Οι στρατιωτικοί που κυβερνούν το Σουδάν από την 11η Απριλίου, όταν ανέτρεψαν τον αυταρχικό πρώην πρόεδρο Όμαρ Ελ Μπασίρ έπειτα από τις πολύμηνες μαζικές λαϊκές κινητοποιήσεις εναντίον του, ανακοίνωσαν ότι ακυρώνουν τη συμφωνία στην οποία είχαν καταλήξει με το κίνημα διαμαρτυρίας και ότι θα προκηρύξουν εκλογές, που θα διεξαχθούν μέσα σε εννέα μήνες.
Το Στρατιωτικό Μεταβατικό Συμβούλιο «αποφάσισε να σταματήσει να διαπραγματεύεται με τη Συμμαχία για την Ελευθερία και την Αλλαγή», οργάνωση που αποτελεί την αιχμή του δόρατος του κινήματος διαμαρτυρίας, «να ακυρώσει ότι είχε συμφωνηθεί και να διεξαγάγει εκλογές μέσα σε εννέα μήνες», ανέφερε ο επικεφαλής του, ο στρατηγός Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, σε διάγγελμά του που μεταδόθηκε από την σουδανική κρατική τηλεόραση.
Η ανακοίνωση του στρατιωτικού μεταβατικού συμβουλίου ακολούθησε το κύμα αιματηρής καταστολής τη Δευτέρα, όταν σύμφωνα με οργανώσεις γιατρών προσκείμενες στο κίνημα διαμαρτυρίας σκοτώθηκαν τουλάχιστον 35 άνθρωποι και τραυματίστηκαν εκατοντάδες. Ο στρατηγός Μπουρχάν δεσμεύθηκε ότι θα διενεργηθεί έρευνα για τα επεισόδια.
Στις διαπραγματεύσεις είχε συμφωνηθεί να υπάρξει τριετής μεταβατική περίοδος καθώς και να σχηματιστεί υπηρεσιακή κυβέρνηση, όμως μήλο της έριδος ήταν εάν στο σώμα αυτό θα πλειοψηφούσαν οι στρατηγοί ή όχι και ποιος θα αναλάμβανε επικεφαλής του. Οι συνομιλίες είχαν περιέλθει σε αδιέξοδο εδώ κι εβδομάδες.
Το κύμα βίας καταδικάστηκε από τη διεθνή κοινότητα, και το στρατιωτικό μεταβατικό συμβούλιο από την πλευρά του διέψευσε ότι διέταξε τη «διάλυση διά της βίας» της καθιστικής διαμαρτυρίας.
Η Κεντρική Επιτροπή των Σουδανών Γιατρών διευκρίνισε ότι υπάρχουν «δυσκολίες» ως προς την καταμέτρηση «του πραγματικού αριθμού» των θυμάτων «εξαιτίας της περικύκλωσης των νοσοκομείων» από τις δυνάμεις του στρατού και των σωμάτων ασφαλείας. «Γιατροί υφίστανται ξυλοδαρμούς και συλλαμβάνονται», κατήγγειλε.
Η Ένωση Σουδανών Επαγγελματιών, άλλη μια οργάνωση-κλειδί που συμμετέχει στο κίνημα διαμαρτυρίας, κάλεσε τον πληθυσμό να βγει έξω την Τρίτη — κατ′ αυτήν ημέρα της γιορτής του Έιντ, του τέλους του Ραμαζανιού — προκειμένου να «προσευχηθεί για τους μάρτυρες» και να «διαδηλώσει ειρηνικά» μετά τις προσευχές. Η επίσημη ημερομηνία του Έιντ αλ Φιτρ πάντως έχει οριστεί για την Τετάρτη 5η Ιουνίου, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων SUNA.
Διεθνείς αντιδράσεις
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες καταδίκασε την χρήση υπέρμετρης βίας εναντίον των διαδηλωτών και ζήτησε να διενεργηθεί ανεξάρτητη έρευνα. Υπενθύμισε ότι το στρατιωτικό μεταβατικό συμβούλιο είναι υπεύθυνο «για την ασφάλεια» των πολιτών του Σουδάν.
