Το Ελληνικό, η συντήρηση, αποκατάσταση και πολύπλευρη ανάδειξη του Τατοΐου, τα εγκαίνια της Εθνικής Πινακοθήκης, η Ακρόπολη, το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης -την αποκατάσταση του οποίου αναλαμβάνει ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας Ρέντσο Πιάνο- αλλά και το Ταμείο Αλληλοβοήθειας ήταν μεταξύ των θεμάτων που απασχόλησαν το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού από τις 9 Ιουλίου και παρουσιάστηκαν από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, παρουσία του γενικού γραμματέα Γιώργου Διδασκάλου και του γενικού γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλα Γιατρωμανωλάκη, καθώς και της ειδικής συμβούλου της υπουργού, Άννας Παναγιωταρέα.
Ελληνικό
Ακόμη μία Κ.Υ.Α. «χωρίς να γίνεται καμία απολύτως έκπτωση στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού, στα θέματα προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης των αρχαιολογικών ευρημάτων αλλά και των τεσσάρων μνημείων των νεωτέρων που υπάρχουν στον χώρο» αναμένεται για το Ελληνικό, σύμφωνα με την Λίνα Μενδώνη.
«Το θέμα του Ελληνικού επί της ουσίας ρυθμίστηκε, ή για να χρησιμοποιήσω τη φράση που χρησιμοποιείτε εσείς στα κείμενά σας, ′ξεμπλόκαρε′ από το Υπουργείο Πολιτισμού. Οι δύο ομόφωνες αποφάσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων στα οποία και στα δύο προήδρευε εκ του νόμου ο γενικός γραμματέας ο κ. Διδασκάλου και υπήρχε, και ήταν πλήρεις οι συνθέσεις, δηλαδή 17 μέλη στο ένα, και 15 μέλη στο άλλο, όπως προβλέπεται από το νόμο, οι δύο ομόφωνες, λοιπόν, αυτές αποφάσεις, γνωμοδοτήσεις, επέτρεψαν στην έκδοση της υπουργικής απόφασης που στη συνέχεια συμπεριελήφθη στην Κ.Υ.Α. χωρίς, στις τρεις Κ.Υ.Α. μέχρι σήμερα και έχουμε άλλη μία που περιμένουμε» είπε η κ. Μενδώνη.
Εθνική Πινακοθήκη
Όσον αφορά την Εθνική Πινακοθήκη, η υπουργός Πολιτισμού επανέλαβε ότι «ο στόχος είναι την 25η Μαρτίου του 2021 να γίνουν τα εγκαίνια των μόνιμων συλλογών αλλά και κάποιας έκθεσης η οποία θα σχετίζεται με τον εορτασμό των 200 χρόνων ανεξαρτησίας».
Το οικοδομικό πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2020 -«Να τελειώσουν όλες οι εργασίες που αφορούν το κτήριο ώστε στους επόμενους μήνες και ενώ ήδη σταδιακά η Πινακοθήκη θα έχει μπει στον χώρο και θα κάνει τις δικές της δουλειές, να φτάσουμε στην ολοκλήρωση τον Μάρτη του 2021. Να γίνουν, εντωμεταξύ, οι δοκιμές»- και η μουσειογραφική μελέτη θα γίνει τμηματικά.
Η Λίνα Μενδώνη έκανε λόγο για «πολύ σημαντικές και συστηματικές αποκλίσεις από τα χρονοδιαγράμματα του έργου» και ανακοίνωσε ότι ο γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟΑ, κ. Διδασκάλου αναλαμβάνει ρόλο συντονιστή.
