Ριζικές αλλαγές σε ένα μεγάλο εύρος από τομείς των Ενόπλων Δυνάμεων προωθεί η κυβέρνηση, με πληθώρα εξαγγελιών στο ευρύτερο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030», στις οποίες έρχονται να προστεθούν πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, περί μείωσης στρατοπέδων και αξιωματικών, συγχωνεύσεις μονάδων και ενίσχυση των υπαξιωματικών.
Παράλληλα, παρουσιάστηκε το νομοσχέδιο του ΥΠΕΘΑ σχετικά με τη ρύθμιση υγειονομικών θεμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, που περιλαμβάνει σειρά αλλαγών σχετικά με τα στρατιωτικά νοσοκομεία.
Μείωση στρατοπέδων και αξιωματικών, συγχωνεύσεις μονάδων, ενίσχυση των υπαξιωματικών
Με μια σειρά αλλαγών να έχουν ήδη αναγγελθεί τους τελευταίους μήνες σε πολλά επίπεδα – από εξοπλιστικά μέχρι επιδιωκόμενες αλλαγές στη θητεία- αίσθηση προκάλεσε στις 25 Οκτωβρίου ομιλία του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, σε συνεστίαση του Ροταριανού Ομίλου Αθηνών, όπου, μεταξύ πολλών άλλων, ανέφερε πως θα κλείσουν 132 στρατόπεδα από τα 831 που υπάρχουν σήμερα, ενώ αναφέρθηκε στην «πυκνότητα» των μονάδων, λέγοντας πως βρίσκεται στο 27% και επιδιώκεται να φτάσει το 70% μέσα στους επόμενους 24 μήνες.
Στο ίδιο πλαίσιο τόνισε ότι θα συγχωνευτούν μονάδες, ενώ, παράλληλα, προανήγγειλε διαφορετική δομή στο επαγγελματικό προσωπικό, με λιγότερες θέσεις αξιωματικών και «διαφορετική καριέρα» για τους υπαξιωματικούς, παραπέμποντας στο αμερικανικό μοντέλο. Χαρακτήρισε τον μόνιμο υπαξιωματικό «βάση της μονάδας», προσθέτοντας πως «θα αλλάξουμε τη σχολή, θα χρησιμοποιήσουμε τους υπαξιωματικούς μας, θα δημιουργήσουμε στέρεη βάση, μεγαλύτερη» και αναφέροντας πως στην Ελλάδα η αναλογία αξιωματικού- υπαξιωματικού είναι 1 προς 1 ενώ το διεθνές στατιστικό είναι 1 προς 9.
Σημείωσε πως οι αριθμοί των αξιωματικών θα ελαττωθούν αφού θα ελαττωθούν οι μονάδες, και τα λεφτά που θα περισσέψουν, «υπολογίζουμε 30% της μισθοδοσίας» θα τα «χρησιμοποιήσουμε για να αυξήσουμε τους μισθούς των υπολοίπων, γιατί με τους μισθούς που δίνουμε η Σχολή Ευελπίδων είχε 64% κενά στην τελευταία εισαγωγή».
Αλλαγές στη θητεία και την εφεδρεία
Οι αλλαγές στη θητεία που έχουν προαναγγελθεί αποσκοπούν στην δημιουργία αποτελεσματικής εφεδρείας με καλά εκπαιδευμένους κληρωτούς. Ως ένας από τους βασικούς πυλώνες ορίζεται αυτό που το υπουργείο Άμυνας προωθεί ως «θητεία- ευκαιρία», που θα περιλαμβάνει τρεις μήνες σοβαρής στρατιωτικής εκπαίδευσης και τρεις μήνες ειδικότητα, με τον δεύτερο να εστιάζει στην αξιοποίηση της ειδικότητας και στην αγορά, αφού ο κληρωτός φύγει από το στράτευμα. Όπως είπε ο υπουργός Άμυνας, έχουν δοθεί από τον ΣΕΒ και άλλες εργοδοτικές οργανώσεις 16 κατ’αρχήν ειδικότητες όπου μπορούν να εκπαιδεύονται νέοι και να αποκτούν ένα επαγγελματικό πτυχίο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Αλλαγές στη θητεία: Εντατική στρατιωτική εκπαίδευση και πιστοποιητικά σε ειδικότητες
Ως προς τις αλλαγές στην εφεδρεία, ο κ. Δένδιας ανέφερε ότι θα γίνουν σε εθελοντική βάση, σημειώνοντας πως έχει υπολογιστεί ότι 25% από αυτούς που φεύγουν από τις Ένοπλες Δυνάμεις θα ήθελαν να συνεχίσουν να εκπαιδεύονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να παραμένουν ετοιμοπόλεμοι- ποσοστό που χαρακτηρίστηκε επαρκές από τον υπουργό.
