Ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας του ελλαδικού χώρου κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κρύβεται στον βυθό του Πατραϊκού Κόλπου: Πρόκειται για μια θαλάσσια περιοχή που παρουσιάζει ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό ναυαγίων και από τις δύο πλευρές του πολέμου, περιλαμβανομένων μεταγωγικών, πολεμικών κ.α σκαφών.
Σειρά καταδύσεων και εξερευνήσεων στα ναυάγια της περιοχής έχουν πραγματοποιήσει ο Γιώργος Καρέλας και ο Γεράσιμος Σωτηρόπουλος. Μιλώντας στη HuffPost Greece, οι δύο δύτες περιγράφουν τους λόγους της ενασχόλησής τους με τη ναυαγιοκατάδυση, σε μια περιοχή η οποία αποτελεί από την αρχαιότητα ακόμα «σημαντικό ναυτιλιακό και εμπορικό κόμβο, με αποτέλεσμα να διεκδικηθεί από τις εκάστοτε αντίπαλες δυνάμεις στην πορεία της ιστορίας» και να γίνει θέατρο ναυμαχιών και συγκρούσεων ανά τους αιώνες, όπως γράφει ο κ. Καρέλας στην ιστοσελίδα του σχετικά με τα ιστορικά λείψανα που κείτονται στον βυθό του Πατραϊκού.
«Ασxολούμαι με τις καταδύσεις από το 1992 που πήρα και το πρώτο αστέρι -δίπλωμα στις καταδύσεις Αποφάσισα να ασχοληθώ με την εξερεύνηση των ναυαγίων γιατί στον Πατραικό κόλπο υπάρχουν πολλά ναυάγια που λίγοι γνώριζαν τη θέση τους και κανείς την ταυτότητα των πλοίων. Εμείς εντοπίσαμε όλα τα γνωστά ναυάγια και βρήκαμε και αρκετά ακόμα και τα ταυτοποιήσαμε όλα. Η κατάδυση σε ένα άγνωστο ναυάγιο είναι μια ξεχωριστή εμπειρία, δεν ξέρεις τι θα δεις , στη συνέχεια η έρευνα για την ταυτοποίηση έχει επίσης ενδιαφέρον ο δρόμος από την αποτύπωση μέχρι την ταυτοποίηση είναι μακρύς, πολλές φορές γεμάτος ανατροπές» λέει ο κ. Καρέλας, ο οποίος στον Πατραϊκό κόλπο έχει καταδυθεί σε 13 ναυάγια (2 εκ των οποίων είναι στον Κορινθιακό αν τεθούν στενά γεωγραφικά όρια, όπως υπογραμμίζει). «Τα περισσότερα είναι από τον Β' ΠΠ. Τα περισσότερα από αυτά ήταν άγνωστα πριν ασχοληθώ εγώ και κάποιοι συνδύτες μου με την ταυτοποίησή τους».
Ερωτηθείς για το ποια ναυάγια θεωρεί σημαντικότερα, ο ίδιος ξεχωρίζει το Βρετανικό αντιτορπιλικό HMS Chamois , που βυθίστηκε κατά τη διάρκεια δοκιμών ανοιχτά του ακρωτηρίου Πάπας το 1904 (όπως υπογραμμίζει, ένα πραγματικό «πλοίο μουσείο» που διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση σε βάθος 58 μέτρων) και το γερμανικό φορτηγό ατμόπλοιο Marguerite που βυθίστηκε από νάρκη στις 13 Οκτωβρίου 1943 στην είσοδο του Πατραϊκού κόλπου.
«Αυτό είναι και το βαθύτερο ναυάγιο του Πατραϊκού που ερευνήσαμε, είναι βυθισμένο σε βάθος 90 μέτρων στην είσοδο του Πατραϊκού. Με τη βύθισή του από νάρκη απωλέσθηκαν 544 Ιταλοί αιχμάλωτοι της μεραρχίας Acqui που μεταφέρονταν από την Κεφαλονιά στην Πάτρα» σημειώνει σχετικά.
