Εφυγε από την ζωή σε ηλικία 80 ετών μετά από περιπέτεια υγείας η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO από το 1999 και Ιδρύτρια και Πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με Καρκίνο ΕΛΠΙΔΑ (έτος ιδρ. 1990).
Η ανακοίνωση της οικογένειας
Με βαθύτατη θλίψη, η οικογένεια Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη ανακοινώνει ότι η αγαπημένη σύζυγος, μητέρα και γιαγιά, Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, Πρέσβυς Καλής Θελήσεως της UNESCO, Πρόεδρος του Σωματείου «ΕΛΠΙΔΑ-Σύλλογος Φίλων παιδιών με καρκίνο», έφυγε από τη ζωή τη Δευτέρα 24 Ιουλίου 2023. Η εξόδιος ακολουθία και η ταφή θα πραγματοποιηθούν σε στενό οικογενειακό κύκλο.
Αφιέρωσε την ζωή της στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών και της οικογένειας αφήνοντας πίσω της ένα ευρύ ανθρωπιστικό έργο εμπνευσμένο από τη μητρότητα. Εστίασε σε τομείς όπως η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η προώθηση του πολιτισμού ειρήνης, η υγεία, η παιδεία, η κλιματική αλλαγή, ο πολιτισμός, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ο διάλογος ανάμεσα στους λαούς.
Το 2020 της απενεμήθη το Βραβείο «Nelson Rolihlahla Mandela» από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών σε αναγνώριση του σημαντικού ανθρωπιστικού της έργου και της δράσης της για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την υγεία, την παιδεία και την ευημερία των παιδιών. Είναι επίσης η μόνη Ελληνίδα στην οποία έχει απονεμηθεί ο Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Ευποιίας της Ελληνικής Δημοκρατίας (2020).
Υπήρξε μέλος Συμβουλίων πολλών σημαντικών διεθνών φορέων όπως: Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, Ίδρυμα Μentor κατά των Ναρκωτικών, Nizami Ganjavi International Center, The Hellenic Initiative, Concordia, Αshinaga, Ίδρυμα «Φως της Αφρικής» και άλλων. Υπήρξε επίσης Ιδρύτρια και Επίτιμη Πρόεδρος του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, Πρόεδρος της Τιμητικής Επιτροπής των Special Olympics Hellas και επίτιμο μέλος της Διεθνούς Ένωσης Φίλων της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας.
Για περισσότερο από 30 χρόνια αγωνίστηκε ενάντια στον καρκίνο της παιδικής ηλικίας προωθώντας ταυτόχρονα την αξία του εθελοντισμού και της αλληλεγγύης. Μέσα από το έργο της στον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με καρκίνο «ΕΛΠΙΔΑ» δημιούργησε α) την πρώτη αμιγώς παιδιατρική Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών στην Ελλάδα, χάρη στην οποία περισσότερα από 1000 παιδιά από την Ελλάδα και τις γειτονικές χώρες έχουν σωθεί με μεταμόσχευση μυελού, β) τον Ξενώνα “ΕΛΠΙΔΑ”, γ) το πρώτο Ογκολογικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο στο οποίο έχουν θεραπευτεί χιλιάδες παιδιά και έχει εξελιχθεί σε «Κέντρο Αριστείας», δ) την Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» η οποία από το 2014 έχει συγκεντρώσει περισσότερους από 120.000 εθελοντές δότες και από αυτούς βρέθηκαν 116 συμβατοί που πρόσφεραν μόσχευμα σε ασθενείς και ε) το πρώτο Κέντρο Κυτταρικής και Γονιδιακής Θεραπείας για παιδιά και εφήβους στην Ελλάδα που δίνει ελπίδα εκεί όπου οι άλλες θεραπείες κατά του καρκίνου έχουν αποτύχει, σε μια προσπάθεια ώστε 4 στα 4 παιδιά να γίνονται καλά. Επίσης ανέλαβε μια σειρά από πρωτοβουλίες με στόχο να βοηθήσει τα άρρωστα παιδιά και τις οικογένειές τους και μετά τη θεραπεία τους.
Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Ερμιόνη, τόπο καταγωγής της μητέρας της Ευαγγελίας. Ο πατέρας της, Γιώργος Μπουρνάκης, καταγόταν από τη Σαμπατική Αρκαδίας. Σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Ντένβερ του Κολοράντο. Ήταν παντρεμένη με τον μεγαλοεπιχειρηματία και εφοπλιστή Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη, πρόεδρο της Motor Oil, και απέκτησαν πέντε παιδιά : το Γιάννη (1962), τη Χριστιάνα (1964), το Γιώργο (1967), το Νίκο (1974) και τη Βαρδιάννα (1976).
Παράλληλα η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη μέσα από το Ίδρυμά της στήριξε εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, διεθνή προγράμματα της UNESCO για την εκπαίδευση, την πολιτιστική κληρονομιά, τους πρόσφυγες, την κλιματική αλλαγή, στηρίζοντας παράλληλα τους Αναπτυξιακούς Στόχους του ΟΗΕ. Μέσα από το Ίδρυμά της στόχευσε μεταξύ άλλων στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την διδασκαλία τους στα σχολεία, στον διάλογο των πολιτισμών, στην εξάλειψη του αναλφαβητισμού, στην καταπολέμηση της εμπορίας των ανθρώπων και της εκμετάλλευσης των παιδιών και στην αντιμετώπιση πολλών άλλων σύγχρονων ζητημάτων, με σκοπό τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου για τις μελλοντικές γενιές. Παράλληλα στήριξε παιδιά και οικογένειες ευπαθών κοινωνικών ομάδων, πρόσφυγες και σχολεία σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια καθώς και περιοχές και ανθρώπους που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές όπως το χωριό Μάκιστος που αναβίωσε ενώ είχε καταστραφεί από πυρκαγιές.
Υπήρξε υπέρμαχος της επιστροφής και επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα καθώς και της προστασίας του οικουμενικού χαρακτήρα του μνημείου της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.
Είχε λάβει πολλούς ακόμα τιμητικούς τίτλους και βραβεία, ενώ υπήρξε συγγραφέας των βιβλίων “Προσεγγίζοντας τη γυναικεία ταυτότητα : Αναζητήσεις στη Μινωική Κοινωνία” (2010) και “Από μητέρα σε μητέρα” (1998).
ΠτΔ: Ο θάνατος της Μαριάννας Βαρδινογιάννη στερεί την πατρίδα μας από μια γυναίκα που ενσάρκωσε με τον πληρέστερο τρόπο την έννοια της προσφοράς στο κοινό καλό
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου με δήλωσή της αναφέρεται στην απώλεια της Μαριάννας Βαρδινογιάννη κάνοντας λόγο μεταξύ άλλων για «Μια γυναίκα, που ενσάρκωσε με τον πληρέστερο τρόπο την έννοια της προσφοράς στο κοινωνικό καλό. Υπόδειγμα κοινωνικής ευθύνης και ανθρωπιστικής ευαισθησίας, προικισμένη με βαθύτατη ενσυναίσθηση και πνεύμα ανοιχτό στις απαιτήσεις των καιρών, εργάστηκε με όλες της τις δυνάμεις στον αγώνα κατά του παιδικού καρκίνου».
Ειδικότερα στη δήλωσή της, η κυρία Σακελλαροπούλου αναφέρει:
«Ο θάνατος της Μαριάννας Βαρδινογιάννη στερεί την πατρίδα μας από μια γυναίκα που ενσάρκωσε με τον πληρέστερο τρόπο την έννοια της προσφοράς στο κοινό καλό. Υπόδειγμα κοινωνικής ευθύνης και ανθρωπιστικής ευαισθησίας, προικισμένη με βαθύτατη ενσυναίσθηση και πνεύμα ανοιχτό στις απαιτήσεις των καιρών, εργάστηκε με όλες της τις δυνάμεις στον αγώνα κατά του παιδικού καρκίνου, μερίμνησε για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών, έσκυψε πάνω από τα προβλήματα των γυναικών, επέδειξε ανεξάντλητο ενδιαφέρον για την οικογένεια και τη μητρότητα, συνέδραμε σθεναρά στην αντιμετώπιση της φτώχειας, της ελλιπούς εκπαίδευσης, της παιδικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης.
