Λίγα πράγματα κλονίζουν την ανθρώπινη ψυχή όπως η θέα της γης των πατέρων, της πατρίδος. Εκεί όπου περιδιάβηκε και άνθησε επί αιώνες η γλώσσα της μητέρας, η μητρική.
Με πρόλογο του Παναγιωτάτου Οικομενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου και του ακαδημαϊκού Χρήστου Ζερεφού, η καθηγήτρια Βιοχημείας και Εμβιομηχανικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Έφη Μπάσδρα, και ο εκπαιδευτικός και ερευνητής της ελληνικής χλωρίδας, Ελευθέριος Κηπόπουλος, εγκλωβίζουν μέσα σε ένα καλαίσθητο σκληρόδετο τόμο τα «Λουλούδια» της γης και της θάλασσας του Ολύμπου.
Στον πρόλογο ο Παναγιώτατος τονίζει ότι «η σύγχρονος οικολογική κρίσις αντικατοπτρίζει την πνευματική κρίσιν του ανθρώπου», ότι «αι ρίζαι της οικολογικής κρίσεως είναι πνευματικαί και ηθικαί» και ότι «η αντιμετώπισις του προβλήματος τούτου, απαιτεί ριζικήν αλλαγήν στάσεως και συμπεριφοράς απέναντι εις την κτίσιν, αλλά και ασκητισμόν, ως αντίδοτον εις τον καταναλωτισμόν, εις την θεοποίησιν των αναγκών και εις την κτητικήν στάσιν». Ο Οικουμενικός Πατριάρχης χαιρετίζει το εγχείρημα, καθώς «ενώπιον αυτής της καταστάσεως, κάθε πρωτοβουλία, η οποία συμβάλλει εις την ανάπτυξιν οικολογικής ευθύνης, σεβασμού προς την ιερότητα και την ωραιότητα της κτίσεως και εις την εδραίωσιν ενός οικολογικού πολιτισμού, είναι ζωτικής σημασίας δια το παρόν και το μέλλον».
Ο φυσικός Χρήστος Ζερεφός εστιάζει στη «συμπυκνωμένη ομορφιά της Μεσογειακής φύσης», η οποία «δεν θα μπορούσε να παρουσιαστεί καλύτερα από ό,τι παρουσιάζει αυτό το λεύκωμα». «Είναι ο χώρος από τον οποίο εκπορεύθηκε το πνεύμα που ενέπνευσε όλη την Ελληνική μυθολογία. Είναι ο χώρος που δημιούργησε το αρχαιοελληνικό φιλοσοφικό διυλιστήριο. Είναι μια μοναδική περιοχή στην οποία συναντώνται το μεσογειακό με το αλπικό κλίμα μέσα σε λίγες δεκάδες χιλιόμετρα από την ακτή».
Στο εισαγωγικό σημείωμα η Έφη Μπάσδρα, στης οποίας την αγάπη για τον Όλυμπο και το όραμα για την Πιερία, οφείλεται η εν λόγω έκδοση, αναγνωρίζει το λεύκωμα ως βαθειά υποχρέωση απέναντι στην μεγάλη κληρονομιά φυσικού κάλλους και πολιτισμού της ιδιαίτερης πατρίδας της. «Ένα μνημείο της φύσης, όπου το έντονο ανάγλυφο του βουνού, ο διαφορετικός προσανατολισμός των πλαγιών και η θέση τους σε σχέση με τη θάλασσα, δημιούργησαν ειδικές συνθήκες μικροκλίματος που σε συνδυασμό με το γεωλογικό υπόβαθρο και το έδαφος, ευνόησαν την ανάπτυξη ιδιαίτερων τύπων βλάστησης, χαρακτηριστικών βιοτόπων και τοπίων απαράμιλλου φυσικού κάλλους. Με το ένα τρίτο περίπου της ελληνικής χλωρίδας να φυτρώνει στις πλαγιές και τα λαγκάδια του, με μοναδικά ενδημικά λουλούδια από την εποχή των παγετώνων, με σπάνιες και πανέμορφες ορχιδέες αλλά και με πεταλούδες και ξεχωριστή πανίδα, ο Όλυμπος αποτελεί “Απόθεμα της βιόσφαιρας” όπως ανακηρύχτηκε από την UNESCO το 1981».
