Επανεμφάνιση της αφρικανικής σκόνης στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, προβλέπει η ΕΜΥ, για μεθαύριο Κυριακή 25 Μαρτίου. Όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο μετεωρολόγος Θεόδωρος Κολυδάς, οι δυτικοί – βορειοδυτικοί άνεμοι που επικρατούν από τις πρώτες πρωινές ώρες καθάρισαν την ατμόσφαιρα και πλέον η σκόνη έχει περιοριστεί στην Κύπρο. Την Κυριακή, ωστόσο, οι μετεωρολογικές συνθήκες (νότιοι – νοτιοανατολικοί άνεμοι), αναμένεται να ευνοήσουν και πάλι τη μεταφορά της σκόνης από τη Σαχάρα, ενώ δεν αποκλείονται και οι λασποβροχές. Το φαινόμενο, σύμφωνα με τον κ. Κολυδά, θα διαρκέσει μία ημέρα, ενώ άγνωστο είναι προς το παρόν αν θα επανεμφανιστεί το επόμενο διάστημα.
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών κατέγραψε ιδιαίτερα το πρόσφατο επεισόδιο στην Κρήτη την Πέμπτη, όπου πραγματοποιεί συστηματικές μετρήσεις των ιδιοτήτων της σκόνης από το 2017, με την χρήση ενός προηγμένου συστήματος LiDAR και ενός φωτόμετρου του δικτύου AERONET της NASA.
H συγκέντρωση της αφρικανικής σκόνης που επηρέασε σχεδόν όλη τη χώρα, υπήρξε από τις μεγαλύτερες των τελευταίων τουλάχιστον δέκα ετών, σύμφωνα με την μετεωρολογική υπηρεσία meteo του ΕΑΑ. Η μέγιστη τιμή της συγκέντρωσης των σωματιδίων μεγέθους PM10 ξεπέρασε για αρκετή ώρα τα 500 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, με αποτέλεσμα η ηλιακή ακτινοβολία που έφτανε στο έδαφος να είναι πολύ περιορισμένη.
Η ερημική σκόνη, σύμφωνα με το Αστεροσκοπείο, έχει άμεση επίδραση στο κλίμα λόγω της αλληλεπίδρασής της με την ηλιακή ακτινοβολία, αλλά και έμμεση λόγω της αλληλεπίδρασής της με τα νέφη.
Επίσης, το ΕΑΑ τονίζει ότι η μελέτη της ερημικής σκόνης στην Ελλάδα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω του αυξημένου περιεχόμενού της σε σίδηρο. Ο σίδηρος αποτελεί θρεπτικό συστατικό για το φυτοπλαγκτόν, το οποίο έχει παρατηρηθεί ότι επηρεάζεται από την απόθεση ερημικής σκόνης στον ωκεανό. Πέραν από τα οφέλη στην αλιεία, το αυξημένο φυτοπλαγκτόν επηρεάζει και το ατμοσφαιρικό περιεχόμενο σε διοξείδιο του άνθρακα, ένα από τα αέρια του θερμοκηπίου.
Οι μελέτες της Σαχαριανής σκόνης στην περιοχή μας θα ενταθούν στο προσεχές μέλλον με την ίδρυση του Παρατηρητηρίου Γεωεπιστημών και Κλιματικής Αλλαγής στα Αντικύθηρα από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Ο γνωστός μετεωρολόγος εξηγεί ότι τα περισσότερα φαινόμενα με την αφρικανική σκόνη καταγράφονται τους ανοιξιάτικους μήνες λόγω του συνδυασμού των ατμοσφαιρικών συστημάτων που επικρατούν την εποχή αυτή σε Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία, Λιβύη και Μεσόγειο.
Κάθε άνοιξη παρατηρούνται κατά μέσο όρο 5 - 6 εμφανίσεις της σκόνης με χρονική διάρκεια συνήθως μία με δύο ημέρες, ενώ σε λίγες περιπτώσεις καταγράφηκε διάρκεια τρεις έως τέσσερις ημέρες.
Προέλευση του φαινομένου
Σύμφωνα με τον ίδιο, η πρώτη ιστορική αναφορά για το φαινόμενο της λασποβροχής γίνεται από τον Όμηρο και συγκεκριμένα στην Ιλιάδα. Στη Ραψωδία Λ διαβάζουμε: «εν δε κυδοιμόν ώρσε κακόν Κρονίδης, κατά δ′ υψόθεν ήκεν εέρσας αίματι μυδαλέας εξ αιθέρος, ούνεκ′ έμελλεπολλάς ιφθίμους κεφαλάς Άϊδι προϊάψειν». Και σε μετάφραση του Νίκου Καζαντζάκη: «και τάραχον ο Δίας ολέθριον εσήκωσε κι αιματωμένην δρόσον απ’ τον αιθέρα εστάλαζεν, ότ’ είχε αποφασίσει πολλές γενναίες κεφαλές να στείλει μές στον Άδη».
Αλλή αναφορά γίνεται και τους στίχους 458-460 της Ραψωδίας Π: «Ως έφατ‘, ουδ’ απίθησε πατήρ ανδρών τε θεών τε Αιματοέσσας δε ψιάδας κατέχευεν έραζε Παίδα φίλον τιμών». Και στη μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή: «Είπε, κι ο κύρης των αθάνατων και των θνητών το δέχτη, και ματερές ψιχάλες έριξε στο χώμα, να τιμήσει τον ακριβό το γιο του θέλοντας».
(Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ)