Από τον πάγκο της αγοράς έξω από το Παρίσι που διευθύνει εδώ και 40 χρόνια, η Ιβέτ Ρόμπερτ μπορεί να δει από πρώτο χέρι πώς οι αυξανόμενες τιμές στα προϊόντα μετατρέπουν τον πρώτο γύρο των Προεδρικών εκλογών αύριο Κυριακή (10/4) σε ντέρμπι για τον νυν Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Οι πολίτες, που ανησυχούν όλο και περισσότερο για το πώς να τα βγάλουν πέρα, αγοράζουν όλο και μικρότερες ποσότητες φρούτων και λαχανικών από τον πάγκο της Ρόμπερτ, λέει η ίδια. Μερικοί από τους πελάτες της δεν έρχονται πλέον καθόλου στην αγορά για να αγοράσουν τις μπαγκέτες, τα τυριά και άλλες νόστιμα προϊόντα. Η Ρόμπερτ υποψιάζεται ότι με τις τιμές των καυσίμων να είναι τόσο υψηλές, ορισμένοι δεν μπορούν πλέον να αντέξουν οικονομικά να πάνε με τα οχήματά τους για να ψωνίσουν.
Ο Μακρόν, ένας πολιτικός κεντρώος, έδειχνε για μήνες ότι θα ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Γαλλίας που θα κέρδιζε μια δεύτερη θητεία μετά από 20 χρόνια. Αλλά αυτό το σενάριο θόλωσε στο κλείσιμο της προεκλογικής περιόδου. Ο πληθωρισμός και οι τιμές της βενζίνης, των τροφίμων και της ενέργειας που πλήττουν ιδιαίτερα τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, έγινα το κυρίαρχο θέμα της προεκλογικής περιόδου. Θα μπορούσαν να οδηγήσουν πολλούς ψηφοφόρους την Κυριακή στην αγκαλιά της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν.
Ο Μακρόν, σήμερα 44 ετών, κέρδισε τη Λεπέν για να γίνει ο νεότερος πρόεδρος της Γαλλίας το 2017. Η νίκη για τον πρώην τραπεζίτη που, σε αντίθεση με τη Λεπέν, είναι ένθερμος υποστηρικτής της ευρωπαϊκής συνεργασίας θεωρήθηκε ως μια νίκη ενάντια στη λαϊκιστική, εθνικιστική πολιτική, που ερχόταν στον απόηχο της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και της ψήφου της Βρετανίας για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αμφότερες το 2016.
Στο φλερτ του με τους ψηφοφόρους, ο Μακρόν έχει να δείξει ορισμένες οικονομικές επιτυχίες: Η γαλλική οικονομία ανακάμπτει γρηγορότερα από ό,τι αναμενόταν από το χτύπημα της COVID-19, με ρυθμό ανάπτυξης 7% το 2021, ο υψηλότερος από το 1969. Η ανεργία έχει πέσει σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από την εποχή της οικονομικής κρίσης του 2008. Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, πυροδοτώντας τη χειρότερη κρίση ασφάλειας στην Ευρώπη από τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Μακρόν κατάφερε να συσπειρώσει τον κόσμο.
Αλλά η 53χρονη Λεπέν είναι πλέον μια πιο εκλεπτυσμένη και έξυπνη πολιτική εχθρός καθώς κάνει την τρίτη της προσπάθεια να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Γαλλίας. Και έχει κάνει ιδιαίτερα σκληρή εκστρατεία εδώ και μήνες μιλώντας για την ανησυχία του κόστους ζωής, αξιοποιώντας το θέμα που οι δημοσκόποι λένε ότι είναι πρωτίστως στο μυαλό των ψηφοφόρων.
Η Λεπέν πέτυχε επίσης δύο αξιοσημείωτα κατορθώματα. Παρά τα σχέδιά της να περιορίσει δραστικά τη μετανάστευση και να ανακαλέσει κάποια δικαιώματα για τους μουσουλμάνους στη Γαλλία, φαίνεται ωστόσο να έχει πείσει όλο και περισσότερους ψηφοφόρους ότι δεν είναι πλέον η επικίνδυνη, ρατσιστική εθνικιστική εξτρεμίστρια για την οποία οι επικριτές, συμπεριλαμβανομένου του Μακρόν, την κατηγορούν.
Το έκανε εν μέρει μειώνοντας λίγη από τη ρητορική και τη φλογερότητά της. Είχε επίσης εξωτερική βοήθεια: Η υποψηφιότητα του Έρικ Ζεμούρ, ενός ακόμη πιο ακραίου ακροδεξιού με επανειλημμένες καταδίκες για ρητορική μίσους, ωφέλησε σημαντικά τη Λεπέν.
