Στις 10 Ιουνίου του τρέχοντος έτους, υπογράφηκε η σύμβαση για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα, μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των αναδόχων του έργου. Πρόκειται για μια κολοσσιαία, για τα ελληνικά δεδομένα, επένδυση η οποία φτάνει το 1 δισ. ευρώ και θα έχει ολοκληρωθεί ως το 2023. Μέχρι και σήμερα, η ηλεκτροδότηση των περισσότερων ελληνικών νησιών, γίνεται με αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κάνοντας κυρίως χρήση παραγώγων πετρελαίου – μαζούτ ή και ντίζελ- αλλά και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, όπως έχει σχεδιαστεί στην περίπτωση της Κρήτης, μπορεί να οδηγήσει σε σειρά από περιβαλλοντικά αλλά και κοινωνικοοικονομικά οφέλη.
Αρχικά, η διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες που κάνει η χώρα για μείωση της εκπομπής του διοξειδίου του άνθρακα, στα πλαίσια των στόχων που έχει θέσει η Ε.Ε. για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία ως το 2050. Αυτό θα γίνει με την μείωση της χρήσης ρυπογόνων καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα προέρχεται είτε από την παραγωγή των ίδιων των νησιών, είτε από το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας στο οποίο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο τα επόμενα χρόνια.
Διαβάστε επίσης: Αιολικά, ορυκτά καύσιμα, κλιματική κρίση και κοινωνία - Οι συζητήσεις που επιτέλους πρέπει να κάνουμε
Επιπλέον, μέσω της διασύνδεσης με την ηπειρωτική Ελλάδα, τα νησιά θα αναβαθμίσουν την ενεργειακή τους ασφάλεια, έχοντας την δυνατότητα να γίνουν ενεργειακά αυτόνομα, με την χρήση ιδίων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και ενισχύοντας την ασφάλεια του ενεργειακού τους ανεφοδιασμού. Συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψιν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ελληνικών νησιών και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν λόγω της αυξημένης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τους τουριστικούς μήνες- στους οποίους πολλά νησιά στηρίζουν την οικονομία τους- η ασφάλεια στην παροχή ρεύματος θα δώσει ώθηση για οικονομική ανάπτυξη και μάλιστα με «πράσινο» χαρακτήρα. Φυσικά το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας ξεφεύγει από τα όρια της τοπικής απεξάρτησης των νησιών από εισαγόμενα καύσιμα και άπτεται της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας, αφού η κατανάλωση πετρελαίου στα νησιά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι το 10% της συνολικής κατανάλωσης πετρελαίου σε εθνικό επίπεδο, την ίδια στιγμή που η Ελλάδα είναι ένα από τα πιο ενεργειακά εξαρτημένα κράτη της Ε.Ε.
Σημαντικά, όμως, θα είναι και τα άμεσα οφέλη των κατοίκων των νησιών από την διασύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Η απεξάρτηση των νησιών από εισαγόμενα καύσιμα, τα κάνει να είναι λιγότερο ευάλωτα σε απρόβλεπτες διακυμάνσεις των τιμών, οδηγώντας σε χαμηλότερες τιμές για τον τελικό καταναλωτή. Επιπρόσθετα, η διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα θα δώσει, σε βάθος χρόνου, την δυνατότητα σε πολλά από τα ελληνικά νησιά με πλούτο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να συμβάλουν δυναμικά στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, τροφοδοτώντας το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας με την πλεονάζουσα παραγόμενη ενέργεια. Με άλλα λόγια τα νησιά μπορούν να μετατραπούν από καταναλωτές ενέργειας σε παραγωγούς, δημιουργώντας προϋποθέσεις για νέες θέσεις εργασίας και οικονομική ανάπτυξη.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές πως η διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα είναι υψίστης σημασίας τόσο σε οικονομικούς όσο και σε περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς όρους. Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως με διασυνδέσεις στις Κυκλάδες (Άνδρος, Τήνος, Μύκονος, Πάρος, Σύρος και σύντομα Νάξος) ενώ σύμφωνα με τον σχεδιασμό του ΑΔΜΗΕ, μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, όλα τα νησιά θα είναι ενταγμένα στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Αδιαμφισβήτητα, η έμπρακτη ένταξη του μεγαλύτερου νησιού της χώρας, της Κρήτης, στον σχεδιασμό αυτό είναι ένα θετικό μήνυμα για τον ρόλο που θα παίξουν τα νησιά σε μια περίοδο ενεργειακής μετάβασης τόσο της ελληνικής όσο και της παγκόσμιας οικονομίας. Είναι κρίσιμο οι σχεδιασμοί για την διασύνδεση των νησιών, όχι μόνο να υλοποιηθούν σύμφωνα με τους υφιστάμενους στόχους, αλλά ει δυνατόν να επισπευσθούν. Σε μια νησιωτική χώρα, όπως η Ελλάδα, η συμμετοχή των νησιών στις προσπάθειες για πράσινη ανάπτυξη, δεν είναι μόνο επιθυμητή αλλά απαραίτητη. Η διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα, δεν λύνει απλά ένα χρόνιο πρόβλημα της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας, αλλά δημιουργεί και τις προϋποθέσεις για ένα πιο βιώσιμο μέλλον στα νησιά μας.