Paradise Papers: Εταιρείες του Κρεμλίνου συνδέονται με επενδύσεις σε Twitter και Facebook

Paradise Papers: Εταιρείες του Κρεμλίνου συνδέονται με επενδύσεις σε Twitter και Facebook
Open Image Modal
A logo of Twitter is pictured next to the logo of Facebook in this September 23, 2014 illustration photo in Sarajevo. REUTERS/Dado Ruvic (BOSNIA AND HERZEGOVINA - Tags: BUSINESS TELECOMS)
Dado Ruvic / Reuters

Μεγάλος επενδυτής στο Twitter και το Facebook συνδεόταν οικονομικά με δύο εταιρείες που ανήκουν στη ρωσική κυβέρνηση, οι οποίες είναι γνωστές ως «οχήματα» για τις πολιτικά ευαίσθητες δοσοληψίες του Κρεμλίνου, σύμφωνα με έγγραφα στο πλαίσιο των Paradise Papers, αναφέρεται σε ανάρτηση στην ιστοσελίδα του International Consortium of Investigative Journalists.

Τα αρχεία αυτά δείχνουν πως μία από τις εταιρείες του Κρεμλίνου, η VTB Bank, διοχέτευσε «αθόρυβα» 191 εκατ. δολάρια σε ένα επενδυτικό fund, την DST Global, η οποία χρησιμοποίησε τα χρήματα για να αγοράσει ένα μεγάλο μερίδιο στο Twitter το 2011. Επίσης δείχνουν πως μια θυγατρική του ρωσικού ενεργειακού γίγαντα Gazprom, που συνδέεται με το Κρεμλίνο, παρείχε μεγάλη χρηματοδότηση σε μια offshore εταιρεία που συνεργαζόταν με την DST Global, σε μια μεγάλη επένδυση στο Facebook.

Ο ιδρυτής της DST Global, ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Γιούρι Μίλνερ, και άλλοι συνεργάτες στο πλαίσιο αυτών των δοσοληψιών, απέσπασαν μεγάλα οφέλη όταν πώλησαν τα μερίδιά τους, λίγο μετά την αρχική είσοδο του Facebook στο χρηματιστήριο του 2012 και του Twitter το 2013.

Δεν υπάρχει κάποια ένδειξη πως το Κρεμλίνο απέκτησε επιρροή στο Twitter ή το Facebook, ή ότι έλαβε εσωτερικές πληροφορίες για τις εταιρείες, ως αποτέλεσμα επενδύσεων που σχετίζονταν με τον Μίλνερ. Αλλά, όπως υπογραμμίζεται στη σχετική ανάρτηση, οι αποκαλύψεις αυτές δείχνουν ότι χρόνια πριν τη φερόμενη εμπλοκή της Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, το Κρεμλίνο είχε οικονομικά συμφέροντα στα αμερικανικά ΜΜΕ.

Οι αποκαλύψεις αυτές λαμβάνουν χώρα ενώ το Κογκρέσο πραγματοποιεί έρευνες πάνω στον ρόλο των αμερικανικών κολοσσών της τεχνολογίας όσον αφορά στις ρωσικές επιχειρήσεις παραπληροφόρησης κατά την καμπάνια Τραμπ για την προεδρία. Σημειώνεται πως ήταν κοινώς γνωστό ότι ο Μίλνερ είχε προβεί σε μεγάλες επενδύσεις στο Twitter και το Facebook, ωστόσο δεν ήταν μέχρι τώρα γνωστές οι σχέσεις της ρωσικής κυβέρνησης με αυτές. Το Facebook και το Twitter από πλευράς τους υποστηρίζουν ότι είχαν εξετάσει όπως ήταν πρέπον τις επενδύσεις του Μίλνερ.

Ενώ εξέταζε το ενδεχόμενο της επένδυσης στο Facebook, στις αρχές του 2009, ο Μίλνερ έγινε φίλος με τον ιδρυτή του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ. Η επένδυσή του στην εταιρεία του Ζούκερμπεργκ αργότερα μέσα στο έτος τον έκανε διάσημο σε μια Σίλικον Βάλεϊ η οποία ακόμα παράπαιε από την οικονομική χρήση. Ο Μίλνερ έχει υποστηρίξει πως η στρατηγική του να αρνείται να αναλάβει θέσεις στα συμβούλια ή δικαιώματα ψήφου σε εταιρείες όπου επενδύει η DST Global του επιτρέπει να χρηματοδοτεί ανταγωνιστές χωρίς να τίθεται θέμα. Όταν επένδυσε στο Facebook, είπε o Μίλνερ στο Forbes, η στρατηγική αυτή «έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα ότι δεν επιζητούμε επιρροή στις επιχειρήσεις του Facebook». Μεταξύ του 2009 και του 2011, ο Μίλνερ διαχειρίστηκε μια σειρά επενδύσεων στο Facebook, χρησιμοποιώντας μια σειρά επενδύσεων τόσο στην εταιρεία τεχνολογίας του, Mail.ru, και το επενδυτικό fund του, DST Global, για να αγοράσει ένα μεγάλο μερίδιο στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, εκπρόσωπος του Facebook τόνισε πως η DST Global δεν ασκεί έλεγχο στην εταιρεία.

