Η Έκθεση Πισσαρίδη στοχεύει να αποτελέσει τη «Βίβλο» της αναπτυξιακής πορείας της χώρας για την τρέχουσα δεκαετία. Ως εκ τούτου είναι ένα κείμενο ιδιαίτερης βαρύτητας, είτε για το «καλό», αν έχει ανιχνεύσει ορθά τον αναπτυξιακό ορίζοντα, είτε για το «κακό», αν έχει αστοχήσει. Υποστηρίζουμε ότι ο δρόμος που σκιαγραφεί είναι γεμάτος αδιέξοδα, παρόλο που μεγάλο μέρος της Έκθεσης περιέχει λίγο πολύ ορθές διαπιστώσεις, που έχουν επαναληφθεί σε σειρά εκθέσεων περί την πορεία της χώρας την προηγούμενη δεκαετία και αποτελούν πια κοινό τόπο. Όμως οι κεντρικοί της πυλώνες είναι μάλλον σαθροί.
Η Έκθεση υιοθετεί μια επικαιροποιημένη μορφή της «Συναίνεσης της Ουάσιγκτον», αποτελεί δηλαδή ένα κείμενο που σε βασικές του όψεις θα μπορούσε να έχει ενδεχομένως κάποια «θετικά» αποτελέσματα αν υιοθετούταν πολλά χρόνια πριν. Είναι ένα κείμενο «οικονομικών της προσφοράς», στο οποίο η μεγάλη τομή των κεϋνσιανών οικονομικών και βεβαίως των εξελίξεων των τελευταίων 10-15 χρόνων αγνοείται εντελώς. Τηρεί με ευλάβεια τη λογική πως η «αγορά είναι ορθολογική και γνωρίζει», ως εκ τούτου είναι μακριά από λογικές που σε επιστημονικό και πολιτικό επίπεδο επαναφέρουν δυναμικά στο προσκήνιο τη σημασία, για παράδειγμα, της «βιομηχανικής πολιτικής». Μάλιστα, ακόμη και στη συγκυρία της πανδημίας, δεν δείχνει να κατανοεί πως θα πρέπει να ασκηθεί μια πιο παρεμβατική πολιτική εκ μέρους του κράτους –πράγμα που τείνει όμως να γίνει κοινός τόπος διεθνώς.
Η Έκθεση φαίνεται επίσης να αποστασιοποιείται από αυτό που εδώ και μια δεκαετία αναγνωρίζεται όχι μόνο από μεμονωμένους ερευνητές αλλά και από διεθνείς Οργανισμούς, ότι δηλαδή οι ανισότητες δεν είναι μόνο κοινωνικά άδικες, αλλά και άμεσα αντιπαραγωγικές. Η Έκθεση παρουσιάζεται μεν ως τεχνοκρατική και ιδεολογικά ουδέτερη, ωστόσο έχει σαφές πρόσημο, αρνούμενη να προβληματιστεί για τις μακροοικονομικές και μακροκοινωνικές συνθήκες σε Ελλάδα και ΕΕ και να καταθέσει ένα νέο αναπτυξιακό όραμα, ευρύτερο του στενά οικονομικού, που θα οδηγήσει σε ένα καλύτερο και μακροπρόθεσμα βιώσιμο μέλλον.
Από την Έκθεση απουσιάζουν σχεδόν όλα τα προβλήματα που συνθέτουν τη σημερινή μας καχεξία. Κεντρικά ζητήματα για τη λειτουργία μιας κοινωνίας, όπως η ανεργία, εικάζεται ότι θα αντιμετωπιστούν αποκλειστικά ως επενέργεια επιχειρηματικών αποφάσεων, ενώ υποστηρίζεται ότι οι κοινωνικές ανισότητες θα μειωθούν μόνο μέσω της κοινωνικής κινητικότητας που θα υποστηριχθεί από την αναμόρφωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Βασική θέση της Έκθεσης είναι η αναγκαιότητα της αύξησης του επιχειρηματικού μεγέθους, θέση με την οποία σε γενικές γραμμές συμφωνούμε. Όμως ο τρόπος με τον οποίο θεωρεί ότι θα επιτευχθεί αυτό, ουσιαστικά οδηγεί στην «ευθανασία» των μικρομεσαίων.
Όλη η ανάλυση περιλαμβάνεται στον φάκελο του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ «Διάλογοι: Για ένα προοδευτικό σχέδιο με βιωσιμότητα & δικαιοσύνη» → https://bit.ly/3mBbSHf