Έναν χρόνο πριν, στις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα στη Γλασκώβη, χώρες, τράπεζες και μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις ανακοίνωσαν μια σειρά από σχέδια και δεσμεύσεις για το κλίμα.
Το Reuters παρουσιάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά σε κάποιες από τις σημαντικότερες δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν.
Κυβερνήσεις μοιράζουν υποσχέσεις ενώ η Γη θερμαίνεται
Περίπου 200 χώρες συμφώνησαν στην COP26 να σημειώσουν καλύτερες επιδόσεις ως προς τις δεσμεύσεις τους για μείωση εκπομπών, τις αποκαλούμενες NDC (Nationally Determined Contributions) εγκαίρως για την COP27, μα μόνο γύρω στις 25 χώρες το έχουν κάνει. Ο κόσμος μας παραμένει σε τροχιά που θα οδηγήσει σε αύξηση της θερμοκρασίας δύο βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο πριν τη βιομηχανική εποχή.
Μεταξύ αυτών που προέβησαν σε αναβαθμίσεις από την COP26 είναι η Ινδονησία, η Νότια Κορέα και η Αυστραλία, που δεσμεύτηκε για περικοπή 43% στις εκπομπές ως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2005.
Η Βραζιλία υπέβαλε ένα σχέδιο τον Μάρτιο που επιτρέπει περισσότερες εκπομπές από ό,τι στη δέσμευση του 2016, αν και η νίκη του Λουίζ Ινάτσιο Λούλα ντα Σίλβα δημιουργεί ελπίδες για πιο φιλόδοξες ενέργειες κατά της αποδάσωσης του Αμαζονίου.
Η ΕΕ σχεδιάζει να αναβαθμίσει τους στόχους της το 2023. Η Κίνα έχει αντισταθεί στις πιέσεις για να βελτιώσει τη δέσμευσή της για κορύφωση εκπομπών πριν το 2030- ένας στόχος που δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα των μεγάλων περικοπών που χρειάζονται για την αποτροπή της καταστροφικής αύξησης της θερμοκρασίας.
Αγαπάμε τα δάση, στα λόγια
Πάνω από 100 χώρες δεσμεύτηκαν πέρυσι για να δώσουν τέλος στην αποδάσωση ως το 2030. Μεταξύ των υποστηρικτών είναι η Βραζιλία, η Ινδονησία και το Κονγκό, που μαζί έχουν πάνω από το 80% των τροπικών δασών που απομένουν στον πλανήτη.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου, ωστόσο, η συνολική έκταση που αποψιλώνεται θα έπρεπε να μειώνεται κατά 10% κάθε χρόνο σε σχέση με την κάλυψη του 2020. Αντ’αυτού, η αποδάσωση έπεσε πέρυσι κατά 6,3% σύμφωνα με τη Forest Declaration Platform.
H αποδάσωση του Αμαζονίου πέρυσι βρέθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2006 και προκαταρκτικά κυβερνητικά δεδομένα δείχνουν πως αυξήθηκε περαιτέρω 23% στους πρώτους εννιά μήνες του 2022. Η Ινδονησία έχει δει επιβράδυνση της αποδάσωσης από το 2016. Ωστόσο το Κονγκό, που είχε δεσμευτεί για βελτίωση της ασφάλειας μετά την COP26, αντ’αυτού ανακοίνωσε σχέδια να ανοίξουν περιοχές παρθένου δάσους της βροχής και τυφώνων για γεωτρήσεις για πετρέλαιο και αέριο.
Μεθάνιο και ακόμα περισσότερο μεθάνιο
Ως τώρα, 119 χώρες και ενώσεις, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ και η ΕΕ, έχουν υιοθετήσει τη δέσμευση της COP26 για περικοπή των εκπομπών μεθανίου 30% από τα επίπεδα του 2020 ως το 2030. Ωστόσο μόνο 15 έχουν παρουσιάσει συγκεκριμένα σχέδια για αυτό, σύμφωνα με αναφορά του World Resources Institute.
Αρκετές χώρες αναμένεται να παρέχουν στρατηγικές για το μεθάνιο έγκαιρα για τη σύνοδο στην Αίγυπτο. Και η Κίνα θα μπορούσε επίσης να ενημερώσει για το σχέδιό της περί έναρξης παρακολούθησης των εκπομπών μεθανίου- μια υπόσχεση που δόθηκε στο πλαίσιο της συμφωνίας ΗΠΑ- Κίνας στη Γλασκώβη.
Η εστίαση στο μεθάνιο λαμβάνει χώρα καθώς ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός προειδοποιεί για το μεγαλύτερο άλμα από έτος σε έτος στις συγκεντρώσεις μεθανίου το 2021 από τότε που άρχισαν να διατηρούνται αρχεία, περίπου 40 χρόνια πριν.
Εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων. Ναι μεν, αλλά...
Περίπου 20 χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Βρετανία και η Γαλλία δεσμεύτηκαν τον περσινό Νοέμβριο να σταματήσουν τη δημόσια χρηματοδότηση σε projects ορυκτών καυσίμων στο εξωτερικό μέχρι το τέλος του 2022, εξαιρουμένων «περιορισμένων» περιπτώσεων που συμμορφώνονται στους στόχους για το κλίμα.
