Πανσέληνος, ημισέληνος, μπλε φεγγάρι, έκλειψη. Ανεξαρτήτως φάσης, η Σελήνη ασκεί από αρχαιοτάτων χρόνων μία μαγνητική γοητεία στους ανθρώπους και έχει εξέχουσα θέση στα λαϊκά παραμύθια, τους θρύλους, τις παραδόσεις, αλλά και στη σύγχρονη κουλτούρα.
Το BBC παραθέτει 9 στοιχεία για τη μαγική Σελήνη και μοναδικό φυσικό δορυφόρο της Γης, κάποια εκ των οποίων είναι γνωστά και άλλα που μοιάζουν απλά απίστευτα.
1. Η Σελήνη δεν είναι σφαιρική. Έχει τον σχήμα αυγού. Επίσης, είναι ασταθής -το κέντρο της μάζας της δεν βρίσκεται ακριβώς στο γεωμετρικό κέντρο, αλλά σε απόσταση 1,9 χλμ από αυτό.
2. Δεν τη βλέπουμε ποτέ ολόκληρη. Όπου κι αν είμαστε, οποιαδήποτε στιγμή βλέπουμε μόνο το 59% της Σελήνης. Το υπόλοιπο 41% δεν είναι ορατό από τη Γη. Και, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα, εάν πάτε ποτέ στο Διάστημα και βρεθείτε στο κρυμμένο 41% δεν θα μπορέσετε να δείτε τη Γη.
3. Το Μπλε Φεγγάρι προέκυψε από την έκρηξη ενός ηφαιστείου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο όρος «Μπλε Φεγγάρι» έρχεται από το μακρινό 1883 και την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα στον Ειρηνικό (μία από τις βιαιότερες ηφαιστειακές εκρήξεις όλων των εποχών). Η ηφαιστειακή τέφρα που εκτοξεύτηκε σε ύψος 30 χλμ άλλαξε τόσο την ατμόσφαιρα, ώστε το φεγγάρι φαινόταν μπλε. Εξού και η βρετανική έκφραση «once in a blue moon» υποδεικνύει κάτι που συμβαίνει εξαιρετικά σπάνια.
4. Βομβαρδίζοντας τη Σελήνη. Την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και συγκεκριμένα το 1958, οι ΗΠΑ εξέτασαν την πιθανότητα βομβαρδισμού της Σελήνης με πυρηνικά. Το σχέδιο με την κωδική ονομασία «Project A119» (ή, «A Study of Lunar Research Flights») θα ήταν μία επίδειξη δύναμης στη Σοβιετική Ένωση και μία απάντηση των Αμερικανών στην κούρσα του Διαστήματος.
5. Για την έκλειψη φταίει ο δράκος. Σύμφωνα με μία αρχαία κινεζική παράδοση για την ηλιακή έκλειψη φταίει ένας δράκος που κατάπιε τον ήλιο. Η απάντηση σε αυτό το δραματικό γεγονός είναι να κάνουν όσο το δυνατόν περισσότερο θόρυβο (κατά τη διάρκεια της έκλειψης) για να τρομάξουν τον δράκο και να φύγει μακριά. Σύμφωνα πάντα με τους θρύλους της αρχαίας Κίνας, στη Σελήνη ζούσε ένας τεράστιος βάτραχος, ο οποίος καθόταν πάνω σε έναν κρατήρα. Οι κρατήρες της Σελήνης προκλήθηκαν από την πρόσκρουση διαστημικών βράχων πριν από περίπου 4,1 δισεκατομμύρια χρόνια.
6. Η Σελήνη και η επιβράδυνση. Εξαιτίας της εγγύτητας της με τη Γη, η Σελήνη ασκεί ισχυρή βαρυτική επίδραση στη Γη, προκαλώντας φαινόμενα όπως οι παλίρροιες -οι εαρινές παλίρροιες είναι υψηλότερες- αλλά και επηρεάζοντας τον άξονα περιστροφής της. Μέρος της περιστροφικής ενέργεια της Γης «χάνεται» από τη Σελήνη, γεγονός που προκαλεί επιβράδυνση της περιστροφής της Γης κατά περίπου 1,5 χιλιοστό του δευτερολέπτου ανά αιώνα.
7. Το φως της Σελήνης. Όπως είναι γνωστό, η επιφάνεια της Σελήνης είναι αρκετά σκοτεινή. Ακόμη και μία πανσέληνος για να λάμψει με τη φωτεινότητα του Ήλιου θα χρειαζόταν 398,110 φεγγάρια. Κατά τη διάρκεια μιας σεληνιακής έκλειψης, όταν η Σελήνη μετακινείται στη σκιά της Γης, η θερμοκρασία στην επιφάνεια της Σελήνης μπορεί να πέσει ακόμη και 500 βαθμούς Κελσίου σε λιγότερο από 90 λεπτά.
8. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και η ημισέληνος. Όταν η Σελήνη εμφανίζεται ως ημισέληνος, αυτό που βλέπουμε είναι η ηλιακή ακτινοβολία που φωτίζει ένα μέρος της. Το υπόλοιπο της Σελήνης είναι ελάχιστα ορατό ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν ο πρώτος που κατανόησε -το γεγονός είναι καταγεγραμμένο- ότι η Σελήνη δεν συρρικνώνεται και μετά απλώνεται, αλλά ότι απλά, είναι μερικώς κρυμμένη.
9. Το ονόματα της Σελήνης. Τους κρατήρες της Σελήνης και όλα τα άλλα αστρονομικά αντικείμενα «βαφτίζει» η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Στους κρατήρες της Σελήνης δίνονται εν γένει ονόματα σημαντικών επιστημόνων, καλλιτεχνών και εξερευνητών. Οι κρατήρες γύρω από τον κρατήρα Apollo και το Mare Moscoviense έχουν λάβει τα ονόματα Αμερικανών αστροναυτών και Ρώσων κοσμοναυτών.