Αντιδράσεις
Αξίζει να σημειωθεί πως οι εν λόγω δηλώσεις του υπουργού έχουν προκαλέσει αντιδράσεις: Ανησυχίες για τα σχέδια περί κλεισίματος στρατοπέδων και μείωσης προσωπικού στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030» εξέφρασε ο Μιχάλης Κατρίνης, βουλευτής Ηλείας και υπεύθυνος Άμυνας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.
Σε σχετική ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή, σχολίασε αρνητικά το ότι οι εξαγγελίες αυτές έγιναν στον Ροταριανό Όμιλο και ανέφερε ότι εγείρονται ερωτήματα για τη σκοπιμότητα των αλλαγών και το κατά πόσο αυτές εξυπηρετούν πραγματικά τα συμφέροντα της εθνικής ασφάλειας. Επιπλέον, υποστήριξε ότι η χρονική συγκυρία των εξαγγελιών, πριν από τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον Τούρκο ομόλογό του, εγείρει επίσης προβληματισμούς.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Κατρίνης έθεσε το ερώτημα «κατά πόσον οι μειώσεις προσωπικού και η αναδιάρθρωση εξυπηρετούν πραγματικά τα συμφέροντα της εθνικής μας ασφάλειας και την προάσπιση της εθνικής μας κυριαρχίας και όχι μιας ‘’μειωμένης’’ εθνικής κυριαρχίας», ενώ ζήτησε να διευκρινιστεί «ποιο είναι το σχέδιο για μικρότερο στρατό, ποιο το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των αλλαγών, ποιες μονάδες θα κλείσουν και ιδιαίτερα για ποια στρατόπεδα ή υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και της Δωδεκανήσου σχεδιάζεται αναστολή λειτουργίας ή συγχώνευσής τους».
Στο θέμα αναφέρθηκε με ανακοίνωσή της και η «Νίκη»: «Οι δηλώσεις του Υπουργού Εθνικής Άμυνας και μάλιστα σε συγκέντρωση των Ρόταρυ, προκαλούν πολλά ερωτηματικά σχετικά με το πώς υλοποιείται η Εθνική μας Άμυνα. Όταν στην περιοχή μας μαίνονται σκληρές πολεμικές επιχειρήσεις και η Τουρκία προσπαθεί να υλοποιήσει την επεκτατική της πολιτική, είναι μεγάλος λάθος να σχεδιάζεται μείωση στρατιωτικού προσωπικού για δήθεν εξοικονόμηση πόρων. Όταν δεν λαμβάνονται μέτρα για την αναστροφή της απαξίωσης των Στρατιωτικών Σχολών και οι παραιτήσεις στελεχών αυξάνουν συνεχώς, δεν είναι ώρα για αλλαγές σχετικά με τον θεσμό των Υπαξιωματικών. [...] Όταν δεν λαμβάνεις μέτρα για αύξηση της επάνδρωσης των Μονάδων, δεν είναι σωστό να κλείνεις στρατόπεδα συγκρίνοντάς μας με τις ΗΠΑ και με δημιουργική στατιστική να παρουσιάζεις αυξήσεις στην επάνδρωση. Και τα στρατόπεδα που θα κλείσουν δεν θα αξιοποιηθούν προς όφελος της Εθνικής Άμυνας, αλλά θα χαρισθούν σε ημέτερους.Τέλος, είναι ανεπίτρεπτο ο Υπουργός Άμυνας να αποκαλύπτει ποσοστά επάνδρωσης (”πυκνότητα” το είπε) των Μονάδων. Αυτό είναι απόρρητο στοιχείο και εάν το έκανε ένας Στρατιωτικός θα ήταν ποινικό αδίκημα».
Επιστολή για το θέμα έστειλε στον υπουργό επίσης η Ένωση Στρατιωτικών Περιφερειακής Ενότητας Ξάνθης, καταγγέλλοντας, μεταξύ άλλων, προναγγελία «ξαφνικού θανάτου» των Ανώτερων Στρατιωτικών Σχολών Υπαξιωματικών και «βαθμολογική εξόντωση των αποφοίτων τους», κατηγορώντας επίσης πως «αποκάλυψε ανερυθρίαστα τις σημαντικές και τραγικές ελλείψεις των Ενόπλων Δυνάμεων...ανοικτά, δημόσια, ενώπιον ιδιωτών» ως προς τις αναφορές σε ποσοστά περί στελέχωσης μονάδων.