Στην COP27 αναμένεται να προβούν σε αντίστοιχες δεσμεύσεις μερικές ακόμα χώρες. Οι υπογράφοντες πιέζονται επίσης να «μεταφράσουν» την υπόσχεσή τους σε πραγματική πολιτική, κάτι που έχουν κάνει κάποιοι, μεταξύ των οποίων και η Γαλλία.
Άλλοι, όπως η Γερμανία και οι ΗΠΑ, δεν έχουν δημοσιεύσει ακόμα τέτοιου είδους πολιτικές, και εξακολουθούν να υφίστανται ερωτήματα ως προς το πόσο αυστηρά θα είναι αυτά τα σχέδια. Η Γερμανία φέτος ζήτησε νέες επενδύσεις στο αέριο, καθώς προσπαθεί να αντικαταστήσει τις προμήθειες ρωσικού αερίου- και υπάρχουν αυτοί που λένε πως παραβιάζεται με αυτόν τον τρόπο η δέσμευση.
Μια διεθνής συμμαχία για τον τερματισμό νέων γεωτρήσεων για πετρέλαιο και αέριο ελπίζει επίσης να ανακοινώσει νέα μέλη στην COP27. Η Beyond Oil and Gas Alliance εκκινήθηκε από τη Δανία και τη Σουηδία στις περσινές συνομιλίες και περιλαμβάνει μεταξύ των μελών της τη Γαλλία, μα δεν έχει κερδίσει ακόμα την υποστήριξη πολλών μεγάλων παραγωγών ορυκτών καυσίμων.
To ”ιππικό” που ακόμα αναμένεται
Το ότι οι πλούσιες χώρες δεν κατάφεραν να παρέχουν τη χρηματοδότηση που είχαν υποσχεθεί στα πιο φτωχά κράτη έχει διαβρώσει την εμπιστοσύνη στις συνομιλίες για το κλίμα και έχει καταστεί δυσκολότερη η συλλογική πρόοδος.
Στην καρδιά του ζητήματος είναι μια δέσμευση του 2009 από τις ανεπτυγμένες χώρες για τη μεταφορά 100 δισ. δολαρίων ετησίως από το 2020 σε ευάλωτες χώρες. Η ”επιδότηση” αυτή έχει αποκτήσει συμβολικό χαρακτήρα, ακόμα και αν δεν αρκεί για να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες των φτωχότερων χωρών ως προς την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από το Κλίμα.
Οι πλούσιες χώρες δεν έπιασαν τον στόχο για 16,7 δισ. δολάρια το 2020 και έχουν επισημάνει ότι δεν θα επιτευχθεί ως το 2023. Αναλύσεις από τις κυβερνήσεις της Γερμανίας και του Καναδά δείχνουν ότι οι πλούσιες χώρες θα παρέχουν πάνω από 100 δισ. τα χρόνια μετά το 2023.
Πιο «πράσινες» επιχειρήσεις, αλλά ας βιαστούν περισσότερο
Η GFANZ (Glasgow Financial Alliance for Net Zero) είναι ένας οργανισμός- «ομπρέλα» για εταιρείες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που επιδιώκουν να φτάσουν εκπομπές «net zero» (καθαρές μηδενικές εκπομπές) ανά τα portfolios τους. Ο οργανισμός έχει πλέον πάνω από 550 μέλη, περιλαμβανομένων των περισσότερων κορυφαίων τραπεζών, ασφαλιστικών και asset managers του κόσμου, με συνολικά περιουσιακά στοιχεία άνω των 150 τρισ. δολαρίων.
Από τότε που εντάχθηκαν, 118 asset managers, 44 asset owners και 53 τράπεζες έχουν θέσει πιο βραχυπρόθεσμους στόχους για την περικοπή εκπομπών, και αναμένεται να το κάνουν πιο πολλοί τους επερχόμενους μήνες.
Η GFANZ επίσης εκκίνησε μια σειρά από προγράμματα για την επιτάχυνση των αλλαγών στην πραγματική οικονομία, περιλαμβανομένων αυτών που βοηθούν στη θέσπιση προτύπων και πλαισίων. Ωστόσο τόσο ο οργανισμός όσο και κάποια μέλη του έχουν δεχτεί επικρίσεις πως δεν κινούνται αρκετά γρήγορα.
Διαφωνίες και στο...μέτρημα
Το ISSB (International Sustainability Standards Board) ανακοινώθηκε κατά την COP26 και δημιουργήθηκε για να θέσει πρότυπα για την αναφορά περιβαλλοντικών δεδομένων από χώρες σε όλο τον κόσμο, εν μέσω διαμαρτυριών από επενδυτές και εταιρείες πως είναι δύσκολες οι συγκρίσεις.
Έκτοτε ο Εμανουέλ Φαμπέρ, πρώην επικεφαλής της Danone, έχει οριστεί πρόεδρός της και δημιούργησε μια ομάδα ηγεσίας για να διαμορφώσει κατευθυντήριες γραμμές έγκαιρα για τη θέσπισή τους το 2023. Ωστόσο, οι αρχές της ΕΕ και των ΗΠΑ έχουν δραστηριοποιηθεί για να παρουσιάσουν τους δικούς τους κανόνες, με μικρές διαφορές, που όμως οι εταιρείες φοβούνται ότι θα αύξαναν το κόστος συμμόρφωσης και θα οδηγούσαν σε λιγότερη σαφήνεια.
Με πληροφορίες από Reuters