Τον Σεπτέμβριο του 2000 τα ταμεία τoυ εκδοτικού οίκου Kindle έπαιρναν φωτιά. Η κυκλοφορία του βιβλίου «Confessions of a Shopaholic» (που στον ελληνικό τίτλο μεταφράστηκε «Ψωνίζω άρα υπάρχω») έκανε τον γύρο του κόσμου. Η Βρετανίδα συγγραφέας Μαντελέιν Γουίκαμ, που εμφανίστηκε και καθιερώθηκε στη συνέχεια με το ψευδώνυμο Σόφι Κινσέλα, είχε χτυπήσει φλέβα. Τη φλέβα όλων των γυναικών με τη βεβαρημένη -ή ελαφριά- καταναλωτική συνήθεια ως μια μορφή εναλλακτικής ψυχοθεραπείας. Η ηρωίδα της, Μπέκι Μπλούμγουντ, δημοσιογράφος οικονομικού ρεπορτάζ και παράλληλα μανιώδης καταναλώτρια, έγινε η αγαπημένη πολλών γυναικών σε όλο τον κόσμο με αποτέλεσμα το πρώτο βιβλίο να είναι η αρχή μιας ολόκληρης σειράς βιβλίων (δέκα στον αριθμό) με κύριο θέμα φυσικά την ψυχαναγκαστική καταναλωτική συμπεριφορά. Η Μπέκι Μπλούμγουντ έβρισκε ευχαρίστηση στη μυρωδιά των καταστημάτων, στην πληθώρα των ειδών που έβλεπε, στην ικανοποίηση να μπαίνει στα δοκιμαστήρια και να αλλάζει ρούχα προσπαθώντας να βρει το ιδανικό κομμάτι που θα της εφάρμοζε όμορφα.
Σχεδόν εικοσιπέντε χρόνια μετά η καταναλωτική συμπεριφορά αλλάζει. Ο καταναλωτισμός σαν μια μορφή εναλλακτικής ψυχοθεραπείας παραμένει, αλλά ο τρόπος αγοράς γίνεται πιο γρήγορος, πιο «έξυπνος», πιο εξελιγμένος ακολουθώντας τις απαιτήσεις της νέας γενιάς που μετριέται ως σημαντικό μερίδιο του καταναλωτικού κοινού. Τα ηλεκτρονικά καταστήματα αρχίζουν και μπαίνουν πιο δυνατά στο εμπορικό παιχνίδι, κάνοντας τους επιχειρηματίες να επενδύουν όλο και περισσότερο σε αυτά. Η νέα εξέλιξη είναι τα visual fitting rooms -όπως τα αποκαλούν- που δεν είναι τίποτα άλλο από εικονικά δοκιμαστήρια. Αν η Σόφι Κινσέλα έγραφε τώρα τις περιπέτειες της Μπέκι Μπλούμγουντ, είναι βέβαιο ότι θα την είχε καθισμένη σε έναν καναπέ να κλικάρει μανιωδώς προσπαθώντας να βρει την τέλεια εφαρμογή για ένα κοκτέιλ φόρεμα.
Γιατί δημιουργήθηκαν τα εικονικά δοκιμαστήρια
Η βιομηχανία της μόδας κινείται με ταχύτατους ρυθμούς. Ειδικά στην κατηγορία της fast fashion (γρήγορης μόδας) οι κολεξιόν αλλάζουν τόσο γρήγορα όσο και οι μήνες ή οι εβδομάδες σε κάποιες περιπτώσεις. Τα ηλεκτρονικά μαγαζιά κερδίζουν συνεχώς έδαφος κι αυτό γιατί εξυπηρετούν, όχι μόνο το καταναλωτικό κοινό, που λόγω απόστασης δεν μπορεί να επισκεφτεί το φυσικό κατάστημα, αλλά και τον αγοραστή που δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου. Οι ανάγκες αυξάνονται καθημερινά και μαζί με αυτές και οι ηλεκτρονικές πωλήσεις. Οι επιχειρηματίες θα έπρεπε να είναι ευχαριστημένοι. Κι όμως… Την ικανοποίηση τους μετριάζει το κόστος των επιστροφών. Με τις ηλεκτρονικές πωλήσεις πολλά είδη, κυρίως ένδυσης και υπόδησης, επιστρέφονται και μαζί με αυτά επιστρέφεται και το χρηματικό ποσό. Προκειμένου λοιπόν να ισορροπήσουν το κόστος των επιστροφών, οι επιχειρηματίες αρχίζουν να επενδύουν στα εικονικά δοκιμαστήρια. Αποτέλεσμα; Ευχαριστημένοι πελάτες, αφού το προϊόν που παραλαμβάνουν είναι απόλυτα σωστό στην εφαρμογή του, αυξημένος τζίρος χωρίς σημαντικές ζημιές για την εταιρεία.
