η συνομολόγηση μιας αμοιβαία επωφελούς συμφωνίας. Πάντως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί σε καμία περίπτωση πριν από την άνοιξη του 2019.
Η Ελλάδα απεικονίζεται να «βγάζει το κεφάλι της από το νερό». Ως γνωστόν, το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που συνήφθη με την τρέχουσα δανειακή σύμβαση λήγει τον προσεχή Αύγουστο. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι τότε λήγουν και οι υποχρεώσεις της χώρας για εφαρμογή μέτρων και μεταρρυθμίσεων σε πολλά μέτωπα. Πρακτικά, η δημοσιονομική επιτήρηση θα συνεχιστεί. Εκείνο που θα είναι κρίσιμο είναι το κατά πόσο θα μπορέσει η κυβέρνηση και σε δεύτερο βαθμό το πολιτικό σύστημα να υιοθετήσει ένα πρόγραμμα-συνέχεια του τρέχοντος, το οποίο θα μπορεί να πιστωθεί ως δική της ιδιοκτησία και όχι ως έξωθεν επιβαλλόμενα μέτρα.
Πάντως, όσο πλησιάζουμε προς το ορόσημο του Αυγούστου, τα δύο επόμενα δελτία οικονομικής κατάστασης, που θα εκδοθούν για την άνοιξη και το καλοκαίρι αντίστοιχα, αναμένονται με πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από όλες τις πλευρές.
Όσοι ενδιαφέρονται, μπορούν να βρουν το δελτίο οικονομικών προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον Χειμώνα του 2018, καθώς και τα προηγούμενα, σε αυτόν τον σύνδεσμο.