Ένας φοιτητής με αναπηρικό αμαξίδιο στο Πανεπιστήμιο - Τίποτα δεν είναι αυτονόητο

Η ορκωμοσία και η καθημερινότητα ενός φοιτητή με αμαξίδιο στο πανεπιστήμιο και την πόλη της καθόλου καθολικής πρόσβασης
Open Image Modal
Dogan Kutukcu via Getty Images

Στο κατάμεστο υπαίθριο αμφιθέατρο της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Πρόεδρος ανακοινώνει το ονοματεπώνυμο του Λευτέρη, που ήρθε η στιγμή να πάρει στα χέρια του το πτυχίο του. Ο Λευτέρης χαλαρός και κεφάτος ξεκινάει τσουλώντας με το αμαξίδιο του την πορεία του προς τον καθηγητή του, κατά την οποία καταχειροκροτείται με αμείωτη ένταση και για την μεγαλύτερη ίσως διάρκεια ανάμεσα στους αποφοίτους συναδέλφους του. 

Οι φοιτητές και το προσωπικό του τμήματος γνωρίζουν προσωπικά τον Λευτέρη, ξέρουν πως είναι ικανός, δυναμικός, ευγενικός και ήπιων τόνων. Χειροκροτούν την προσπάθεια του γνωρίζοντας πως πάλεψε για αυτό το πτυχίο ως ίσος προς ίσους, παρά τα όποια κωλύματα καλούταν να αντιμετωπίσει καθημερινά. 

Οι υπόλοιποι παρόντες, συγγενείς και φίλοι των αποφοίτων, δεν έχουν δει, αλλά δεν δυσκολεύονται να αναλογιστούν αυτές τις παραμέτρους που καθιστούν τον Λευτέρη άξιο θαυμασμού, ακριβώς γιατί καταβάλει εξ υποθέσεως μεγαλύτερη προσπάθεια από εκείνη του μέσου φοιτητή, ασχέτως επιδόσεων.  

Τα κωλύματα του Λευτέρη συνήθως ούτε διατρέχουν τη σκέψη των περισσότερων ανάμεσα μας και σήμερα είναι παραπάνω από απλό αλλά όχι αυτονόητο να μην υφίστανται. Για τον ίδιο είναι μεν κωλύματα αλλά όχι κολλήματα. 

Οι συμφοιτητές του θυμούνται τον διακριτικό και σχεδόν αόρατο συνοδό του Λευτέρη - όχι να τον βοηθά - αλλά απλώς να τον συνοδεύει κατά τις εισόδους και τις εξόδους του στη σχολή, περιμένοντας πάντα καθ′ όλη τη διάρκεια των μαθημάτων στους χώρους αναμονής. Αυτός κάπου ανάμεσα στο πλήθος, δεν καταχειροκροτήθηκε. 

Και μόνο ο χώρος που πραγματοποιούνταν η τελετή αποφοίτησης απαιτούσε την ανάβαση περίπου δέκα σκαλοπατιών και την κατάβαση άλλων δύο μέχρι το σημείο όπου συγκεντρώνονταν οι απόφοιτοι που επρόκειτο να ορκιστούν. Με μία γρήγορη ματιά η ράμπα για τα αμαξίδια απουσίαζε, πράγμα που σήμαινε ότι ο Λευτέρης ανέβηκε και κατέβηκε «στα χέρια», έχοντας έρθει από τους πρώτους και φεύγοντας από τους τελευταίους. 

Το πανεπιστήμιο σκοπεύει να αξιοποιεί τακτικά στην μετά-covid εποχήτο συγκεκριμένο ανοικτό αμφιθέατρο για την τέλεση ορκωμοσιών και άλλων εκδηλώσεων. Η κατασκευή μιας ράμπας δεν είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα ούτε πολυδάπανη, ενώ η αναγκαιότητα ύπαρξης της την καθιστά ύψιστη προτεραιότητα. 

Αν και το προσωπικό, αλλά και οι παριστάμενοι ήταν και είναι συνήθως πρόθυμοι να βοηθήσουν σε κάθε περίσταση, μάλιστα μετά χαράς, οι εγκαταστάσεις καθολικής πρόσβασης δεν υπάρχουν παντού, ενώ όπου υπάρχουν, συχνά υπολειτουργούν ή δεν συντηρούνται τακτικά με αποτέλεσμα βλάβες ή δυσλειτουργία.  

Οι απαραίτητες υποδομές απουσιάζουν και από κομβικά σημεία της πόλης, δημόσια κτίρια, αίθουσες διδασκαλίας, χώρους πολιτισμού και καταστήματα, καθώς και στις συγκοινωνίες, ιδιωτικές και δημόσιες. Ακόμη, οι ανελκυστήρες που υπάρχουν σε πολλούς χώρους, πολλές φορές στερούνται κατάλληλου σχεδιασμού, με αποτέλεσμα να είναι στενοί, μη ασφαλείς ή να διακόπτεται η λειτουργία τους και να καθίστανται ακατάλληλοι να εξυπηρετήσουν. 

Οι περισσότερες - και όχι όλες - αίθουσες και τα αμφιθέατρα στη σχολή του Λευτέρη διαθέτουν πρόσβαση μέσω ανελκυστήρα ή αναβατορίου για αμαξίδια, αλλά στα τέσσερα χρόνια των σπουδών του υπήρξαν μέρες που «τεχνικές δυσκολίες» επέβαλλαν την αλλαγή χώρου προκειμένου να παρακολουθήσει και ο ίδιος το μάθημα. 

Ο Λευτέρης σε καμία περίπτωση δεν εμπνέει λύπηση ή την ανάγκη προσφοράς βοήθειας. Μπορεί και θέλει να κινείται, να σπουδάζει, να διασκεδάζει, να ζει με άνεση,ασφάλεια, αξιοπρέπεια και αυτοπεποίθηση. Το ίδιο και κάθε άνθρωπος που αντιμετωπίζει παρόμοιες ή άλλου είδους δυσκολίες (όρασης, ακοής, ομιλίας κ.ο.κ.). 

Ο Λευτέρης ολοκληρώνοντας τις σπουδές του εμπνέει τον σεβασμό και δίνει το κίνητρο να κοιτάξουμε γύρω μας και να δούμε τις ελλείψεις, να πιέσουμε και να προσπαθήσουμε μαζί να εξοπλίσουμε και να εκσυγχρονίσουμε όλες τις υποδομές και εγκαταστάσεις.  

Όταν έρχεται η στιγμή ο όρος καθολική πρόσβαση, που πρόσφατα αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο, να μας απασχολήσει επειδή μας αφορά προσωπικά είναι ήδη πολύ αργά. Μπορούμε να βοηθήσουμε τον Λευτέρη πριν μας το ζητήσει, χωρίς να το ζητήσει. Αρκεί να προβλέψουμε για αυτόν και για όλους. Μπορούμε και να μην βοηθήσουμε τον Λευτέρη, γιατί θα έχει τη δυνατότητα να είναι πλήρως αυτόνομος και να μην έχει ανάγκη τη βοήθεια μας.