Αντιμετωπίζοντας τον πάσχοντα συνάνθρωπο στη βάση της ισοτιμίας και όχι από θέση ισχύος, θέλησε να καταπολεμήσει τους παράγοντες που προκαλούν τα κοινωνικά προβλήματα και όχι απλώς να τα ανακουφίσει μέσω υλικών παροχών. Και κατάφερε, με τη φωτεινή παρουσία και την ευαγή δράση της, να γίνει ηθικό στήριγμα και προσωποποίηση της ελπίδας για χιλιάδες συμπολίτες μας.
Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO, ιδρύτρια και πρόεδρος του Ιδρύματος για το Παιδί και την Οικογένεια, το οποίο αργότερα πήρε το όνομά της, και του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με καρκίνο «Ελπίδα», μέλος δεκάδων κοινωνικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων, η Μαριάννα Βαρδινογιάννη αφήνει πίσω της πολυσχιδές και βαρυσήμαντο έργο, στα χνάρια των μεγάλων ευεργετών του τόπου. Αλλά κυρίως ένα παράδειγμα ανθρωπιάς, σθένους, μαχητικότητας, ευγένειας και καλοσύνης, πολύτιμο για την κοινωνία μας. Εκφράζω τα ειλικρινή και βαθύτατα συλλυπητήριά μου στον σύζυγό της Βαρδή, στα παιδιά, τα εγγόνια και σε όλους τους αγαπημένους της».
Δήλωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την απώλεια της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη
Συλλυπητήριο μήνυμα της Υπουργού Πολιτισμού για την απώλεια της Μαριάννας Βαρδινογιάννη
Πληροφορούμενη την απώλεια της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
Με βαθύτατη οδύνη πληροφορήθηκα την απώλεια της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, μιας ανεκτίμητης φίλης και στενής συνεργάτιδας, η οποία άφησε επί δεκαετίες ανεξίτηλο αποτύπωμα στη δημόσια ζωή. Η πολυσχιδής δράση της δεν μπορεί να εξαντληθεί σε λίγες λέξεις: Από την πολύχρονη προσφορά της στα παιδιά με καρκίνο, που επιστεγάστηκε με την ίδρυση του νοσοκομείου «Ογκολογική Μονάδα Παίδων Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη-Ελπίδα», μέχρι την απονομή του εμβληματικού Βραβείου «Νέλσον Μαντέλα», καθώς και τις υπηρεσίες που προσέφερε επί δεκαετίες ως Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO. Η προσφορά της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη στον Πολιτισμό, υπήρξε τεράστια, συστηματική και διαρκής. Αφιέρωσε χρόνο και πάθος στην εθνική υπόθεση της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα. Πολύτιμη η προσφορά της ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου της Ακρόπολης. Ως διοργανώτρια αλλεπάλληλων συνεδρίων και ημερίδων και ως εμψυχώτρια και άοκνη αρωγός δεκάδων άλλων, μικρών και μεγάλων, πολιτιστικών πρωτοβουλιών, που τις περισσότερες φορές συμπλέκονταν αρμονικά με δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα.Η προσφορά και το έργο της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη θα μείνουν όχι μόνον ορατά, αλλά και βαριά παρακαταθήκη σε όλους τους τομείς, που με αυταπάρνηση υπηρέτησε. Στον Βαρδή, τα παιδιά και τα εγγόνια της, τα ειλικρινή και βαθιά μου συλλυπητήρια.