Δεύτερον, και επίσης εκπληκτικό: η Λεπέν έχει παρακάμψει επιδέξια κάθε σημαντικό πλήγμα για την προηγούμενη αντιληπτή εγγύτητά της με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Πήγε στο Κρεμλίνο για να τον συναντήσει κατά την τελευταία της προεδρική εκστρατεία το 2017. Αλλά στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία, αυτή η πιθανή αμηχανία δεν φαίνεται να έστρεψε τους υποστηρικτές της Λεπέν εναντίον της. Χαρακτήρισε την εισβολή «απολύτως ανυπεράσπιστη» και είπε ότι η συμπεριφορά του Πούτιν δεν μπορεί να δικαιολογηθεί «με κανέναν τρόπο».
Στο περίπτερο της αγοράς της, η Ρόμπερτ λέει ότι σκοπεύει να ψηφίσει τον Μακρόν, εν μέρει λόγω των δισεκατομμυρίων ευρώ που διέθεσε η κυβέρνησή του στο αποκορύφωμα της πανδημίας COVID-19 για να διατηρήσει τους ανθρώπους, τις επιχειρήσεις και την οικονομία της Γαλλίας. Όταν έκλεισαν οι αγορές τροφίμων, η Ρόμπερτ έπαιρνε 1.500 ευρώ το μήνα.
«Δεν άφησε κανέναν στην άκρη του δρόμου», λέει για τον Μακρόν.
Αλλά πιστεύει ότι αυτή τη φορά, η Λεπέν έχει επίσης μια ευκαιρία.
«Έχει αλλάξει τον τρόπο που μιλάει», είπε η Ρόμπερτ.
Εκτός αν γίνει κάποια μεγάλη έκπληξη, τόσο ο Μακρόν όσο και η Λεπέν αναμένεται να φτάσουν - ανάμεσα 12 υποψηφίους - ξανά στον δεύτερο γύρο στις 24 Απριλίου. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ηγέτης της αριστεράς Ζαν- Λυκ Μελανσόν είναι πιθανό να τερματίσει στην τρίτη θέση. Ορισμένα από τα υπερπόντια εδάφη της Γαλλίας στον Ειρηνικό, την Καραϊβική και τη Νότια Αμερική ψηφίζουν το Σάββατο, πριν από την Κυριακή στην ηπειρωτική Γαλλία.
Όταν ο Μακρόν έκανε μια προεκλογική στάση στο Πουασί, την πόλη δυτικά του Παρισιού όπου η Ρόμπερτ έχει το πάγκο της, στις αρχές Μαρτίου, οι δημοσκόποι τον έδειχναν να προηγείται της Λεπέν με διψήφιο ποσοστό. Αν και η νίκη της Λεπέν εξακολουθεί να φαίνεται απίθανη, μεγάλο μέρος του πλεονεκτήματος του Μακρόν στη συνέχεια εξατμίστηκε. Απασχολημένος με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Μακρόν μπορεί να πληρώνει ένα τίμημα για την κάπως υποτονική εκστρατεία του, η οποία τον έκανε να δείχνει αποστασιοποιημένος σε ορισμένους ψηφοφόρους.
Η Μαρί- Ελεν Χιρέλ μια 64χρονη συνταξιούχος εφοριακός, ψήφισε τον Μακρόν το 2017, αλλά είπε ότι είναι πολύ θυμωμένη μαζί του για να το κάνει ξανά. Παλεύοντας για τη σύνταξή της με τις αυξανόμενες τιμές, η Χιρέλ είπε ότι σκέφτεται να αλλάξει την ψήφο της και να ψηφίσει τη Λεπέν, η οποία έχει υποσχεθεί περικοπές στους φόρους καυσίμων και ενέργειας που ο Μακρόν λέει ότι θα ήταν καταστροφικές.
Αν και οι «σχέσεις της Λεπέν με τον Πούτιν με ανησυχούν», ο Χιρέλ είπε ότι το να την ψηφίσω θα ήταν ένας τρόπος διαμαρτυρίας εναντίον του Μακρόν και αυτού που αντιλαμβάνεται ως αποτυχία του να προστατεύσει καλύτερα τους ανθρώπους από την αύξηση του πληθωρισμού.
«Τώρα είμαι επίσης μέρος του στρατοπέδου «όλοι εναντίον του Μακρόν», είπε. «Μας κοροϊδεύει όλους».