Η Βρετανία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που ενέκρινε το εμβόλιο για την Covid-19 που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και την AstraZeneca στο πλαίσιο μιας προσπάθειας επιτάχυνσης των διαδικασιών με την ελπίδα να μην εξαπλωθεί περαιτέρω και το νέο στελέχους του κορονοϊο (Sars-Cov-2) που εμφανίστηκε στην Αγγλία, και εκτιμάται πως τον καθιστά πιο μεταδοτικό αν και δεν προκαλεί σοβαρότερα συμπτώματα της Covid-19.
Η είδηση της έγκρισης από την αρμόδια ρυθμιστική αρχή και την κυβέρνηση έγινε δεκτή από πολλούς με ικανοποίηση καθώς το συγκεκριμένο εμβόλιο κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντικό για την δημιουργία ανοσίας σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμο όσο όμως και στη Βρετανία.
Σημειώνεται βέβαια, πως σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα από τις κλινικές δοκιμές το συγκεκριμένο εμβόλιο είναι λιγότερο αποτελεσματικό από αυτό των Pfizer/BioNTech αλλά όχι σε βαθμό που να γεννά προβληματισμούς ενώ έχει και ένα άλλο πολύ κρίσιμο χαρακτηριστικό για πολλές χώρες: μπορεί να αποθηκεύεται σε συνθήκες κανονικής ψύξης και όχι σε θερμοκρασία -70 βαθμών Κελσίου.
Ήδη η Ινδία είναι πρόθυμη να ξεκινήσει τη διανομή το συγκεκριμένου εμβολίου τον επόμενο μήνα και το Serum Institute of India (SII), ο μεγαλύτερος παραγωγός εμβολίων στον κόσμο, έχει ήδη παρασκευάσει περίπου 50 εκατ. δόσεις.
Ενδιαφέρον υπάρχει και από την Χιλή.
Το ίδιο το γεγονός της έγκρισης πάντως δεν εξαλείφει τα ερωτήματα που υπάρχουν, όπως επισημαίνει το Reuters, σχετικά με τα δεδομένα των κλινικών δοκιμών που καθιστούν απίθανο να εγκριθεί τόσο γρήγορα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Κακό μήνυμα»
Υπενθυμίζεται πως μόλις την Τρίτη ο εκτελεστικός διευθυντής της ευρωπαϊκής ρυθμιστικής αρχής, Noel Wathion δήλωνε πως ο ΕΜΑ (Ευρωπαϊκή Αρχή Φαρμάκων) πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να εγκρίνει το εμβόλιο της AstraZeneca και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης τον Ιανουάριο καθώς «δεν έχουν καν υποβάλει αίτηση σε εμάς ακόμη». Μάλιστα η ρυθμιστική αρχή, όπως λέει, δεν έχει λάβει παρά κάποιες μόνο πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο. «Ούτε καν αρκετές για εντολή υπό όρους άδειας κυκλοφορίας…Χρειαζόμαστε επιπλέον στοιχεία για την ποιότητα του εμβολίου. Και έπειτα από αυτό, η εταιρεία θα πρέπει να καταθέσει επίσημη αίτηση».
Η AstraZeneca, πάντως, ανακοίνωσε ότι υπέβαλε πλήρη δεδομένα για να ζητήσει από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) την αδειοδότηση για το εμβόλιο που έχει αναπτύξει μαζί με το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, αλλά ο Οργανισμός ανέφερε ότι χρειάζεται ακόμη περισσότερες πληροφορίες για να δώσει την έγκρισή του για το εν λόγω εμβόλιο.
«Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι υποβάλαμε στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων ένα πλήρες πακέτο δεδομένων για να στηρίξουμε μια αίτηση για μια υπό όρους άδεια κυκλοφορίας για το εμβόλιο της AstraZeneca κατά της Covid-19», δήλωσε ένας εκπρόσωπος της βρετανικής εταιρείας.
«Η AstraZeneca υπέβαλε δεδομένα σε κυλιόμενη βάση και θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τον EMA για να υποστηρίξει την έναρξη μιας επίσημης διαδικασίας αίτησης CMA», πρόσθεσε ο ίδιος.
Ωστόσο, ο EMA επιμένει ότι δεν έχει ακόμη αρκετές πληροφορίες για να αξιολογήσει το εμβόλιο, το οποίο έλαβε άδεια νωρίτερα σήμερα στη Βρετανία.
«Η τελευταία δέσμη κλινικών στοιχείων ελήφθη στις 21 Δεκεμβρίου και αυτή τη στιγμή αξιολογείται», ανέφερε ο EMA σε ανακοίνωσή του. «Επιπρόσθετες επιστημονικές πληροφορίες για θέματα που σχετίζονται με την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου κρίνονται απαραίτητες για την υποστήριξη της σχολαστικότητας που απαιτείται για μια υπό όρους άδεια κυκλοφορίας και αυτό έχει ζητηθεί από την εταιρεία».
