Έξω από μια αποθήκη στη Δάφνη αρκετός κόσμος περιμένει να ανοίξει η πόρτα. Από τα τζάμια μπορεί κανείς να διακρίνει στο εσωτερικό του κτιρίου μεγάλες «ντάνες» από βιβλία. Περίπου 30.000 «κομμάτια» από 26 διαφορετικούς τίτλους, έργα μερικών από τους σημαντικότερους Έλληνες (κυρίως) και ξένους συγγραφείς. Τα βιβλία αυτά πρόκειται να διατεθούν στο κοινό μέσω της διαδικασίας του πλειστηριασμού.Έχουν κατασχεθεί από απλήρωτους, πρώην εργαζόμενους του ιστορικού Βιβλιοπωλείου της Εστίας, που σταμάτησε να λειτουργεί το 2013.
Πρώην εργαζόμενη του Βιβλιοπωλείου- που δεν θέλει να αναφερθεί το όνομά της γιατί ακόμη αναζητά εργασία στον ίδιο χώρο, των εκδόσεων και βιβλιοπωλείων...- ξεδιπλώνει το ιστορικό μιας υπόθεσης που έχει τελεσιδικήσει στα ελληνικά δικαστήρια.
«Εμένα μου χρωστάνε 13.000 ευρώ δεδουλευμένα. Εργαζόμασταν στο Βιβλιοπωλείο της Εστίας, δεν πληρωνόμασταν για 6 μήνες. Φτάσαμε στο αμήν... Το 2012 συζητήσαμε με την εργοδοσία και επί λέξει μας είπαν “το καράβι βούλιαξε, ο σώζων εαυτόν σωθήτω”. Εμείς είχαμε προτείνει μέχρι και μείωση μισθού μόνοι μας, από την εργοδοσία αντιπρότειναν κάποιο διακανόνισμο, να παραιτηθούμε και να μας εξοφλήσουν σταδιακά τα χρωστούμενα. Έξι από εμάς δεν θελήσαμε να παραιτηθούμε ενώ η επιχείρηση λειτουργούσε, χωρίς εγγυήσεις για τα δεδουλευμένα μας. Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε επίσχεση και κάναμε όλες τις νόμιμες διαδικασίες: επιθεώρηση εργασίας και πολλές συζητήσεις για να βρεθεί κάποια συμβιβαστική λύση, όπως και αγωγή την οποία μετά από μεγάλη αναμονή για να εκδικαστεί η υπόθεση, τελικά κερδίσαμε. Έγινε έφεση από την εργοδοσία, την κερδίσαμε. Συναντηθήκαμε ξανά με την πλευρά της εργοδοσίας, προσπαθώντας σαν εργαζόμενοι να βρούμε μια μέση λύση, αδιαφορήσανε όμως. Και τους κάναμε κατάσχεση, ενέργεια που δεν περιμένανε (οι ιδιοκτήτες). Τότε μόνο ο δικηγόρος τους μας πρότεινε 70.000 ευρώ- αν αυτό το ποσό μας το είχανε προτείνει το 2012, θα είχαμε υπογράψει. Τωρα δεν το δεχόμαστε».
«Τα βιβλία κατασχέθηκαν, παρουσία δικαστικού επιμελητή, τον Φεβρουάριο του 2017», λέει η Αμαλία Ταπραντζή, ο σύζυγος της οποίας απεβίωσε λίγες μέρες πριν την κατάσχεση, με 35 χρόνια εργασίας στο βιβλιοπωλείο.
«Πήραμε βιβλία συγγραφέων της γενιάς του ’30 και κάποιους άλλους τίτλους που “κινούνται” στην αγορά. Τα βιβλία φορτώθηκαν σε φορτηγά και μεταφέρθηκαν σε αυτόν εδώ τον χώρο, που έχουμε οι ίδιοι (οι πρώην εργαζόμενοι) νοικιάσει. Έπρεπε να γίνει η κατάσχεση, για λόγους ηθικούς αλλά και βιοποριστικούς».
Τελικά ο πλειστηριασμός δεν έγινε, κηρύχθηκε «άκαρπος». Σύμφωνα με την συμβολαιογράφο που είχε την ευθύνη της διαδικασίας τα βιβλία θα έπρεπε να αγοραστούν μαζικά ανά τίτλο. Δηλαδή, κάποιος επίδοξος αγοραστής της «Ζωής εν Τάφω» του Μυριβήλη θα έπρεπε να αγοράσει και τα 960 κατασχεμένα αντίτυπα, αντί 13.920 ευρώ.Φυσικά από τους βιβλιόφιλους που συγκεντρώθηκαν, θέλοντας να εμπλουτίσουν την βιβλιοθήκη τους, αλλά και να συμπαρασταθούν οικονομικά στους πρώην εργαζόμενους του Βιβλιοπωλείου, κανείς δεν είχε αυτή τη δυνατότητα, ούτε την επιθυμία. Και κανένας επαγγελματίας του χώρου του βιβλίου, έμπορος- βιβλιοπώλης, δεν έδωσε παρών.
