Έφυγε με το κεφάλι ψηλά, όπως έζησε σε όλη τη ζωή του. Ο Δημήτριος Μανωλάκος υπήρξε άρχοντας του Πατριαρχείου αλλά και άρχοντας στη ζωή με την κυριολεκτική σημασία του όρου.
O Δημήτριος Μανωλάκος, που γεννήθηκε το 1938 από γονείς μετανάστες της Πελοποννήσου, έμεινε στην ιστορία της Ελληνικής παροικίας του Μοντρεάλ για δύο κυρίως δράσεις του:
Πρώτον διότι έκανε αγώνα για να γίνουν δεκτοί του μεταπολεμικοί Έλληνες μετανάστες ως ίσα μέλη στην Ελληνική Κοινότητα του Μοντρεάλ όταν τους είχαν αποκλείσει οι προπολεμικοί μετανάστες τα έτη του ΄50 και του ’60.
Δεύτερον, διότι μετέτρεψε τα ημερήσια αγγλόφωνα σχολεία ΣΩΚΡΑΤΗΣ της Κοινότητας στο γαλλόφωνο σύστημα του Κεμπέκ, με αποτέλεσμα να λαμβάνουν επιχορήγηση από το υπουργείο παιδείας του Κεμπέκ γεγονός που έχει συμβάλει στην επιβίωσή τους μέχρι τις ημέρες μας.
Ταυτόχρονα ήταν ένας Έλληνας της δεύτερης γενιάς ο οποίος υπήρξε ενταγμένος στην Κεμπεκιώτικη και την Καναδική κοινωνία, προσφέροντας στον Ελληνισμό τις διαπροσωπικές του σχέσεις με πρωθυπουργούς και πολιτικούς σε διάφορα επίπεδα.
Ήταν ο Ευπατρίδης του Ελληνισμού του Μοντρεάλ, ο άνθρωπος που μιλούσε την ελληνική γλώσσα άπταιστα και κήρυττε παντού την Ελληνοπρεπή καταγωγή του και τις χάρες της πατρίδας του, όταν η Ελλάδα ζούσε τη μιζέρια της μετεμφυλιακής της κρίσης στα χρόνια του ΄’50 μέχρι ’80.
Για τους Έλληνες του Μοντρεάλ ο Δημήτριος Μανωλάκος αποτέλεσε σύμβολο αγώνων για το Κυπριακό, για το Μακεδονικό, αλλά και για όλα τα ζητήματα της εθνικής πολιτικής.
Δημήτριος Μανωλάκος:
Ο Πατριαρχικός Άρχοντας, ο Επίτιμος Πρόεδρος
Ο Μανιάτης, ο Έλληνας!
Ο Δημήτριος Μανωλάκος, Άρχων του Πατριαρχείου, πρόεδρος του Ιδρύματος Ελληνικού Μουσείου του Μοντρεάλ, επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Μείζονος Μοντρεάλ, επίτιμος πρόεδρος της Επιτροπής Αλληλεγγύης για την Κύπρο, πρώην πρόξενος επι τιμή του Ομάν,πρώην πρόεδρος του Ελληνοκαναδικού Κογκρέσου, ο πρώτος ελληνικής καταγωγής αντιδήμαρχος στο Δήμο του Μοντρεάλ, συνταξιούχος συμβολαιογράφος και στέλεχος της ελληνικής παροικίας απο τα γεννοφάσκια του. Ο πατέρας του διετέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας στο Μοντρεάλ και εκείνος ακολούθησε τα χνάρια του αναλαμβάνοντας την προεδρία της Κοινότητας μια γενιά αργότερα. Όπως λέει ο ίδιος:
«Η μεγάλη μου ευθύνη και τιμή ήταν να μετατρέψω τα αγγλόφωνα ελληνικά ημερήσια σχολεία ΣΩΚΡΑΤΗΣ σε γαλλόφωνα με αποτέλεσμα να χαίρουν μεγάλης οικονομικής επιχορήγησης απο την επαρχιακή κυβέρνηση του Κεμπέκ και να ανθούν μέχρι σήμερα».
O Δημήτριος Μανωλάκος γεννήθηκε το 1935, και μεγάλωσε στο Μόντρεαλ, αποτελώντας πρόσωπο-κλειδί της Ελληνικής και της Κεμπεκιώτικης κοινωνίας. Αποφοίτησε από την Ακαδημία Strathcona το 1952, συνέχισε στο Sir George Williams το 1956 και υπήρξε πρόεδρος της τάξης των αποφοίτων. Έλαβε το πτυχίο Bachelor of Arts και για την εξαιρετική συνεισφορά του στις φοιτητικές δραστηριότητες, του απονεμήθηκε το Major Price.
Από νωρίς έγινε ενεργό και δραστήριο μέλος πολυάριθμων συλλόγων και συλλόγων χόκεϋ στα γυμνασιακά του χρόνια. Κατά τη φοίτησή του στο Πανεπιστήμιο McGill έγινε μέλος της θεατρικής ομάδας. Με στόχο να τελειοποιήσει τη χρήση της γαλλικής γλώσσας, συνέχισε τις σπουδές του στα Νομικά στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ από όπου έλαβε το πτυχίο του το 1963. Μέλος του Καναδικού Δικηγορικού Συλλόγου, έγινε δεκτός στο Συμβολαιογραφικό Επιμελητήριο τον Μάιο του 1966 και έκτοτε ασκούσε το επάγγελμα του συμβολαιογράφου μέχρι πρόσφατα.
Διορίσθηκε στο Καναδικό Συμβουλευτικό Συμβούλιο για την Πολυπολιτισμικότητα το 1971 και η θητεία του ανανεώθηκε μέχρι το 1978. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, έγινε μόνιμος πρόεδρος της Επιτροπής για τη Μετανάστευση. Έθεσε επίσης τις βάσεις ώστε οι ελληνικοί σύλλογοι να πραγματοποιήσουν ένα συνέδριο και βοήθησε στις διαπραγματεύσεις για τη χρηματοδότηση της πρώτης συνδιάσκεψης από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Καναδά.
Ήταν ο πρώτος Κεμπεκιανός ελληνικής καταγωγής που διορίστηκε στο Advisory Board of Immigration Québec (1976-1980). Με αυτή την ιδιότητα συνεργάστηκε στενά με νεοαφιχθέντες μετανάστες, που άρχισαν να δημιουργούν κοινότητες και τους συμβούλευε για τη σημασία της ενσωμάτωσης στη γαλλόφωνη πραγματικότητα, ενώ συμμετείχε στην Επιτροπή Gendron για τα γλωσσικά δικαιώματα.
Εξελέγη στο δημοτικό συμβούλιο του Μόντρεαλ (1978-1982) και υπηρέτησε αναπληρωτής δήμαρχος το καλοκαίρι του 1979 αφού διορίστηκε από τον δήμαρχο Jean Drapeau, εκπροσωπώντας την πόλη σε πολλές εκδηλώσεις.
Κέρδισε την προεδρία της Ελληνικής Κοινότητας του Μόντρεαλ το 1971 και είναι το πρόσωπο, στο οποίο πιστώνεται ότι έφερε στα μέλη και τους θεσμούς της την ενοποίηση με τη γαλλική πραγματικότητα του Κεμπέκ. Το 1971, η σχολή Anglo Greek Socrates υπό την προεδρία του είχε 200 μαθητές. Το 1972 υπό την ηγεσία του, η ελληνική εθνοτική κοινότητα ήταν η πρώτη που υιοθέτησε τη γαλλική γλώσσα διδασκαλίας μετατρέποντας το λαμπρό ιδιωτικό σχολείο Ecole Socrates-Demosthenes σε ένα κέντρο τρίγλωσσης διδασκαλίας (γαλλικά, αγγλικά, ελληνικά) με αποφοίτους που κατακτούν τα ανώτατα επαγγελματικά στρώματα του Κεμπέκ.
Γεννημένος στο Μόντρεαλ από γονείς μετανάστες, κατανόησε εγκαίρως τη σημασία της ένταξης των μεταναστών στον πολιτισμό και τη γλωσσική εκπαίδευση του Κεμπέκ. Ακούραστος στις προσπάθειές του, παρείχε συμβουλές σε πολλές νεοσύστατες εθνοτικές κοινότητες.
Από το 2013 έως σήμερα έχει αναδειχθεί Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας για τον συνεχή ρόλο του στη διατήρηση και ανάπτυξη της Ελληνικής Κοινότητας Μείζονος Μόντρεαλ, συμπεριλαμβανομένων των διευρυνόμενων σχολείων γαλλικής γλώσσας Σωκράτης-Δημοσθένης.
*
Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Δημήτριου Μανωλάκου, που παραχωρήθηκαν στην Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη