«Τι είναι όμως σήμερα η πόλη για μας; Οι πόλεις είναι ένα σύνολο πραγμάτων: απομνημονεύσεων, επιθυμιών, σημείων μιας γλώσσας· οι πόλεις είναι τόποι ανταλλαγών, όπως εξηγούν όλα τα βιβλία της οικονομίας, αλλά οι ανταλλαγές αυτές δεν είναι μονάχα ανταλλαγές εμπορευμάτων, είναι και ανταλλαγές λέξεων, πόθων, αναμνήσεων». Την απάντηση στο ερώτημα δίνει στις «Αόρατες πόλεις» ο λεπταίσθητος Ιταλο Καλβίνο. Στο βιβλίο βεβαίως ο Καλβίνο λειτουργεί σαν ξεναγός σε πόλεις οι οποίες δεν μπορούν να εντοπιστούν σε κάποιο χάρτη - υπάρχουν μόνο στον χάρτη της φαντασίας και της μνήμης. Παρ′ όλα αυτά ο γοητευτικός «παραμυθάς» πετυχαίνει να καταγράψει και να χαρτογραφήσει όλες εκείνες τις παραμέτρους οι οποίες συνθέτουν την «πόλη» ως έννοια αλλά και ως εμπειρία. Στο λογοτεχνικό εγχείρημα του Καλβίνο μπορούμε, ίσως, να εντοπίσουμε την πρόθεση του «αθηναιογράφου», όπως συχνά αναφέρεται, Νίκου Βατόπουλου.
Ο δημοσιογράφος της «Καθημερινής» έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια να γράψει ένα «παραμύθι» για τη ζωή στη σύγχρονη Αθήνα· ένα αφήγημα για την πόλη που προσπερνάμε, με ευφυή αλλά και συνάμα γεμάτο ευαισθησία τρόπο. Μια ελεγεία για τη δυσκολία καλλιέργειας της πνευματικής ζωής στο αστικό περιβάλλον και ένα κάλεσμα για την ανακάλυψη των στοιχείων τα οποία χαρακτηρίζουν την αστική ζωή.
Η αποτύπωση του χώρου και του χρόνου της πόλης δεν είναι βεβαίως απλή υπόθεση: η Αθήνα δεν είναι μόνο τα κτίρια που την αποτελούν, αλλά και όλα αυτά που τη συνθέτουν· όλες εκείνες οι πρακτικές και οι συνήθειες που επιτρέπουν στους κατοίκους της να κινούνται και να έρχονται σε συναλλαγή μεταξύ τους. Και ο Βατόπουλος με πλάγιο και ιδιαίτερα επιδέξιο τρόπο μας δείχνει ότι η πόλη ως οντότητα δεν καθορίζεται ως σύνολο μόνο από τις αναμνήσεις, τις ανάγκες και τις προσδοκίες μας, αλλά καθορίζει και τη δική μας ταυτότητα σήμερα. Ετσι, δεν στρέφει απλώς το βλέμμα μας σε φευγαλέους τόπους μνήμης, επιθυμίας ή φαντασίωσης. Πολλά από τα τεχνοκριτικά του σημειώματα, σε απόλυτη συνάφεια με το «βίωμα» του αστικού χώρου όπως τον καταγράφει, προτρέπουν κοινό -αλλά και δημιουργούς- να ονειρευτούν, να επινοήσουν τρόπους για να μπορέσουν, αν όχι να βγουν έξω από αυτόν, σίγουρα να τον εξερευνήσουν.
Για πρώτη φορά σε ένα περίφημο σπίτι της δεκαετίας του ’20, που αναγεννήθηκε με περισσή φροντίδα και μόχθο από τον ζωγράφο Γιώργο Κόρδη κι ανέλαβε την οργάνωσή του ο γιος του Παύλος, ο Βατόπουλος μεταγράφει εικαστικά τις «αόρατες όψεις» της πόλης. Το ζωγραφικό του αφήγημα υπό τον τίτλο «Αθήνα Ενδοχώρα» συνθέτουν 37 Ελληνες δημιουργοί.
Ο χώρος που εγκαινιάστηκε με τη σύλληψη του δημοσιογράφου, φιλοδοξεί να γίνει εστία πνευματικότητας και δημιουργίας: «Ενα σπίτι στο Μετς. Αυτή η απλή αφορμή, τόσο αυθύπαρκτη, όμως, και πολυκύμαντη, μέσα στη μοναδικότητά της, προκαλεί ένα γεγονός. Περισσότερο, ορίζει ένα ψυχικό τοπίο μέσα στο οποίο η ίδια η Αθήνα βαθαίνει σε μία κολυμβήθρα κοινής μνήμης» μας λέει o επίμονος περιηγητής.
Αυτό το ψυχικό τοπίο αποδίδεται από ζωγράφους με ξεχωριστό τεχνοτροπικό ιδίωμα κι από διαφορετικές γενιές. Κι όμως, μέσα στο «Μετς» που είναι άρρηκτα δεμένο με το έργο τους, σαν φυσική προέκταση του καμβά, συν-ομολογούν κάτι κοινό: τη σχολή της Αθήνας, στο βλέμμα και τη γραφίδα του Βατόπουλου.
Ο Νίκος Βατόπουλος θα ξεναγήσει το κοινό στο “Μετς” (Ευγένιου Βούλγαρη 6) την Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου, στις 18.30. Στην έκθεση μας υποδέχονται οι εικαστικοί:
Νίκος Αγγελίδης, Δημήτρης Αγγελόπουλος, Γιάννης Αδαμάκης, Δημήτρης Αναστασίου, Καλλιόπη Ασαργιωτάκη, Ειρήνη Βογιατζή, Ανδρέας Γεωργιάδης, Φραγκίσκος Δουκάκης, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Απόστολος Ιτσκούδης, Μηνάς Καμπιτάκης, Βασίλης Καρακατσάνης, Νίκος Κιτμερίδης, Νικόλας Κληρονόμος, Λήδα Κοντογιαννοπούλου, Σπύρος Κωτσάλας, Αλέκος Λεβίδης, Βασίλης Λιαούρης, Θανάσης Μακρής, Τίμος Μπατινάκης, Ράνια Μπέλλου, Γεωργία Μπλιάτσου, Γευσώ Παπαδάκη, Λίλα Παπούλα, Αχιλλέας Πιστώνης, Βασίλης Πούλιος, Γιώργος Σαλταφέρος, Βασίλης Σελιμάς, Βασίλης Σούλης, Αντώνης Σταβέρης, Φίλιπ Τάρλοου, Βαγγέλης Τζερμιάς, Νικόλας Τζούμας, Βιργινία Φιλιππούση, Κατερίνα Χαδουλού, Πάβλος Χαμπίδης, Αθηνά Χατζή.
«Αθήνα Ενδοχώρα», Τρίτη, Πέμπτη & Παρασκευή 11 π.μ. - 2 μ.μ. και 6-9 μ.μ., Τετάρτη & Σάββατο: 11.00-15.00, Κυριακή & Δευτέρα: κλειστά. Διάρκεια έκθεσης μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου 2019.