Τι είναι τα εικονικά δοκιμαστήρια
Είναι ο απόλυτος συνδυασμός της εικονικής πραγματικότητας, της εξέλιξης του σύγχρονου κόσμου και της τεχνητής νοημοσύνης. Πως λειτουργούν; Για να παραγγείλει ένας καταναλωτής χρησιμοποιώντας τη δυνατότητα των εικονικών δοκιμαστηρίων θα πρέπει να ανοίξει την κάμερα του κατά την ώρα της δοκιμασίας και να επιτρέψει την πλήρη πρόσβαση της κάμερας στο πρόγραμμα τεχνολογίας που του παρέχει ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ. Τα προγράμματα αυτά χρησιμοποιούν σαρωτές σώματος και προσώπου (body scanners και face scanners), ώστε να έχουν πλήρη εικόνα των αναλογιών και των φυσικών αποχρώσεων του καταναλωτή προκειμένου να καταλήξουν στα νούμερα και στα χρώματα που του πηγαίνουν. Οι χρήστες δίνουν στοιχεία αναλογιών, όπως ύψος και βάρος και στη συνέχεια το εικονικό μανεκέν εμφανίζεται στην οθόνη με το προϊόν εφαρμοσμένο πάνω του. Κάποια εικονικά δοκιμαστήρια διαθέτουν και 3D κάλυψη με αποτέλεσμα να κάνουν ακριβέστερη την εμπειρία.
Τα πλεονεκτήματα για τις εταιρείες
Καθαρά στατιστικά πελατών. Οι εταιρείες συλλέγουν τα δεδομένα των πελατών και μπορούν να τα αναλύσουν. Αυτό σημαίνει ότι αποκτούν καλύτερη εικόνα για το ηλικιακό κοινό τους, αλλά και για τον μέσο σωματότυπο που επισκέπτεται το ηλεκτρονικό τους κατάστημα. Έτσι μπορούν να δημιουργούν κατηγορίες που απευθύνονται περισσότερο στους πιο τακτικούς πελάτες τους. Παράλληλα, μπορούν να διευκολύνουν τον καταναλωτή, ο οποίος μπαίνοντας την επόμενη φορά για να αγοράσει θα του προταθούν ηλεκτρονικά ρούχα και μεγέθη, σύμφωνα με το γούστο και το ακριβές μέγεθός του.
Μείωση επιστροφών. Με τις εικονικές δοκιμές των ειδών μειώνεται κατά πολύ το πρόβλημα των επιστροφών κι έτσι στις εταιρείες μειώνεται το παλιό απόθεμα και κατ΄ επέκταση οι ζημιές τους.
Ανάπτυξη ηλεκτρονικών πωλήσεων. Αναπτύσσουν το καταναλωτικό κοινό, επενδύοντας σε νέους ανθρώπους που αγαπούν τη χρήση της τεχνολογίας σε κάθε μορφή της. Για τα παιδιά που μεγαλώνουν μέσα στην τεχνολογία η εικονική πραγματικότητα είναι η καθημερινότητά τους και επιθυμούν να την εφαρμόζουν σε όλα τα επίπεδα ζωής τους.
