Η μεγάλη έκπληξη των εκλογών στην Ελβεταία ήταν το κόμμα των Πρασίνων που συγκέντρωσε ένα υψηλό ποσοστό αν και η λαϊκιστική, ξενοφοβική δεξιά Δημοκρατική Ένωση του Κέντρου παρέμεινε η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας, παρότι το ποσοστό της συρρικνώθηκε.
Κατά τα τελικά αποτελέσματα, οι Πράσινοι είναι πλέον τέταρτο κόμμα στο Εθνικό Συμβούλιο (κάτω Βουλή), ξεπέρασαν το Κόμμα των Δημοκρατών Χριστιανών και έχουν μόλις μία έδρα λιγότερη από το Φιλελεύθερο Ριζοσπαστικό Κόμμα. Ευελπιστούν έτσι να ενταχθούν για πρώτη φορά στην κυβέρνηση της χώρας. Τα ισχυρότερα κόμματα ιστορικά μοιράζονται τα επτά ομοσπονδιακά υπουργεία βάσει της λεγόμενης «μαγικής» φόρμουλας.
Μετά τις εκλογές αυτές, στις οποίες σημειώθηκε «τεκτονική αλλαγή», θα πρέπει «πιθανόν να συζητήσουμε μια νέα μαγική φόρμουλα», έκρινε η πρόεδρος των Πρασίνων, η Ρέγκουλα Ριτς. Υπέρ της ιδέας έσπευσαν να ταχθούν οι Σοσιαλδημοκράτες.
Συνολικά, οι Πράσινοι εξασφάλισαν 17 επιπλέον έδρες στην κάτω Βουλή, ή συνολικά 28 έδρες (13,2% των ψήφων), έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία στην οποία κυριάρχησε το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Οι Φιλελεύθεροι Πράσινοι επίσης κατέγραψαν αλματώδη άνοδο, από τις 9 στις 16 έδρες στην κάτω Βουλή (7,8% των ψήφων).
Ήταν κάτι «περισσότερο από κύμα, ήταν παλίρροια σε εθνική κλίμακα», σχολίασε ο πολιτικός αναλυτής, Πασκάλ Σκιαρινί.
Όπως επίσης συμβαίνει σε πολλές άλλες χώρες, η κλιματική αλλαγή έχει μετατραπεί σε πολιτικό ζήτημα πρώτης γραμμής στην Ελβετία, όπου οι εμβληματικοί παγετώνες των Άλπεων έχουν χάσει περίπου το 10% του όγκου τους μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια.
Για την οικολογική οργάνωση Greenpeace, «το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών δίνει σαφή εντολή στο [επόμενο] κοινοβούλιο» της Ελβετίας.
Οι εκκλήσεις που απευθύνει μεταξύ άλλων η νεαρή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ βρήκαν ιδιαίτερη απήχηση στην Ελβετία, όπου αρκετές πόλεις και καντόνια κήρυξαν «κατάστασης κλιματικής έκτακτης ανάγκης» και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι πήραν μέρος στις «απεργίες για το κλίμα». Τουλάχιστον 100.000 άνθρωποι συμμετείχαν σε μια κινητοποίηση στη Βέρνη στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Το πόσο μεγάλη θα αποδειχθεί η ισχυροποίηση των οικολογικών κομμάτων παραμένει ένας από τους αγνώστους της ελβετικής εκλογικής εξίσωσης. Στις εκλογές ανανεώνονται τα 200 μέλη του Εθνικού Συμβουλίου (κάτω Βουλή), που αναδεικνύονται με αναλογικό σύστημα, αλλά και τα 46 μέλη του Συμβουλίου των Κρατιδίων (άνω Βουλή), που εκλέγονται με πλειοψηφικό σύστημα, σε δύο γύρους. Η ημερομηνία διεξαγωγής του β΄ γύρου διαφέρει ανά καντόνι.
Σε συνεχή άνοδο από τη δεκαετία του 1990, οι δεξιοί λαϊκιστές της Δημοκρατικής Ένωσης του Κέντρου, οι αφίσες των οποίων, με ξενοφοβική αποφορά, πυροδοτούν συχνά πολεμικές, βγήκαν εξασθενημένοι από τη χθεσινή ψηφοφορία, χάνοντας 12 έδρες (25,6% των ψήφων, έναντι 29,4% το 2015) και περιοριζόμενοι σε συνολικά 54 έδρες.
Το λαϊκιστικό δεξιό κόμμα ήταν το μόνο που κατήγγειλε την «κλιματική υστερία» και αντέτεινε ότι το «ουσιαστικό ζήτημα», πριν συζητηθεί το «να σώσουμε τον πλανήτη» είναι να προασπιστεί «η ελβετική εθνική κυριαρχία», ωστόσο, παρατήρησαν πολιτολόγοι, η εκλογική του βάση γερνάει, δεν καταφέρνει να προσελκύσει τους νεότερους ψηφοφόρους, ενώ σε βάρος του είναι επίσης το γεγονός πως το μεταναστευτικό έχει πλέον πάψει να μεσουρανεί στα πρωτοσέλιδα.
Οι Σοσιαλδημοκράτες (κεντροαριστερά, 39 έδρες), οι Φιλελεύθεροι Ριζοσπάστες (δεξιά, 29 έδρες) και οι Χριστιανοδημοκράτες (κέντρο, 25 έδρες) είδαν την πολιτική τους ισχύ να μειώνεται.
Τα δύο σώματα του ελβετικού κοινοβουλίου θα επιλέξουν τα επτά μέλη του υπουργικού συμβουλίου την 11η Δεκεμβρίου. Τα υπουργεία στο — μοναδικό — ελβετικό πολιτικό σύστημα κατανέμονται στα μεγάλα κόμματα από το 1959 με τη λεγόμενη «μαγική φόρμουλα». Σήμερα η Ένωση του Δημοκρατικού Κέντρου, οι Σοσιαλδημοκράτες και το Φιλελεύθερο Ριζοσπαστικό Κόμμα μοιράζονται το καθένα δύο υπουργεία, ενώ το έβδομο έχουν οι Δημοκράτες Χριστιανοί.
Για τον πρόεδρο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Κριστιάν Λεβρά, «δεν είναι πλέον λογικό το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο (η κυβέρνηση) να είναι σε αυτό το στάδιο πιο δεξιό απ’ ό,τι το κοινοβούλιο».
Με δεδομένο πάντως ότι τα δύο οικολογικά κόμματα έχουν σημαντικές πολιτικές διαφορές, δεν είναι βέβαιο ότι θα συμμαχήσουν τον Δεκέμβριο, όταν θα αναδειχθούν τα μέλη της επόμενης κυβέρνησης.
Αρκετοί γνώστες των ελβετικών πολιτικών πραγμάτων επισημαίνουν ότι οι οικολόγοι είναι υποχρεωμένοι να αποπειραθούν να εδραιώσουν την ισχύ τους στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, σε τέσσερα χρόνια, πριν διεκδικήσουν υπουργείο, όπως απαιτεί ο κανόνας πριν αλλάξει η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου.
Για τον διορισμό υπουργών είναι απαραίτητη η στήριξη της άνω Βουλής, όπου οι Φιλελεύθεροι Πράσινοι είναι απόντες. Οι Πράσινοι έχουν μόλις μία έδρα, αλλά η δύναμή τους σε αυτή ενδέχεται να αυξηθεί.
(Mε πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)