Η Διεθνής Αμνηστία προέτρεψε τη διεθνή κοινότητα να εξετάσει «όλες τις ειρηνικές μορφές άσκησης πίεσης, συμπεριλαμβανομένων των στοχευμένων κυρώσεων» στους στρατηγούς, επιρρίπτοντας σε αυτούς την πλήρη ευθύνη για την αιματοχυσία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση απηύθυνε έκκληση να υπάρξει το ταχύτερο παράδοση της εξουσίας σε πολιτική κυβέρνηση. Το στρατιωτικό μεταβατικό συμβούλιο πρέπει να δείξει «υπευθυνότητα» και να σεβαστεί «το δικαίωμα του λαού να εκφράζει ελεύθερα τις ανησυχίες του, χωρίς απειλές ή χρήση βίας εναντίον του», ανέφερε.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ καταδίκασε τη «βάρβαρη και συντονισμένη» καταστολή και αξίωσε να σχηματιστεί πολιτική κυβέρνηση, που χαρακτήρισε αναγκαία προϋπόθεση για να υπάρξουν καλύτερες διμερείς σχέσεις.
Για το Λονδίνο, το στρατιωτικό μεταβατικό συμβούλιο φέρει «ακέραιη την ευθύνη» για τη «σκανδαλώδη» αιματοχυσία. Αφρικανική Ένωση και Γαλλία καταδίκασαν «τις βιαιότητες», χωρίς να κατονομάσουν τους στρατηγούς άμεσα, καλώντας να ξαναρχίσει διάλογος. Η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα — που είναι σαφές ότι υποστηρίζουν το στρατιωτικό μεταβατικό συμβούλιο — απέφυγαν να καταδικάσουν τη βία: το Κάιρο κάλεσε απλώς σε «ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση» και να επαναληφθεί «ο διάλογος» της ηγεσίας του κινήματος διαμαρτυρίας με τους στρατηγούς.
Οι δύο χώρες και η Σαουδική Αραβία έχουν κατηγορηθεί από μερίδα του κινήματος στο Σουδάν ότι υπέθαλψαν την «αντεπανάσταση» των στρατηγών.
Από τη Γενεύη, η επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Μισέλ Μπατσελέτ, δήλωσε ότι το κίνημα διαμαρτυρίας στο Σουδάν είναι πηγή «έμπνευσης» με τις ειρηνικές διαδηλώσεις του και με τον τρόπο που διαπραγματεύθηκε με τους στρατιωτικούς. «Αυτό είναι αληθινό πισωγύρισμα», έκρινε, αναφερόμενη στην καταστολή. «Προτρέπω τις δυνάμεις ασφαλείας να τερματίσουν αμέσως τις επιθέσεις [εναντίον των διαδηλωτών] και να εγγυηθούν στους πάντες ασφαλή και ανεμπόδιστη πρόσβαση σε ιατρικές φροντίδες», πρόσθεσε η Μπατσελέτ.
Οι ελπίδες περί επανέναρξης των συνομιλιών για το ποια θα είναι η σύνθεση της υπηρεσιακής κυβέρνησης που θα κυβερνήσει για μια μεταβατική περίοδο μετά την ανατροπή του Μπασίρ σε κάθε περίπτωση μοιάζουν να διαγράφτηκαν μετά το χθεσινό μακελειό, με τις οργανώσεις των διαδηλωτών να ξεκαθαρίζουν ότι τις αναστέλλουν.
Η Βρετανία και η Γερμανία ζήτησαν να συγκληθεί εκτάκτως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για να συζητήσει σχετικά με το Σουδάν, ανέφεραν διπλωμάτες. Η συνεδρίαση, κεκλεισμένων των θυρών, προγραμματίζεται να διεξαχθεί σήμερα Τρίτη, κατά τις ίδιες πηγές.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters, AFP)