Μια συζήτηση περί ελληνοτουρκικών διενέξεων και προσφυγής στη Χάγη στο ΕΛΙΑΜΕΠ (Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής) την εβδομάδα που μας πέρασε προκάλεσε συζητήσεις και αντιδράσεις και στις δυο πλευρές του Αιγαίου.
Παρόντες οι : Γιώργος Κατρούγκαλος, o οποίος υπηρέτησε ως αναπληρωτής υπουργός και υπουργός Εξωτερικών από το 2016 μέχρι το 2019. Ο Γιώργος Παπανδρέου που διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών την περίοδο 1999-2004 και πρωθυπουργός από το 2009 μέχρι το 2011. Η Ντόρα Μπακογιάννη η οποία ήταν υπουργός Εξωτερικών την περίοδο 2006-2009. Τέλος, ο Χρήστος Ροζάκης που διετέλεσε υφυπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Σημίτη την περίοδο 1996-1997. Η αλήθεια είναι ότι στο πάνελ υπήρχαν άνθρωποι με γνώσεις και εμπειρία, με κοινή συνιστώσα όμως την τήρηση αποστάσεων από τον πολιτικό ρεαλισμό ως σχολή σκέψης στις διεθνείς σχέσεις. Δεδομένου του πλήθους των θεωρήσεων, λίγη σημασία θα είχε αυτή η παρατήρηση εάν ο ρεαλισμός δεν είχε επικρατήσει τόσο καθολικά στον δυτικό κόσμο και εάν δεν ήταν κινητήριος μοχλός του τουρκικού αναθεωρητισμού.
Άξιο ενδιαφέροντος επίσης είναι ότι η όλη συζήτηση διεξήχθη με όρους προ της Νταβουτογλιανής προσέγγισης της Τουρκικής πολιτικής. Με όρους προ της ενεργειακής αναβάθμισης της περιοχής,προ του μεταναστευτικού, προ του Λιβυκού θέματος, ακόμη και προ του τέλους της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας.
Ακούστηκαν επικλήσεις σε διακρατικούς οργανισμούς και δημιουργία καινούριων μεσογειακών συνασπισμών και συνείδησης, σε μια εποχή που η παντοκρατορία του έθνους-κράτους δεν αμφισβητείται ούτε από τον πιο αδιάφορο πρωτοετή φοιτητή Διεθνών Σχέσεων. Ο κ. Ροζάκης, αντλώντας από την υπεροψία του ακαδημαϊκού πολλαπλασιασμένη από την σοφία της ηλικίας και την ηδονή του να σοκάρεις τον μέσο νου, μίλησε για τουρκικά δικαιώματα στο Αιγαίο. Κάτι που εργαλειοποίησε ο Ερντογάν την επομένη.
Βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι της τουρκικής υψηλής στρατηγικής , στην οποία οι Τούρκοι διαβλέπουν ευνοϊκές συγκυρίες, ″opportunity issues” για αυτούς και ″deprivation issues”, δυσχερείς συγκυρίες, για εμάς. Η Χάγη, με οποιοδήποτε αποτέλεσμα, δεν θα είναι το τέλος των προβλημάτων μας με την Τουρκία, ούτε το τέλος της εξοπλιστικής υποχρέωσης της χώρας. Η προσπάθεια επαναφοράς της αποτρεπτικής μας ισχύος είναι μονόδρομος, και ανηφόρα.