«Αυτό το οποίο υπήρχε και αυτό το οποίο δημιουργούσε μέχρι χθες μείζον πρόβλημα ήταν η έλλειψη συντονισμού των τριών φορέων που εμπλέκονται στο έργο της αποκατάστασης της Πινακοθήκης. Δηλαδή των Υπηρεσιών, των αρμόδιων Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, της ίδιας της Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Επί της ουσίας, δηλαδή, δεν υπήρχε project manager για το έργο. Ο project manager δεν είναι κάποιος τρίτος, άσχετος, ούτε κάποιος θεός. Για παράδειγμα, όταν ήμουν Γενική Γραμματέας, τον project manager σε πολλά έργα τον έκανα εγώ. Τώρα, από χθες, από προχθές, δηλαδή, τον έχει αναλάβει ο κ. Διδασκάλου ο οποίος σήμερα το πρωί, είναι κατά την αρμοδιότητά του, ο Γενικός Γραμματέας συντονίζει αυτά τα έργα. Είναι μέσα στις υποχρεώσεις του να συντονίζει έργα τα οποία δεν εκτελούνται από μία Υπηρεσία μίας Γενικής Διεύθυνσης. επειδή δεν υπήρχε αυτός ο συντονισμός, υπήρχαν και αυτές οι αποκλίσεις. Για παράδειγμα, ενώ στο αρχικό χρονοδιάγραμμα η προκήρυξη του έργου της υλοποίησης της μουσειογραφικής μελέτης έπρεπε να είναι στον αέρα τον Νοέμβριο του 2018, βγαίνει στον αέρα στις 9 ή 10 Οκτωβρίου —9;— στις 9 Οκτωβρίου του 2019. Έχουμε, δηλαδή, 11 μήνες απόκλιση. 11 μήνες απόκλιση σε ένα τέτοιο έργο, όταν η μουσειογραφική μελέτη, η εφαρμογή της, δηλαδή, συμπαρασύρει πολλές εργασίες που πρέπει να γίνουν, είναι ένας κρίσιμος χρόνος για την ολοκλήρωση του έργου. Επίσης, αυτό το οποίο προβλέφθηκε μετά από τις επαφές που είχαμε με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ήταν η παράδοση του έργου που προβλέπει η μουσειογραφική μελέτη να γίνει τμηματικά. Να μην περιμένει, δηλαδή, κανείς, να τελειώσει όλο μαζί για να το παραλάβει όλο, αλλά γίνεται κατά τμήματα ώστε όταν ολοκληρώνεται ένα τμήμα, να μπορεί να μπαίνει στον χώρο η Πινακοθήκη για να κάνει τις δικές της δουλειές. Δηλαδή τι; Να ετοιμάζει την έκθεση. Αυτό μπορεί να φαίνεται ότι είναι διαδικαστικό, αλλά έχει να κάνει με τους απόλυτους χρόνους ολοκλήρωσης του έργου. Σε κάθε περίπτωση, ο στόχος είναι Οκτώβρη του ’20 να έχει ολοκληρωθεί το οικοδομικό πρόγραμμα. Μπορεί να υπάρξει μία μικρή απόκλιση, αλλά όχι...»
Ακρόπολη
Πέραν των προβλημάτων όπως «βλάστηση ξερή παντού, άχρηστα υλικά, κάδοι προβληματικοί στον γύρο της χώρο, εργοτάξια σε κάποιους βαθμούς ανενεργά που μπορούν να περιοριστούν, φθαρμένη περισχοίνιση, προβλήματα και βλάβες στα ηλεκτρονικά συστήματα, προβλήματα στην ενδοεπικοινωνία, προβλήματα στον φωτισμό, προβλήματα στο αναβατόριο», η υπουργός Πολιτισμού επισήμανε την ανάγκη σχεδίου διαχείρισης επισκεπτών και εργαζομένων.
«Καταρχήν αυτό το οποίο πρέπει να διαχειριστεί κανείς είναι επισκέπτες και εργαζόμενους. Όταν λέμε ότι την Ακρόπολη, όταν έχουμε τα νούμερα ότι την Ακρόπολη την επισκέπτονται 18.000 άτομα ημερησίως, στα Προπύλαια έχουμε 18.000x2, διότι η μόνη έξοδος είναι τα Προπύλαια. Επομένως στα Προπύλαια περνούν 36.000 άτομα σε peak επισκεψιμότητας. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα σχέδιο διαχείρισης των επισκεπτών.
Και χρειαζόμαστε και ένα σχέδιο διαχείρισης του προσωπικού, διότι ο βράχος δεν επιτρέπει ούτε την οπτική επαφή ανάμεσα στους εργαζόμενους και καμιά φορά υπάρχει και μία δυσλειτουργία στο σήμα. Χρειαζόμαστε λοιπόν επειγόντως σχέδιο διαχείρισης. Αυτό τα προηγούμενα χρόνια απ’ όσο ξέρω δεν έγινε. Πρέπει να γίνει. Χρειαζόμαστε σχέδια ασφάλειας και γι’ αυτό όπως είπα και όπως ξέρετε θα συνεργαστούμε με το Κέντρο Μελετών της Ελληνικής Αστυνομίας που έχει την εμπειρία για να μας υποστηρίξει στο να φτιάξουμε ένα τέτοιο σχέδιο ασφάλειας [...] Το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων λοιπόν θα πρέπει να κάνει ένα πλάνο με ζώνες επισκεψιμότητας, ακριβώς για να μπορεί να ελεγχθεί η ανθρωποροή στην Ακρόπολη» σημείωσε η κ. Μενδώνη.