Σταθερή σχέση με τους πελάτες. Οι επιχειρηματίες θέλουν να υπάρχει ένα σταθερά αναπτυσσόμενο καταναλωτικό κοινό και ο καλύτερος τρόπος για να το πετύχουν είναι να ικανοποιούν τους αγοραστές με τα προϊόντα που τους παρέχουν. Η διευκόλυνση των καταναλωτών με τα εικονικά δοκιμαστήρια είναι ένα ακόμα στοίχημα που φαίνεται πως το κερδίζουν.
Εταιρείες που επενδύουν στα εικονικά δοκιμαστήρια
Αρκετές εταιρείες έχουν αρχίσει να φλερτάρουν με τη νέα εικονική κατάσταση. Κάποιες ξεκίνησαν παρέχοντας τις δοκιμές μέσω της πλατφόρμας Snapchat, ενώ κάποιες άλλες προσφέρουν πλέον τη δοκιμαστική εμπειρία κατευθείαν μέσα από το ηλεκτρονικό τους κατάστημα.
Μια κίνηση υπεροχής προς την τεχνολογική εξέλιξη έκανε ο οίκος Gucci όταν κατά τη διάρκεια της πανδημίας δημιούργησε την εφαρμογή του μέσω της πλατφόρμας Snapchat, όπου οι πελάτες του μπορούσαν να δοκιμάζουν τα πανάκριβα υποδήματα του. Η εφαρμογή αποδείχτηκε σωτήρια εκείνη την εποχή για τους πιστούς του οίκου κι έτσι σήμερα πολλοί συνεχίζουν να τη χρησιμοποιούν για τις αγορές τους.
Ο οίκος Raplh Lauren χρησιμοποιεί τις εξελίξεις με έναν διαφορετικό τρόπο, αφού στα φυσικά καταστήματα του έχει τοποθετήσει εικονικούς καθρέφτες που «μεταμορφώνουν» τον καταναλωτή στη στιγμή παρουσιάζοντάς του διαφορετικά χρώματα, αλλά και μεγέθη στο είδος που έχει επιλέξει. Επίσης, εάν δεν βρίσκει κάτι που να του αρέσει ή να του ταιριάζει σωστά, οι εικονικοί καθρέφτες προσφέρουν πληθώρα λύσεων προς όφελος και των δύο (καταναλωτή και επιχείρησης).
Στην Ελλάδα τη διαφορά των εικονικών δοκιμαστηρίων έρχεται να κάνει η εταιρεία Bershka, όπου επιτρέπει τις δοκιμές των ψηφιακών ρούχων μέσω της εφαρμογής της. Το μόνο που χρειάζονται οι χρήστες είναι το κινητό τους τηλέφωνο για να μπορούν να δημιουργήσουν οπτικό περιεχόμενο σε μορφή βίντεο ή φωτογραφιών. Τα φίλτρα της Bershka διατίθενται σε δύο κύριες λειτουργίες: πλήρους σώματος, προσαρμοζόμενα σε όλη τη σιλουέτα, καθώς και λειτουργία προσώπου, όπου επικεντρώνεται στα χαρακτηριστικά του χρήστη. Μάλιστα, όπως ακούγεται η ψηφιακή βιβλιοθήκη της εταιρείας θα ανανεώνεται κάθε μήνα με νέα φίλτρα/κωδικούς προϊόντων.
Στο ίδιο «τεχνολογικό» μήκος κύματος έχει κινηθεί και η εταιρεία καλλυντικών Maybelline όπου έχει αναπτύξει το Virtual try -on, μια εικονική εμπειρία μακιγιάζ. Η χρήστρια τοποθετεί στην κάμερα το πρόσωπο της και δοκιμάζει άπειρα προϊόντα σε σκιές, ρουζ, κραγιόν ή αποχρώσεις μέικ απ που διαφορετικά δεν θα μπορούσε να δοκιμάσει στο φυσικό κατάστημα.
Το ερώτημα πλέον που εύλογα τίθεται είναι εάν όλη η αγορά στραφεί σταδιακά στα ηλεκτρονικά καταστήματα με τα εικονικά δοκιμαστήρια τότε πόσοι έμποροι θα συνεχίσουν να διατηρούν το φυσικό τους κατάστημα με τους αληθινούς πωλητές;