Ο κορονοϊός που προκαλεί το COVID-19 πιστεύεται ότι μεταφέρεται κυρίως από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων αναπνοής και μολυσμένων επιφανειών. Ετσι λοιπόν, οι μάσκες προσώπου, όταν τις χρησιμοποιούμε σωστά, μπορούν να λειτουργήσουν ως φραγμός στην εξάπλωσή του.
Το πρόβλημα είναι πως υπάρχει σημαντική έλλειψη στην αγορά, με αποτέλεσμα να αναγκαζόμαστε να χρησιμοποιούμε τις ίδιες περισσότερες από μία φορά.
Να ξεκαθαρίσουμε πως χρειαζόμαστε μάσκα αν είμαστε υγιείς και φροντίζουμε ένα ατόμο που έχει νοσήσει, όπως μας λέει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
«Φορέστε την για να προστατεύσετε άλλους ανθρώπους αν είστε άρρωστοι ή φορέστε μάσκα αν περιμένετε να βρεθείτε κοντά σε κάποιον που έχει νοσήσει», μας λέει η Λούσι Γουίλσον, διευθύντρια του τμήματος Υπηρεσιών Εκτακτης Ανάγκης, του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ.
Το να χρησιμοποιούμε την ίδια μάσκα δεν είναι το ιδεατό.
«Σκοπός είναι να μην χρησιμοποιούμε την ίδια μάσκα. Δυστυχώς δεν γίνεται αλλιώς αυτή την στιγμή, λόγω της έλλειψης που υπάρχει στην αγορά, αλλά εννοείται πως δεν είναι και ότι καλύτερο», λέει η Γουίλσον
«Το σωστό θα ήταν να χρησιμοποιούμε κάθε μάσκα μία φορά».
Η HuffPost μας δίνει πέντε συμβουλές με τις οποίες μπορούμε να χρησιμοποιούμε την ίδια μάσκα περισσότερο από μία φορά.
Για να αποφύγουμε τη μόλυνση, τοποθετούμε και αφαιρούμε τη μάσκα πολύ προσεκτικά
Εάν χρησιμοποιούμε οποιοδήποτε είδος μάσκας, θα πρέπει πρώτα να βεβαιωθούμε ότι δεν θα γίνει μια ακόμη εστία μόλυνσης. Η Γουίλσον υπογραμμίζει ότι πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας πριν βάλουμε μια μάσκα και αφού την αφαιρέσουμε.
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει αναρτήσει τις απαραίτητες εικόνες που δείχνουν πως φοράμε ή βγάζουμε την μάσκα προσώπου.
Το Κέντρο Ελέγχου προειδοποιεί ότι μετά τη χρήση της μάσκας το μπροστινό μέρος της είναι μολυσμένο και γι ’αυτό πρέπει να «αφαιρέσουμε τους κάτω δεσμούς ή τα λάστιχα της μάσκας, μετά τα πάνω και να αφαιρέσουμε την μάσκα χωρίς να έρθουμε σε επαφή με το μπροστινό μέρος».
«Δεν αγγίζουμε ποτέ το εσωτερικό της μάσκας, γιατί τότε μολύνουμε αυτόματα την εσωτερική της πλευρά», μας λέει η Γουίλσον.
Πλένουμε την μάσκα αν αυτή είναι υφασμάτινη
Έρευνα του 2015, που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό BMJ Open προειδοποίησε για τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση μάσκας από ύφασμα, σε σύγκριση με αυτήν της μίας χρήσης. «Η κατακράτηση υγρασίας σε συνάρτηση με τον κακό αερισμό αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης» μεταξύ των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, κατέληξε η μελέτη.
Γι′ αυτό τα άτομα που χρησιμοποιούν τις προσωπικές υφασμάτινες μάσκες πρέπει ιδανικά να τις πλένουν μετά από κάθε χρήση ή πάρα πολύ συχνά.
Οπως μας λέει η Λούση Γουίλσον, «Πείτε ότι φροντίζουμε κάποιον και είμαστε πρόσωπο με πρόσωπο μαζί του. Μπορούμε να πλένουμε την μάσκα μεταξύ χρήσεων ή να τις πλένουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα ».
Αν όμως απλά καλύπτουμε το πρόσωπο μας με κάποιο φουλάρι ή άλλη αυτοσχέδια μάσκα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η προστασία μας θα είναι οριακά αποτελεσματική στην πρόληψη της εξάπλωσης μιας μολυσματικής νόσου, σε σύγκριση με μια χειρουργική μάσκα ή μια μάσκα N95.
