Ο Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε νέα πολεμική την Τετάρτη, όταν χαρακτήρισε το Μαυροβούνιο μια «πολύ μικρή χώρα» οι κάτοικοι της οποίας όμως είναι «πολύ επιθετικοί» και φάνηκε να θέτει ξανά υπό αμφισβήτηση την αρχή της συλλογικής άμυνας στους κόλπους του NATO.
«Αν, για παράδειγμα, το Μαυροβούνιο δεχθεί επίθεση, γιατί πρέπει να πάει ο γιος μου στο Μαυροβούνιο για να το υπερασπιστεί;», τον ρώτησε δημοσιογράφος του αμερικανού τηλεοπτικού δικτύου Fox News στο πλαίσιο συνέντευξης που μεταδόθηκε το βράδυ της Τρίτης.
«Κατανοώ αυτό που λέτε, έχω θέσει την ίδια ερώτηση», αποκρίθηκε ο πρόεδρος των ΗΠΑ. «Το Μαυροβούνιο είναι μια πολύ μικρή χώρα με πολύ δυνατούς ανθρώπους, πολύ επιθετικούς», συνέχισε, «μπορεί να γίνουν επιθετικοί και συγχαρητήρια, καλωσορίσατε στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Το Μαυροβούνιο εντάχθηκε στον Οργανισμό του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού πέρυσι, αψηφώντας τη Μόσχα, ενώ κατηγόρησε τη Ρωσία ότι έβαλε κατάσκοπους να οργανώσουν ένα στρατιωτικό πραξικόπημα για να εμποδίσουν αυτή την εξέλιξη.
Ερωτηθείς σχετικά το βράδυ της Τετάρτης στο κοινοβούλιο της χώρας, στην Ποντγκόριτσα, ο πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου Ντούσκο Μάρκοβιτς πάντως έκρινε ότι οι δηλώσεις του Τραμπ δεν αφορούσαν τον «λόγο ύπαρξης του NATO», αλλά μάλλον το ζήτημα «της χρηματοδότησης του NATO».
«Απάντησε σε μια ερώτηση και είπε ότι οι Μαυροβούνιοι είναι θαρραλέοι και ότι δεν θέλει οι αμερικανοί πολίτες να πολεμήσουν και να σκοτωθούν για άλλες χώρες μέλη του NATO», συμπλήρωσε ο Μάρκοβιτς.
Οι δηλώσεις του Τραμπ τροφοδότησαν τη συνεχιζόμενη αγανάκτηση στις ΗΠΑ, ακόμη και στη δική του, τη ρεπουμπλικανική παράταξη, που προκάλεσαν όσα είπε κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στο Ελσίνκι. Πολλοί στις ΗΠΑ κατηγόρησαν τον Τραμπ ότι ευθυγραμμίστηκε απόλυτα με τον ρώσο ομόλογό του.
«Επιτιθέμενος στο Μαυροβούνιο και θέτοντας εν αμφιβόλω τις υποχρεώσεις μας στο NATO, ο πρόεδρος παίζει ακριβώς το παιγνίδι του Πούτιν», υποστήριξε μέσω Twitter ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Τζον Μακέιν. «Ο λαός του Μαυροβουνίου αντιστάθηκε σθεναρά στην πίεση της Ρωσίας του Πούτιν και αγκάλιασε τη δημοκρατία», ενώ η αμερικανική Γερουσία «τάχθηκε με 97 ψήφους υπέρ έναντι 2 κατά υπέρ της εισδοχής του (Μαυροβουνίου) στο NATO», συνέχισε ο Μακέιν, που ήδη στηλίτευσε τη συμπεριφορά του Τραμπ στο Ελσίνκι.
Οι σχέσεις της Ουάσινγκτον με τους συμμάχους της στο NATO δοκιμάστηκαν στην εξαιρετικά τεταμένη Σύνοδό του στις Βρυξέλλες. Επιπλέον, ο αμερικανός πρόεδρος έχει εγείρει επανειλημμένα υποψίες πως θέτει υπό αμφισβήτηση το Άρθρο 5 της Συνθήκης του NATO, που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της συμμαχίας και ορίζει πως οποιαδήποτε επίθεση εναντίον ενός κράτους μέλους του αντιμετωπίζεται ως επίθεση εναντίον όλων των κρατών μελών του.
Επίκληση του άρθρου αυτού έχει γίνει μόνο μία φορά: μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη και στην Ουάσινγκτον.
«Ο Τραμπ αφήνει ξανά να πλανάται αμφιβολία για το εάν οι ΗΠΑ, υπό την προεδρία του, θα υπερασπιστούν τους συμμάχους μας. Άλλο ένα δώρο στον Πούτιν», σχολίασε ο Νίκολας Μπερνς, ο αμερικανός πρεσβευτής στο NATO την 11η Σεπτεμβρίου.
«Μου αρέσει να λέω πως ο Τραμπ είναι προβλέψιμος, αλλά ποτέ δεν θα φανταζόμουν πως θα μπορούσε να παρουσιάσει το Μαυροβούνιο ως μείζονα απειλή για την παγκόσμια ειρήνη», σχολίασε ειρωνικά ο Τόμας Ράιτ του ινστιτούτου μελετών Brookings.
Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Χέδερ Νάουερτ δεν θέλησε να σχολιάσει άμεσα τις δηλώσεις του Τραμπ. Περιορίστηκε να υπενθυμίσει ότι ο αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε «τη δέσμευση μας (...) στη συλλογική άμυνα στους κόλπους του NATO». Η κοινή ανακοίνωση που δόθηκε στη δημοσιότητα μετά τη σύνοδο των Βρυξελλών «αναφέρει ρητά ότι οποιαδήποτε επίθεση εναντίον ενός συμμάχου θα θεωρείτο επίθεση εναντίον όλων μας», επέμεινε η Νάουερτ.