Όσον αφορά στα σχέδιά του για το μέλλον, ο ίδιος σκοπεύει να εξερευνήσει και κάποιες άλλες κοντινές περιοχές, θεωρώντας πιο αξιόλογη περιοχή το κανάλι Κεφαλονιάς -Ιθάκης -Λευκάδας όπου, όπως σημειώνει, έχουν βυθιστεί από νάρκες και τορπιλισμούς πολλά πολύ σημαντικά πλοία . «Η αρχή έχει γίνει και ο εντοπισμός των μεταγωγικών πλοίων Marburg και Kybfels σε συνεργασία με το καταδυτικό κέντρο Aquatic world και τον ιδιοκτήτη του κ. Μάκη Σωτηρόπουλο έφερε στο φως τις θέσεις των ναυαγίων των πλοίων αυτών που μετέφεραν οχήματα της 2ης Μεραρχίας Panzer. Στο εξωτερικό η ανακοίνωση βρήκε τεράστια ανταπόκριση, όχι όμως τόσο στην Ελλάδα. Στην ίδια περιοχή υπάρχουν κι άλλα εξίσου σημαντικά ναυάγια αλλά στα βάθη που βρίσκονται δεν είναι προσεγγίσιμα με καταδύσεις αλλά με άλλα σύγχρονα μηχανήματα όπως side scan sonars, βαθυσκάφη και ROVS (τηλεχειριζόμενα οχήματα)».
«Σαν να ταξιδεύεις με χρονομηχανή στο ατελείωτο παζλ της ιστορίας»
Αξίζει να σημειωθεί πως στον βυθό του Πατραϊκού, πέρα από βυθισμένα πλοία, υπάρχουν και απομεινάρια αεροσκαφών που κατέπεσαν στην περιοχή κατά τον πόλεμο- ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Καρέλας σε ανάρτηση στην ιστοσελίδα του, τα περισσότερα εξ αυτών παρασύρθηκαν από μηχανότρατες μέχρι που διαλύθηκαν.
Μεταξύ αυτών, ο κ. Σωτηρόπουλος – ο οποίος, στην περίπτωση του γερμανικού ναυαγίου με τα τεθωρακισμένα παρείχε συνδρομή όσων αφορά την καταγραφή του ναυαγίου σε ακριβή θέση προσέγγισης με ηχοβολιστικά υψηλής ευκρίνειας πλάγιαs σάρωσης- ξεχωρίζει την ανακάλυψη ενός συγκεκριμένου αεροσκάφους- ενός βρετανικού Bristol Beaufighter: «Κατόπιν δημοσίευσης του υποβρύχιου βίντεο έλαβα ένα e mail από την εγγονή του πιλότου και μου μετέφερε όλη την ιστορία του παππού της. Αυτό το γεγονός προσέφερε μια μεγάλη ικανοποίηση σε εμένα και στον Γιώργο».
Ο κ. Σωτηρόπουλος χαρακτηρίζει εντυπωσιακά τα αποτελέσματα των ερευνών που πραγματοποιεί μαζί με τον κ. Καρέλα, ενώ όσον αφορά στην αναζήτηση και εξερεύνηση ναυαγίων, κάνει λόγο για μια πραγματική εμπειρία «χρονομηχανής»: «Έχουν περάσει περίπου 30 χρόνια και αυτή η ανάγκη για καινούργιες ανακαλύψεις δεν φέρεται να σταματά. Οι εικόνες και η εμπειρία που ζεις όταν ανακαλύπτεις ιστορικά ναυάγια στην θάλασσα σε κάνουν να νιώθεις ότι νικάς τον χρόνο και ταξιδεύεις με χρονομηχανή στο ατελείωτο παζλ της ιστορίας».
Τις φωτογραφίες μας παρείχαν οι κ.κ. Καρέλας και Σωτηρόπουλος