Μια μελέτη του 2013 σχετικά με την αποτελεσματικότητα της μάσκας έδειξε ότι οι χειρουργικές μάσκες ήταν τρεις φορές πιο αποτελεσματικές στην πρόληψη της εξάπλωσης της γρίπης από αυτές που κατασκευάστηκαν από το ίδιο ύφασμα που φτιάχνονται τα T-shirt.
«Μια αυτοσχέδια μάσκα θα πρέπει να θεωρείται ως η έσχατη λύση για την πρόληψη της μετάδοσης σταγονιδίων από μολυσμένα άτομα, αλλά σίγουρα είναι καλύτερο από το να αφήνουμε ακάλυπτο το πρόσωπο μας», κατέληξε η μελέτη.
Αφήνουμε τις μάσκες να στεγνώσουν μεταξύ χρήσεων
Αφού αφαιρέσσουμε την μάσκα φροντίζουμε να τοποθετηθεί σε σημείο που μπορεί να αεριστεί κατάλληλα ούτως ώστε να στεγνώσει ή όποια υγρασία έχει συσσωρευτεί.
Για τις μάσκες Ν95, μπορούμε σύμφωνα με τις οδηγίες του Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), να τις βάλουμε σε μία χαρτοσακούλα, την οποία πετάμε στα σκουπίδια μετά από κάθε χρήση, ώστε να μην μολυνθεί την επόμενη φορά η μάσκα μας.
Εάν η μάσκα μας δεν είναι κατασκευασμένη από εύφλεκτο υλικό, μπορούμε να την βάλουμε στον φούρνο για 30 λεπτά στους 70 βαθμούς ή πάνω από μια κατσαρόλα με βραστό νερό για περίπου 10 λεπτά. Μόνο που θα πρέπει μετά να την αφήσουμε να στεγνώσει.
Μπορούμε να βάλουμε ένα επιπλέον πανί μπροστά από την μάσκα
Αν και οι αυτοσχέδιες μάσκες δεν προστατεύουν όπως αναφέραμε πιο πάνω, στην περίπτωση που βάλουμε κάποιο πανί πάνω από αυτήν που φοράμε, τότε αυξάνουμε την προστασία μας από το ιό, συγχρόνως την διατηρούμε καθαρή ενώ αποφεύγουμε και την μόλυνση της.
Πότε σταματάμε την χρήση της
Είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε πότε η μάσκα μας έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της και έχει έρθει η ώρα να την αποχωριστούμε.
Οπως μας προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, καλό είναι να σταματάμε την χρήση της χάρτινης μάσκας όταν αυτή γίνεται νωπή - υγρή, ή φαίνεται λερωμένη, την οποία πετάμε αμέσως στα σκουπίδια. Να θυμόμαστε πάντα, πως κατά την αφαίρεση της, δεν αγγίζουμε ποτέ το μπροστινό μέρος, το οποίο μπορεί να έχει μολυνθεί.
Ακόμα και αν δεν έχουμε αρκετές μάσκες, η επαναχρησιμοποίηση τους δεν είναι η μόνη μας επιλογή προκειμένου να σταματήσουμε την εξάπλωση του κορονοϊού. Πλένουμε πολύ καλά τα χέρια μας, μένουμε σπίτι, δεν αγγίζουμε το πρόσωπό μας ενώ καθαρίζουμε τακτικά τις επιφάνειες στο σπίτι μας.
«Οι μάσκες είναι μόνο ένα μέρος της πρόληψης. Το πιο σημαντικό κομμάτι είναι το πολύ καλό πλύσιμο των χεριών», είναι το μήνυμα της Λούσι Γουίλσον.
Πολίτες που ανησυχούν ότι πάσχουν από λοίμωξη του αναπνευστικού (πυρετό ή/και βήχα ή/και δύσπνοια) και ήρθαν σε επαφή με πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα ή έχουν ιστορικό ταξιδιού σε πληττόμενες χώρες θα πρέπει να επικοινωνούν με τον ΕΟΔΥ στο τηλ. 1135.
Προσοχή: Δεν θα πρέπει να επισκέπτονται ιδιωτικά ιατρεία, εφημερεύοντα νοσοκομεία, εξωτερικά ιατρεία κ.λπ. Ο ΕΟΔΥ θα μεριμνήσει για την διακομιδή τους σε νοσοκομεία αναφοράς του κορονοϊού. Χρήσιμες πληροφορίες εδώ.