Τι αλλάζει στις υγειονομικές υπηρεσίες
Ως προς τις υγειονομικές υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων, στις 31 Οκτωβρίου παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας και τον υφυπουργό Εθνικής Άμυνας Γιάννη Κεφαλογιάννη το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας «Ρύθμιση Υγειονομικών Θεμάτων Ενόπλων Δυνάμεων και άλλες διατάξεις».
Μεταξύ των αλλαγών που περιλαμβάνονται είναι η ίδρυση Κέντρου Εκπαίδευσης και Μονάδας Αντιμετώπισης Πολεμικού Τραύματος, η μείωση του χρόνου αναμονής για την έναρξη ιατρικής ειδικότητας, η αποζημίωση εφημεριών και νυχτερινής απασχόλησης, η δυνατότητα άσκησης ιδιωτικού έργου νοσηλευτών, η ελεύθερη επιλογή ιδιώτη ιατρού κ.ά.
Τα προβλήματα και οι στόχοι
Τα προβλήματα που επιδιώκεται να επιλυθούν έχουν να κάνουν με τις ανάγκες διαχείρισης του υγειονομικού προσωπικού, ώστε τα στρατιωτικά νοσοκομεία να λειτουργούν με την καλύτερη δυνατή στελέχωση και επάρκεια. Επιπρόσθετα, στοχεύεται η αύξηση των εσόδων των στρατιωτικών νοσοκομείων προς όφελος των εξυπηρετούμενων στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και των λοιπών δικαιούχων περίθαλψης και η αντιμετώπιση του ζητήματος της μεγάλης αναμονής των στρατιωτικών ιατρών για τη λήψη ιατρικής ειδικότητας, προκειμένου να καθίσταται περισσότερο ελκυστικό το λειτούργημα του στρατιωτικού ιατρού, τόσο για τους νέους που επιθυμούν να ενταχθούν στις Ένοπλες Δυνάμεις, όσο και για τους ήδη υπηρετούντες σε αυτές.
Σε επίπεδο σταδιοδρομίας, οι σχετικές παρεμβάσεις επιδιώκουν να ανακόψουν τις παραιτήσεις του υγειονομικού προσωπικού, δεδομένου ότι παρέχεται το δικαίωμα άσκησης επιστημονικού εξωυπηρεσιακού έργου στο σύνολο των υγειονομικών στελεχών.
Συνοψίζοντας, με το νομοσχέδιο επιδιώκεται η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υγειονομικών υπηρεσιών προς το σύνολο των δικαιούχων, από τους στρατευσίμους και τα εν ενεργεία στελέχη μέχρι τους αποστράτους και όσους επιμελούνται άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ). Επίσης επιδιώκεται η βελτίωση της διοικητικής αποτελεσματικότητας των υγειονομικών μονάδων, δίνοντας τη δυνατότητα στους αξιωματικούς να αποκτήσουν εμπειρία στη διοίκηση και οργανώνοντας αποδοτικότερα τις μονάδες και τις υπηρεσίες.
Ακόμη, στόχος είναι η επίτευξη οικονομιών κλίμακας στα στρατιωτικά νοσοκομεία, ώστε να διασφαλιστούν οι πόροι τους και η ποιότητα των υπηρεσιών τους, ενώ περιλαμβάνονται και διατάξεις για την ενίσχυση της διαφάνειας της τιμολόγησης των υπηρεσιών, τα επαγγελματικά δικαιώματα του συνόλου των στελεχών του υγειονομικού σώματος με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους και για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των παρεχόμενων υγειονομικών υπηρεσιών.
Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο και τι όχι
Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται 11+1 ρυθμίσεις για την αναβάθμιση των υγειονομικών υπηρεσιών των Ενόπλων Δυνάμεων:
1.Οικονομική αυτοτέλεια στρατιωτικών νοσοκομείων, ορθή κοστολόγηση ιατρικών υπηρεσιών προς τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, δυνατότητα προσέλκυσης ιδίων πόρων.
2.Δυνατότητα διακλαδικής στελέχωσης των Στρατιωτικών Νοσοκομείων, νέο σύστημα μετατάξεων.
3.Καθιέρωση ειδικότητας ΕΠΟΠ Διασώστη για την παροχή προνοσοκομειακής φροντίδας.
4.Διακλαδικές προμήθειες, διακλαδική χρήση υγειονομικών υπηρεσιών.
5.Μείωση του χρόνου διοίκησης στρατιωτικών ιατρών σε μονάδες εκστρατείας.
6.Μείωση του χρόνου αναμονής για την έναρξη ιατρικής ειδικότητας σε 2,5 έτη, μηδενική αναμονή σε «άγονες» ειδικότητες.
7.Ανάθεση καθηκόντων διοίκησης σε αξιωματικούς όλων των ειδικοτήτων του ΥΓ.
8.Αποζημίωση εφημεριών στρατιωτικών ιατρών, αποζημίωση νυχτερινής απασχόλησης νοσηλευτών, δυνατότητα άσκησης ιδιωτικού έργου νοσηλευτών.
9.Επιτάχυνση της πληρωμής των υγειονομικών δαπανών και αποζημίωση νέων Υπηρεσιών Υγείας (π.χ. ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή).
10.Διακλαδική χρήση υγειονομικών υπηρεσιών, ελεύθερη επιλογή ιδιώτη ιατρού από τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, δικαίωμα συνταγογράφησης ιδιωτών ιατρών σε στρατιωτικούς.
11.Διανυκτέρευση στρατιωτικών φαρμακείων, διανομή κατ’ οίκον φαρμάκων σε άτομα με αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης.
Επιπλέον, προβλέπεται η δημιουργία νέων Υπηρεσιών Υγείας:
Ίδρυση Κέντρου Εκπαίδευσης και Μονάδας Αντιμετώπισης Πολεμικού Τραύματος.
Ίδρυση Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων.
Οδοντιατρείο ΑμεΑ.
Αναβάθμιση Κέντρου Ειδικής Φροντίδας Παίδων.
Δημιουργία Στέγης Υποστηριζόμενης Διαβίωσης ΑμεΑ.
Όπως διευκρινίζεται από το υπουργείο Άμυνας, το νομοσχέδιο δεν προβλέπει σύσταση Κοινού Υγειονομικού Σώματος, κατάργηση / ενοποίηση στρατιωτικών νοσοκομείων, μεταφορά των στρατιωτικών νοσοκομείων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, συγχώνευση / ενοποίηση υγειονομικών δομών / υπηρεσιών ή στελέχωση Εξειδικευμένων Κλαδικών Μονάδων από διαφορετικούς Κλάδους (π.χ. στελέχωση φρεγάτας με υγειονομικό προσωπικό του Στρατού Ξηράς).
Σημειώνεται πως σε ανακοίνωσή της στις 29 Οκτωβρίου – πριν την παρουσίαση που έγινε στο υπουργείο- η ΠΟΕΣ (Πανελλαδική Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών) έκανε λόγο για ενοποίηση στρατιωτικών νοσοκομείων, ενώ αναφερόταν, μεταξύ άλλων, σε «οικονομικό στραγγαλισμό» των στρατιωτικών νοσοκομείων, προεξέχοντος του ΝΙΜΤΣ, καθώς και δημοσιεύματα περί ένταξης στρατιωτικών νοσοκομείων στις γενικές εφημερίες του ΕΣΥ και δημιουργίας «Κοινού Υγειονομικού Σώματος».
Διακλαδικό Κέντρο Εκπαίδευσης Πολεμικού Τραύματος: Μαθήματα από την Ουκρανία
Ως προς το Διακλαδικό Κέντρο Εκπαίδευσης Πολεμικού Τραύματος, σκοπός του είναι η παροχή βασικών γνώσεων και σωστικών δεξιοτήτων μάχης (stop the bleed) σε όλο το στρατιωτικό προσωπικό καθώς και την ανάπτυξη δεξιοτήτων για το μη υγειονομικό προσωπικό, τους διασώστες μάχης (Combat Life Savers – CLS) και το υγειονομικό προσωπικό, σύμφωνα με το πλαίσιο εκπαίδευσης του ΝΑΤΟ, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα του πολέμου στην Ουκρανία.
Επιπλέον, καθιερώνεται η ειδικότητα του ΕΠΟΠ Διασώστη για τη διαχείριση επειγόντων περιστατικών και την προνοσοκομειακή φροντίδα των απωλειών για λόγους υγείας των μονάδων και υπομονάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.