Οι πρώην εργαζόμενοι απογοητεύτηκαν, όπως και οι άνθρωποι που περίμεναν υπομονετικά αρκετή ώρα να ξεκινήσει η διαδικασία. Προσπάθησαν να πείσουν την συμβολαιογράφο να επιτρέψει την αγορά λιγότερων βιβλίων, αλλά αυτό απαγορευόταν ρητά από την απόφαση του δικαστηρίου. Επίσης, ακόμα και αν αυτό συνέβαινε, μάλλον μικρή απήχηση θα είχε στους συγκεντρωμένους επίδοξους αγοραστάς, αφού ένα άλλο πρόβλημα που ανέκυψε στον πλειστηριασμό ήταν η τιμή προς πώληση των κατασχεμένων βιβλίων. Αυτή είχε οριστεί από το δικαστήριο και ήταν η τιμή του καταλόγου του Βιβλιοπωλείου της Εστίας- δεν ήταν εκποίηση και, τελικά, η τιμή δεν ήταν καθόλου χαμηλότερη από τις τρέχουσες τιμές τους στην αγορά.
Ο κ. Νίκος Πρασσάς ήρθε με σκοπό να αγοράσει 15 βιβλία.
«Αυτά με ενδιαφέρουνε, είχα τσεκάρει και τις τιμές τους στο διαδίκτυο. Ήθελα να ενισχύσω τους εργαζόμενους αλλά και να εμπλουτίσω τη βιβλιοθήκη μου. Τελικά δεν αγόρασα τίποτα γιατί τα βιβλία πωλούνται μόνο μαζικά, όπως είναι συσκευασμένα σε αυτές τις “ντάνες”. Ρώτησα αν υπάρχει κάποιος έμπορος εδώ και από τους 200 ανθρώπους που ήρθαμε, κανείς δεν αποκρίθηκε. Όλοι είμαστε απλοί άνθρωποι που ήρθαμε να αγοράσουμε μερικά βιβλία, όχι εκατοντάδες αντίτυπα του ίδιου τίτλου. Και πρέπει οι τιμές να είναι χαμηλότερες από τις τιμές της αγοράς, ακόμα και του διαδικτύου που, συνήθως, είναι πιο φτηνές. Και μπορώ με τρία πατήματα στο πληκτρολόγιο μου να κάνω μια αγορά σε χαμηλότερη τιμή από τις σημερινές».
Οι τιμές των βιβλίων δεν έχουν οριστεί, βέβαια, από τους πρώην εργαζόμενους αλλά από το δικαστήριο που τους δικαίωσε. Η συμβολαιογράφος Στέλλα Δημητρέλου εξηγεί το νομικό πλαίσιο της διαδικασίας. «Τα βιβλία αυτά, πλέον, είναι κατασχεμένα, δεν ανήκουν σε κανέναν. Στις περιπτώσεις κατάσχεσης ξένης περιουσίας δεν μπορεί κανένας, ακόμα και η πλευρά που δικαιώθηκε από το δικαστήριο να ορίσει τιμή της αρεσκείας της. Δεν θα μπορούσαν λοιπόν οι εργαζόμενοι για να προωθήσουν την πώληση των βιβλίων να ορίσουν μια πιο ελκυστική τιμή, αυτή έχει καθοριστεί δικαστικά».
- Τι πρέπει να γίνει τώρα;
- Ο σημερινός πλειστηριασμός θα κηρυχθεί άκαρπος. Πρέπει να γίνει δεύτερος πλειστηριασμός εντός 40 ημερών και αν επίσης κηρυχθεί άκαρπος, ματαιωθεί δηλαδή ελλείψει πλειοδοτών, οι εργαζόμενοι θα πρέπει δικαστικά να επιδιώξουν μείωση των τιμών, όπως και να επιτραπεί η πώληση μικρότερων αριθμών βιβλίων.
«Αυτό θα γίνει», λένε και οι πρώην εργαζόμενοι. «Έχουμε υπομονή. Και επιμονή. Θα πάμε στα δικαστήρια, θα μειώσουμε τις τιμές και θα κάνουμε τον πλειστηριασμό προσιτό για τους φίλους του βιβλίου».
«Προτιμώ να τα πουλήσω για πολτό, παρά να τα πάρει η Εστία», λέει η Αμαλία Ταπραντζή.
Στα χρόνια της ελληνικής κρίσης, όπου ιστορικά βιβλιοπωλεία - φάροι γνώσης και πολιτισμού κλείνουν, όπου εργαζόμενοι εργάζονται απλήρωτοι, ελπίζω, τουλάχιστον, να μην καταντήσουν πολύτιμες κόπιες των γραπτών του Μυριβήλη, του Παπαδιαμάντη, του Καραγάτση, χαρτοπολτός. Ένας πολτός, κατώτατος συμβολισμός και φριχτή αλληγορία των μυαλών μας εν έτη 2017.