Εντύπωση πάντως προκάλεσε το σχόλιο της υπουργού, η οποία κλείνοντας το θέμα κατά τη συνέντευξη Τύπου είπε: «Ξέρετε, εάν δει κανείς την Ακρόπολη έτσι όπως φωτίζεται σήμερα, από ένα σημείο περίπου από το Μετς και δει μέχρι τον Πειραιά και δει τους γερανούς της COSCO, τότε μπορεί να αντιληφθεί τι σημαίνει κακός φωτισμός στην Ακρόπολη και πόσο επηρεάζεται το Αττικό τοπίο».
Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης
Η μελέτη για το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης που θα στεγαστεί στο κτήριο της ΧΥΜΟΦΙΞ εκπονήθηκε με τη συνεργασία της Περιφέρειας Πελοποννήσου, αλλά «παρέμενε το πρόβλημα για το παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης που είναι το πρώτο περιφερειακό αρχαιολογικό μουσείο της χώρας και η αλήθεια είναι ότι η κατάστασή του χρόνια τώρα, δεν είναι πρόσφατο, χρόνια τώρα δεν ήταν αυτή που θα έπρεπε να είναι. Πριν από ένα χρόνο περίπου είχε ζητηθεί μία συνεργασία από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος που έδινε τα χρήματα για να αποκατασταθεί το Μουσείο Σπάρτης. Για διάφορους λόγους αυτό δεν είχε γίνει αποδεκτό από την προηγούμενη Κυβέρνηση. Εμείς αποδεχτήκαμε τη χορηγία του Ιδρύματος Νιάρχος. Έχουμε ήδη κάνει την αναγκαία προετοιμασία και μέσα στον Σεπτέμβριο θα γίνει και η απαραίτητη συνεργασία με το Δήμο Σπάρτης και με τον δήμαρχο, τον κ. Πέτρο Δούκα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί συνολικά το θέμα του κτηρίου του μουσείου αλλά και του πολύ ενδιαφέροντος πάρκου, κήπου, ο οποίος υπάρχει σε άμεση επαφή με το μουσείο.Πολύ σύντομα θα γίνει η επίσκεψη των αρμοδίων. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει επιλέξει τη μελέτη για το αρχαιολογικό μουσείο να την κάνει ο Ρέντζο Πιάνο» ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού.
Τατόι
Όσον αφορά το Τατόι, σύμφωνα με την ενημέρωση της υπουργού, έχει εξασφαλιστεί ήδη από το 2018 η χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση της αρχιτεκτονικής, στατικής και ηλεκτρομηχανολογικής μελέτης του Ανακτόρου, προϋπολογισμού περίπου 1,15 εκατ ευρώ. Η εκπόνηση της μελέτης θα επιτρέψει και την ένταξη του Ανακτόρου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Επίσης, όπως αναφέρθηκε, έχουν ήδη ξεκινήσει οι εργασίες στην Οικία του Δασοφύλακα και στην Οικία της Γεννήτριας. «Προτεραιότητά μας είναι να ξεκινήσει το έργο στην Οικία του Αρχικηπουρού γιατί το κτίριο καταρρέει, ενώ εντός Σεπτεμβρίου ο Σύλλογος Φίλων Τατοΐου θα καταθέσει μελέτη στο ΥΠΠΟΑ για την Οικία Στουρμ και παράλληλα θα φροντίσει για την εκπόνηση της μελέτης του Οινοποιείου», επισήμανε.