Η Αντονέλλα Βαϊόλα ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας στην Ιταλία, δήλωσε ότι η διαφορετική προσέγγιση μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών στέλνει ένα «κακό μήνυμα που αποθαρρύνει τους πολίτες».
«Ενώ δεν υπάρχει αμφιβολία για την ασφάλεια του εμβολίου, η αποτελεσματικότητα του δεν είναι ακόμη σαφής - και πάρα πολλά σφάλματα και ανακοινώσεις έχουν καταστήσει ακόμη πιο προβληματική την ερμηνεία των [διαθέσιμων] δεδομένων».
Διαφορετική προσέγγιση
Αλλά για μερικούς, η σοβαρότητα της πανδημίας απαιτεί γρήγορες αποφάσεις.
Η Βρετανία και η Νότια Αφρική ειδικότερα έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με την μετάλλαξη που φαίνεται να καθιστά πιο μεταδοτικό τον ιό που έχει ήδη σκοτώσει 1,7 εκατ. ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, έχει σπείρει τος χάος στην παγκόσμια οικονομία και έχει διαταράξει τις ζωές δισεκατομμύριων ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη.
Ειδικότερα δε για να εμποδίσουν την εξάπλωση του νέου στελέχους του ιού, πολλές χώρε ανέστειλαν τις πτήσεις από και προς Βρετανία και Νότιο Αφρική προκαλώντας σοβαρές αναταράξεις στην μεταφορά αγαθών και στις μετακινήσεις πολιτών.
«Για να βγούμε από αυτήν την καταστροφή, δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση από την απόκτηση υψηλού επιπέδου αντισωμάτων στη πλειοψηφίας του πληθυσμού» σχολιάζει ο Ντάνι Άλτμαν, καθηγητής ανοσολογίας στο Imperial College London.
«Εκτιμώ ότι αυτή [η έγκριση του εμβολίου] θα επιταχύνει τα πράγματα κατά αρκετούς μήνες. Ένας πληθυσμός με ανοσία έως την άνοιξη φαίνεται πλέον να είναι κάτι εφικτό».
Ο διευθύνων σύμβουλος της AstraZeneca, Pascal Soriot, δήλωσε στο ραδιόφωνο του BBC ότι η Βρετανία θα πρέπει να είναι σε θέση να εμβολιάσει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου.
Το Λονδίνο πανηγυρίζει
Ο πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον έκανε λόγο για «θρίαμβο της βρετανικής επιστήμη».
Σύμφωνα δε με τον Υπ. Υγείας, Ματ Χάνκοκ το NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας) θα καθιστά διαθέσιμα τα εμβόλια στους πολίτες με την ίδια ταχύτητα με την οποία θα παρασκευάζονται.
«Τώρα, μετά από αυτή την έγκριση είμαι πεπεισμένος ότι μπορούμε να εμβολιάσουμε αρκετά άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και να μπούμε σε μια τροχιά εξόδου από την πανδημία» ανέφερε μιλώντας στο Sky News.
Σύμφωνα με τον Χάνκοκ εκατοντάδες χιλιάδες δόσεις θα είναι διαθέσιμες για εμβολιασμούς την επόμενη εβδομάδα ενώ στους πολίτες χορηγείται ήδη το εμβόλιο που αναπτύχθηκε από την Pfizer των Ηνωμένων Πολιτειών και την BioNTech της Γερμανίας.
Ταχεία χορήγηση έστω μιας δόσης
Μάλιστα η Βρετανία ήταν και πάλι η πρώτη χώρα που «άναψε» το πράσινο φως στο εμβόλιο των Pfizer / BioNTech εβδομάδες πριν από την Ευρωπαϊκή Αρχή Φαρμάκων (EMA) και όπως φαίνεται ξεχωρίζει, μεταξύ των δυτικών χωρών για τα γρήγορα αντανακλαστικά της σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό.
Επίσης, συμβουλευτικό όργανο της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου συνέστησε την Τετάρτη αλλαγή πορείας προτείνοντας να χορηγηθεί αμέσως η πρώτη δόση του εμβολίου σε όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα αντί να χορηγηθεί και η δεύτερη μέσα σε συντομότερο χρονικό διάστημα.
Η πρόταση βέβαια, προφανώς σχετίζεται και με την παρατήρηση πως σε ότι αφορά το εμβόλιο AstraZeneca / Oxford, ότι με την μισή δόση η αποτελεσματικότητα του φτάνει το 90% αλλά με την πλήρης μόνο 62% - ποσοστό βέβαια που πάλι το καθιστά αποτελεσματικό βάσει των κριτηρίων που έχει θέσει η ρυθμιστική αρχή.
Η ανακάλυψη ήρθε κατά λάθος, κατά τις κλινικές δοκιμές σε έναν μικρότερο αριθμό συμμετεχόντων, όλοι κάτω των 55 ετών. Η δε AstraZeneca διεξάγει περισσότερες κλινικές δοκιμές για να δει αν το υψηλότερο θα διατηρηθεί σε ένα μεγαλύτερο σύνολο εθελοντών.