Η Ελένη Αντωνιάδου είναι ερευνήτρια της Εθνικής Υπηρεσίας Αεροναυπηγικής και Διαστήματος (NASA), με πρωτοποριακή έρευνα στη νανοτεχνολογία και την αναγεννητική ιατρική. Αναδείχθηκε «Γυναίκα της χρονιάς» για το 2013 από την κριτική επιτροπή της βρετανικής διοργάνωσης FDM Everywoman in Technology Awards και σήμερα, είναι συν-ιδρύτρια της startup «Μεταμόσχευση χωρίς Δωρητές» (Transplants Without Donors), με στόχο την μεταμόσχευση με τεχνητά όργανα.
Οι επιτυχίες της έχουν τέτοιο μέγεθος, έκταση και εύρος, ώστε αναμφίβολα να αποτελεί ένα πρότυπο στην επιστημονική κοινότητα και όχι μόνο. Εν μέσω έρευνας για την ανάπλαση οργάνων με τη χρήση βλαστοκυττάρων σε ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο, μοιράστηκε τις σκέψεις της για τη θέση της γυναίκας, το φαινόμενο του #MeToo και το έργο με το οποίο έχει καταπιαστεί αυτή την περίοδο.
- Υπάρχει κάποιο στερεότυπο εις βάρος σας που σας έχει ενοχλήσει περισσότερο ως γυναίκα επιστήμονα;
Θεωρώ ότι είναι δύσκολο για την κάθε γυναίκα που φιλοδοξεί να εδραιώσει την επαγγελματική της σταδιοδρομία στον χώρο των επιστημών, της μηχανικής και της τεχνολογίας - που παραδοσιακά αποτελούν ένα επαγγελματικό μονοπάτι αυξημένων αντιστάσεων - να αντιμετωπίζεται επί ίσοις όροις με τους άντρες συναδέλφους της, να της δίνονται οι ίδιες ευκαιρίες ανάλογα με τις ικανότητές της, να κερδίζει ίσες χρηματικές απολαβές αλλά και να ισορροπεί την προσωπική και επαγγελματική της ζωή.
Πιστεύω όμως ότι κάθε γυναίκα πρέπει να καλλιεργήσει την ταυτότητά της και την αξιακή της πυξίδα, ώστε να αποτελεί η ίδια το φίλτρο της απέναντι στα κοινωνικά στερεότυπα και τις προκαταλήψεις.
Κάποτε ήλπιζα παθητικά για κάτι καλύτερο και αναρωτιόμουν πότε θα αλλάξουν οι ανισότητες εις βάρος των γυναικών, πότε θα αλλάξει η νοοτροπία της κοινωνίας, πότε θα αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο, πότε θα αλλάξει η οικονομία και η στάση της αγοράς; Και ιδού τι ανακάλυψα: Δεν πρόκειται να αλλάξει. Οι δυσκολίες που αντιμετώπισα εγώ, μου δίδαξαν ότι αν θέλω να αλλάξουν όλα αυτά πρέπει πρώτα να αλλάξω εγώ. Όταν γίνουμε καλύτεροι εμείς, θα αρχίσουν να γίνονται και όλα καλύτερα γύρω μας.
- Πείτε μας λίγα λόγια για το πλέον επίκαιρο κίνημα των ημερών μας, το #MeToo; Σας κάνει εντύπωση που έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις;
Το φαινόμενο #Metoo είναι αποκαρδιωτικό αλλά και επαναστατικό για να δούμε την αλήθεια επιτέλους κατάματα.
Μέσα από τις θαρραλέες εξομολογήσεις των θυμάτων αλλά και τις άγνωστες μάχες τόσων άλλων, που όμως δεν τα παράτησαν στη ζωή. Μέσα από τις σιωπηλές ελπίδες των καταπιεσμένων γυναικών αλλά και τις αποτυχημένες προσδοκίες τους για δικαιοσύνη, αλλά κυρίως μέσα από την πεισμωμένη επιμονή τους πέτυχαν την εξέργεσή μας, την κατανόηση και την αλληλεγγύη μας. Πέτυχαν την διαμόρφωση μιας νέας πραγματικότητας που ξεκίνησε από την παραδοχή #MeToo (Και εγώ υπήρξα θύμα), και έφτασε στο #TimeIsUp (Ο χρόνος της ανοχής, της καταπίεσης και της κακοποίησης τελείωσε).
Δυστυχώς, οι πολιτικοί, οι νομοθέτες και οι άνθρωποι που έχουν κομβικές θέσεις στην κοινωνία μας ώστε να μπρούν να διασφαλίσουν το δικαίωμα των γυναικών να ζουν προστατευμένες από κάθε μορφή βίας και χωρίς διακρίσεις, νιώθουν ότι είναι υπεύθυνοι μόνο για όσα κάνουν και όχι για όσα δεν κάνουν.
- Μπορείτε να μας μιλήσετε για το project το οποίο δουλεύετε αυτή την περίοδο;
Δουλεύω πάνω στην διεξαγωγή δύο κλινικών μελετών για την ανάπλαση οργάνων με τη χρήση βλαστοκυττάρων σε ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο και ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να προσφέρουμε στοχευμένες θεραπείες με αυξημένη αποτελεσματικότητα και μικρό κόστος.
Είναι επιτακτική η ανάγκη να εκλείψει η λογική του να κόβεις ολόκληρο δάσος για να ξεφορτωθείς ένα ξερό δέντρο (δηλαδή να καταστρέφονται υγιείς ιστοί και κύτταρα ως θεραπευτική παρενέργεια). Ευελπιστώ ότι η συνεισφορά της αναγεννητικής ιατρικής στην κλινική πράξη θα μειώσει δραματικά τον χρόνο αναμονής για τη λήψη μοσχευμάτων, θα δημιουργήσει νέα μοντέλα και πρωτόκολλα ιατρικής έρευνας και θα αυξήσει την ποιότητα ζωής όλων μας αλλάζοντας την ιατρική επιστήμη όπως την γνωρίζουμε σήμερα.