Προτεραιότητα αποτελούν επίσης οι τροποποιήσεις και οι μικρές διορθώσεις που πρέπει να γίνουν στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο, προκειμένου να μη διασπαστεί η ιστορική ενότητα του κτήματος και να θεσμοθετηθούν, κατά το δυνατόν, σωστές χρήσεις για τα κτίρια
Σύμφωνα με το σχέδιο, το ανάκτορο θα γίνει μουσειακός χώρος για την ιστορία του κτήματος και της τέως βασιλικής οικογένειας -ο χώρος θα αποκτήσει όπως κάθε μουσείο και καφέ- το ξενοδοχείο «Τατόιον» θα λειτουργήσει ξανά ως χώρος φιλοξενίας, οι κήποι θα αναδειχθούν -«σε όλα αυτά τα ανάκτορα ανά την Ευρώπη, για να το περιορίσω, ανά την Ευρώπη, το πολύ ελκυστικό στοιχείο είναι οι κήποι σημείωσε η κ. Μενδώνη- η μελέτη για την αποκατάσταση των αμαξών και των αυτοκινήτων θα έρθει στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, ενώ θα ζητηθεί και χορηγία από τις ίδιες τις κατασκευαστικές εταιρείες, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση μίας Rolls-Royce.
«Το σχέδιο είναι το Τατόι να λειτουργήσει και ως αγρόκτημα», σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και το Υπουργείο Γεωργίας» ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού.
«Ένας τεράστιος πλούτος στο Τατόι είναι τα κινητά ευρήματα. Για τα κινητά ευρήματα υπήρξαν χρηματοδοτήσεις και από εθνικούς πόρους και από το 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και από το ΕΣΠΑ. Ήταν αρκετά. Όχι αμελητέα ποσά. Δηλαδή την περίοδο μέχρι το 2014 για το Τατόι μαζί και για τις σωστικές επεμβάσεις στα κτίρια όπου χρειαζόταν και στα κινητά, δόθηκαν περίπου 5 εκατ. ευρώ. Έχουν συντηρηθεί μερικές χιλιάδες από τα κινητά, τουλάχιστον η πρώτη φάση συντήρησης. Παραμένει άγνωστος ο αριθμός των κινητών που είναι στον στάβλο Γεωργίου του Α’. Εκεί ο σχεδιασμός ήταν να στηθεί ένα toll, και μιλώ για τον σχεδιασμό πάντα μέχρι το 2014 προκειμένου να αδειάσει ο στάβλος. Σας θυμίζω ότι με toll δόθηκε η δυνατότητα στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας να κάνει την αποκατάστασή του και την επανέκθεσή του το 2004 με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Δηλαδή, δεν είναι κάτι πρωτοφανές. Πρέπει να μπει ένα μεγάλο toll, να αδειάσει από τα κιβώτια ο στάβλος, να ανοίξουν τα κιβώτια να δουν τι είναι μέσα, γιατί μπορεί να είναι πολλά μικρά, αλλά μπορεί να είναι και ογκώδη αντικείμενα, δεν υπάρχει εικόνα», ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού.
Στόχος είναι από τα 7 κτήρια στα οποία υπάρχουν σήμερα εγκεκριμένες μελέτες, την επόμενη Άνοιξη να έχουν εγκατασταθεί και σε αυτά εργοτάξια.
Ταμείο Αλληλοβοήθειας
Για το θέμα της εκκαθάρισης του Ταμείου Αλληλοβοήθειας -κύριο έργο του οποίου ήταν η λειτουργία του Παιδικού Σταθμού, όπου φιλοξενούνταν παιδιά από την Αθήν-), η κ. Μενδώνη επανέλαβε ότι ουδείς εκ των εργαζόμενων θα απολυθεί -θα μεταφερθούν στο ΥΠΠΟΑ-, όπως έχει προβλεφθεί με ρύθμιση σε νόμο του Μαρτίου 2019. «Με το να τεθεί το Ταμείο σε εκκαθάριση όλα τακτοποιούνται. Δηλαδή, στον Παιδικό Σταθμό περίπου 700.000 ευρώ θα διατεθούν για την υποστήριξη των παιδιών των εργαζομένων σε όλη την Επικράτεια που πρέπει να πάνε σε παιδικό σταθμό και των οποίων οι γονείς δεν έχουν εξασφαλίσει κρατικό ή δημοτικό σταθμό. Δηλαδή, το ίδιο το ποσό που δίνονταν στους εργαζόμενους για την υποστήριξη των παιδιών της Αθήνας, θα διανεμηθεί ισόνομα σε υπαλλήλους σε όλη τη χώρα», διευκρίνισε η κ. Μενδώνη. Όπως είναι γνωστό, ο Παιδικός Σταθμός θα συνεχίσει να λειτουργεί το σχολικό έτος 2019-2020.