Τέλος, ο Ελευθέριος Κηπόπουλος, ο πεζοπόρος, ερευνητής, φωτογράφος, ασκητής του Ολύμπου και της ελληνικής φύσης εκμυστηρεύεται: «Η αγάπη για τη φύση, το ενδιαφέρον για το περιβάλλον και η ανάγκη να γνωρίσω αυτόν τον υπέροχο κόσμο των φυτών με οδήγησαν στην έρευνα, την καταγραφή και την αναγνώριση της βλάστησης του Ολύμπου. Ένα ταξίδι άρχισε εδώ και 15 χρόνια, να αποτυπώνεται σε φωτογραφικό υλικό. Δεν αποτυπώνονται όμως τα συναισθήματα αγωνίας, έκπληξης, χαράς και ικανοποίησης στις αμέτρητες πεζοπορικές εξόδους για την αναζήτηση, τον εντοπισμό και την καταγραφή σπάνιων φυτών».
Δεν είναι τυχαίο ότι και οι τέσσερις υπογράφοντες είναι εκπαιδευτικοί, παιδαγωγοί, ποιούν ήθος. Μέσω της αγάπης τους για τη φύση και την πατρίδα τους συναντιούνται στον τόμο αυτό. Η πρωτοβουλία της Έφης Μπάσδρας να αποτυπωθεί στο χαρτί ο ευάλωτος πλούτος του Ολύμπου δεν οφείλεται μόνο στη μέριμνά της για το φυσικό περιβάλλον. Εξίσου έντονο είναι το ενδιαφέρον για την τύχη και την πορεία της ιδιαίτερης πατρίδας της και των ανθρώπων της.
«Οι άνθρωποι θα μείνουν πτωχοί γιατί δεν θα χουν αγάπη στα δέντρα» είναι η πλέον γνωστή προφητεία του Πατροκοσμά, του Κοσμά του Αιτωλού. Η έκδοση «Λουλούδια. Γη και θάλασσα του Ολύμπου» είναι ο πλούτος του τόπου μας, ο πλούτος της ελληνικής ψυχής και του ελληνικού πνεύματος και πρέπει να διαβαστεί, να αντιμετωπιστεί ως ολιστικό «αισθητικό φαινόμενο» όπως έγραφε ο Νίτσε. Τον κόσμο, έλεγε, και δη το μεγαλείο του ελληνικού κόσμου, πρέπει πρώτα από όλα να τον βιώνουμε, να τον συλλαμβάνουμε ως αισθητικό φαινόμενο, με όλες μας τις αισθήσεις.
Τα ενδημικά, οι ορχιδέες και τα λουλούδια του Ολύμπου σε αυτή τη δίγλωσση έκδοση στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, σου καίνε τα μάτια με το σφρίγος, τη στιλπνότητα, το κάλλος, τα χρώματα, που κατάφερε να συλλάβει με τον φωτογραφικό του φακό ο ερευνητής-καλλιτέχνης Κηπόπουλος. Οι ονομασίες τους διαβάζονται δυνατά, για την ακρίβεια βροντοφωνάζονται, σαν ευαής, ευανθής, καλοκαιρινή ποίηση του Ελύτη.
Μυρένα Σερβιτζόγλου
To δίγλωσσο Λεύκωμα «Flowers. Olympus terra & mare», «Λουλούδια. Γη και θάλασσα του Ολύμπου» της Έφης Μπάσδρα και του Ελευθέριου Κηπόπουλου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.