Στο όλο deal συμμετείχε η Kanton Services, η οποία έπαιξε ρόλο και στην επένδυση του Μίλνερ στο Twitter. Τον Ιούλιο του 2011, η VTB επένδυσε τουλάχιστον 191 εκατ. δολάρια με αντάλλαγμα την πλειοψηφία των μετοχών της DST Investments 3, που εδρεύει στη Νήσο του Μαν. Τον ίδιο μήνα, ο Μίλνερ χρησιμοποίησε τη DST Investments 3, για να χρηματοδοτήσει σχεδόν το μισό του μεριδίου της DST Global στο Twitter. Η Kanton Services ήταν επίσης μέτοχος στη DST Investments 3, μα φαίνεται να συνεισέφερε με λίγα χρήματα στη συμφωνία. Ωστόσο, αρχεία δείχνουν πως αρκετούς μήνες μετά την ΙΡΟ του Twitter, στα τέλη του 2013, η VTB μετέφερε τον όγκο των μετοχών της στη DST Investments 3 στην Kanton Services. Σε σχετική δήλωση, εκπρόσωπος του Twitter είπε ότι η DST Global είναι ένας «γνωστός φορέας στη Σίλικον Βάλεϊ» και ότι η εταιρεία κοινωνικής δικτύωσης έχει εξετάσει όλους της τους επενδυτές.

Σημειώνεται πως, βάσει των Paradise Papers, οι επενδύσεις του Μίλνερ σε αμερικανικές εταιρείες δεν περιορίζονται σε μεγάλα εγχειρήματα στη Σίλικον Βάλεϊ: Το 2015 ο Μίλνερ ήταν ένας από τους πιο μεγάλους επενδυτές της Cadre μιας εταιρείας τεχνολογίας real estate μεταξύ των συνιδρυτών της οποίας ήταν ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός και σύμβουλος του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2014 από τον Κούσνερ, τον αδελφό του, Τζόσουα, και έναν άλλον επιχειρηματία.

Ο Μίλνερ είπε πως επένδυσε 850.000 δολάρια από τα δικά του χρήματα, και ότι τα λεφτά αυτά δεν προήλθαν από τη DST Global. Με χρηματοδότηση από εξωτερικούς επενδυτές, η επιχείρηση του Κούσνερ είδε την αξία της να αυξάνεται, σύμφωνα με αναφορές στα 800 εκατ. δολάρια.

Ο Μίλνερ είπε πως είχε συναντήσει τον Κούσνερ μια φορά, σε μια συνδιάσκεψη, και δεν έκανε επιπλέον επενδύσεις στην Cadre. Όπως είπε, το μερίδιό του στην εταιρεία του γαμπρού του προέδρου δεν διαφέρει από άλλες επενδύσεις που έχει κάνει- δηλαδή έχει να κάνει με επιχειρήσεις, όχι με πολιτικές διασυνδέσεις.

Γενικότερα, για το όλο θέμα των επίμαχων επενδύσεων έχει πει ότι έχουν επιχειρηματική και όχι πολιτική βάση. Αναγνώρισε πως η VTB συμμετείχε στο εγχείρημα της επένδυσης στο Twitter, καθώς και σε αυτό της DST Global στην κινεζική JD.com. Όπως είπε, κάτω του 5% της επενδυτικής χρηματοδότησης της εταιρείας του προερχόταν από φορείς της ρωσικής κυβέρνησης. Επίσης τόνισε πως η VT Bank ήταν παθητικός επενδυτής στη συμφωνία για το Twitter, που κανόνισε το επενδυτικό fund του, DST Global, προσθέτοντας ότι η ρωσική τράπεζα δεν πήρε τον έλεγχο του Twitter ή των επενδυτικών «οχημάτων» της DST Global. Παράλληλα συμπλήρωσε ότι δεν είχε γνώση για πιθανές σχέσεις μεταξύ θυγατρικής της Gazprom και της DST Global μέχρι που το ICIJ ήρθε σε επαφή μαζί του στα μέσα του Σεπτεμβρίου.

Ακόμη, υπογράμμισε πως οι συμφωνίες αυτές έλαβαν χώρα εν μέσω μιας περιόδου καλύτερων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ. Σημειώνεται πως στη VTB είχαν επιβληθεί κυρώσεις από την αμερικανική κυβέρνηση μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία. Επίσης, θεωρείται σημαντικός παράγοντας στο ρωσικό πολιτικό σύστημα, καθώς ο πρόεδρός της Αντρέι Κόστιν, είναι σύμμαχος του Πούτιν.