«Την ημέρα των εγκαινίων της εκθέσεως την οποία ευνόησεν το υπέροχο κυανούν του ουρανού μας και το απαράμμιλον αίθριον της ατμόσφαιρας, όλοι οι θεσσαλονικείς κι επισκέπται Έλληνες ενεφανίσθησαν συνειδητά υπερήφανοι. Ο σεμνός στίβος της Ελληνικής παραγωγής και της Ελληνικής ειρηνικότητας επαρουσίασεν εις τα όμματα των ξένων έναν μέγιστον βαθμόν αποδόσεως εργασίας...»
Μακεδονία 3 Οκτωβρίου 1926, Αχιλλέας Καλεύρας.
Ήταν η επίσημη πρώτη της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκη και ο Αχιλλέας Καλεύρας, ήταν διευθυντής της από το 1935 ως το 1952.
Η φετινή Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης συγκεντρώνει ακόμα όσο «σεμνό στίβο ελληνικής παραγωγής» έχει απομείνει μετά από δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης, επικεντρώνεται στην εξωστρέφεια και τις start-ups, αλλά αυτό που μένει από κάθε ΔΕΘ τελικά, δεν είναι τα εντυπωσιακά περίπτερα των επιχειρήσεων, ή η εκάστοτε τιμώμενη χώρα, αλλά κάποια φράσεις, που με τα χρόνια έχουν αποκτήσει ιστορική χροιά.
Η ΔΕΘ μπορεί να περηφανεύεται ακόμα και για «πολιτογράφηση» λέξεων που έκαναν πολιτική καριέρα. Για παράδειγμα, ο «εκσυγχρονισμός» ακούγεται για πρώτη φορά στην 49η ΔΕΘ το 1984 από τον A. Παπανδρέου:
Ανατρέχοντας στις πιο αξέχαστες ατάκες πάντως, δεν ξεχωρίζουν μόνο τα «θα» της πολιτικής παροχολογίας από το μεγαλύτερο εκθεσιακό γεγονός της χώρας. Αναμφισβήτητα, στη ΔΕΘ γράφεται κομμάτι της πολιτικής ιστορίας. Μέσα σε ένα περιβάλλον αναμονής, οι πολιτικοί σχεδιάζουν μήνες τι θα πουν εκεί, με τους συμβούλους και τους λογογράφους τους να σβήνουν και να γράφουν δεκάδες φορές μέχρι να καταλήξουν στις τελικές ομιλίες ή τις πιθανές απαντήσεις στη συνέντευξη Τύπου.
Ακολουθούν οι πλέον αξέχαστες ατάκες από το πολιτικό place to be κάθε Σπετεμβρίου.
«Χθες η Νέα Δημοκρατία ανέδειξε στην ηγεσία της έναν Εφιάλτη...»
Στη συνέντευξη τύπου των εγκαινίων στη «Ρέμβη» στις 2 Σεπτεμβρίου το 1984 ο Ανδρέας Παπανδρέου αποκαλεί τον τότε νέο πρόεδρο της ΝΔ Κωνσταντίνο Μητσοτάκη «Εφιάλτη της Δημοκρατίας», θεσμοθετώντας ουσιαστικά την σκληρή κόντρα των εκπροσώπου του τότε ισχυρού δικομματισμού. «Χθες η Νέα Δημοκρατία ανέδειξε στην ηγεσία της έναν Εφιάλτη...» είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.
«Εδώ, είμαι, χτυπήστε εμένα»
Δέκα χρόνια μετά, στη συνέντευξη Τύπου της ΔΕΘ του 1994, ο Ανδρέας Παπανδρέου λέει «Εδώ είμαι, χτυπήστε εμένα», απαντώντας σε όσους θεωρούσε ότι πραγματοποιούσαν «κίτρινες» επιθέσεις κατά της συζύγου, Δήμητρας Λιάνη, με σκοπό να πλήξουν τον ίδιο.
«Οχι, δεν είμαι»
Ένα χρόνο αργότερα το 1995, στην 60η ΔΕΘ, ο Aνδρέας Παπανδρέου ερωτάται για το εάν είναι ικανοποιημένος από τους χειρισμούς και τις απόψεις του τότε υπουργού Bιομηχανίας, Kώστα Σημίτη, με επίκεντρο την πώληση των Nαυπηγείων Σκαραμαγκά. «Οχι, δεν είμαι» απαντά και ο Σημίτης φεύγει από το χώρο της συνέντευξης ενοχλημένος, υποβάλλοντας αμέσως την παραίτησή του. Η ρήξη είναι γεγονός και η ιστορία τα φέρνει έτσι ώστε ο Κώστας Σημίτης διαδέχεται τον Ανδρέα στην αρχηγία του ΠΑΣΟΚ 4 μήνες μετά.
Στις 15 Ιανουαρίου του 1996, ο Ανδρέας Παπανδρέου γράφει μέσα από το Ωνάσειο το κείμενο της παραίτησής του από το αξίωμα του πρωθυπουργού της Ελλάδας... Τρεις μέρες μετά, στις 18 Ιανουαρίου, και μετά από μια επεισοδιακή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος, ο ήδη πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, εκλέγεται και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κερδίζοντας τον Άκη Τσοχατζόπουλο και τον Γεράσιμο Αρσένη.
Η πρώτη δέσμευση
Το 1999 από το βήμα της ΔΕΘ ο Κώστας Σημίτης, ως πρωθυπουργός πλέον, ανακοινώνει για πρώτη φορά το θεσμό των κοινωνικών πακέτων που έφθανε τότε το 1,5 δισ. ευρώ σε παροχές, κάνοντας το πρώτο βήμα για να κερδίσει τις εκλογές του 2000.
Η αποτυχημένη συνταγή
Το 2003, στην 68η ΔΕΘ, ο Σημίτης επαναλαμβάνει τις ίδιες ανακοινώσεις με κοινωνικό πακέτο που έφθασε τα 2,6 δισ., μόνο που αυτή τη φορά η συνταγή δεν έχει την ίδια επιτυχία και η προσπάθεια για τη «σύγκλιση» δεν απέδωσε τους αναμενόμενους πολιτικούς καρπούς.
«Δεν υπάρχουν φαινόμενα απρεπούς συμπεριφοράς»
Πρόκειται ίσως για την πιο πολυσυζητημένη συνέντευξη πρωθυπουργού των τελευταίων ετών. O Kώστας Kαραμανλής στην 73η ΔΕΘ το 2008, εμφανώς αμήχανος, αναγκάζεται να απαντήσει ή να αποφύγει πολλαπλές ερωτήσεις, που αφορούν στο… «βίο και την πολιτεία» υπουργών και στενών συνεργατών του. Yπερασπίζεται τον τότε υπουργό Ναυτιλίας Γιώργο Βουλγαράκη για το δόγμα του «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό», λέγοντας μεταξύ άλλων πως «σε καμία περίπτωση δεν υπάρχουν φαινόμενα απρεπούς συμπεριφοράς». Η στήριξη που παρείχε θεωρήθηκε μεγάλο πολιτικό λάθος, που κόστισε στον ίδιο και την κυβέρνησή του το λεγόμενο ηθικό πλεονέκτημα.
«Έκανα λάθος πέρσι»
«Δεν έχω κανένα πρόβλημα να το επαναλάβω: Hταν λάθος μου, δικό μου λάθος. Έκανα λάθος πέρσι» απαντά ένα χρόνο μετά ο Κώστας Καραμανλής στην προεκλογική συνέντευξη της 74ης ΔEΘ του 2009 απαντώντας σε ερώτηση για το αν πιστεύει ακόμα πως ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό, ενώ αναφέρεται και στην υπόθεση του Βατοπεδίου: «Έκανα λάθος, υποτίμησα το θέμα. Έκανα δημόσια την αυτοκριτική μου». Στην ίδια ομιλία ο Καραμανλής χαρακτηρίζει την ελληνική οικονομία «θωρακισμένη», υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα δεν θα υποστεί τις συνέπειες της διεθνούς κρίσης…
Η ατάκα της ΔΕΘ
Η ατάκα όμως που έχει χαραχτεί στη μνήμη των περισσότερων όσο καμία άλλη, είναι η περιβόητη «λεφτά υπάρχουν». Ειπώθηκε από τον Γιώργο Παπανδρέου κατά τη συνέντευξη Τύπου της 75ης ΔΕΘ στις 13/9/2009. Ο τότε αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, απάντησε στην ερώτηση πού θα βρει τους πόρους να υλοποιήσει το πρόγραμμα του κόμματός του: «Θα χρειαστεί να συγκρουστούμε με πρακτικές και αντιλήψεις τού παρελθόντος. Μία από αυτές, για την οποία σιωπά η κυβέρνηση, δεν είναι απλώς πού θα βρούμε τα λεφτά, αλλά πού πηγαίνουν τα λεφτά. Γιατί λεφτά υπάρχουν». Το παράπονο όμως του Γ. Παπανδρέου ήταν και είναι ότι κανείς δεν αναφέρεται στη συνέχεια της φράσης του «... Το θέμα είναι πού πάνε; Aν πάνε στην αδιαφάνεια, αν πάνε στη φοροδιαφυγή, αν πάνε στη σπατάλη, βεβαίως δεν θα έχουμε να δώσουμε».
Η άφιξη του ΕΝΦΙΑ
Στην 76η ΔΕΘ του 2011, ο αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος διαπιστώνει την αποτυχία του μνημονιακού προγράμματος και εξαγγέλλει νέα εξοντωτικά μέτρα ύψους 6 δισ. ευρώ. Το χαράτσι στα ακίνητα μπαίνει στη ζωή μας και βγαίνει από την τσέπη μας, μαζί με την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης για την ενίσχυση των ανέργων. Οι ανακοινώσεις αυτές σηματοδότησαν την έναρξη της κατάρρευσης της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου φέρνοντας στην εξουσία τον Α. Σαμαρά μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2012.
Ο Σαμαράς καταργεί τις συνεντεύξεις Τύπου
Το 2012, ο Αντώνης Σαμαράς αποφάσιζει να περιορίσει την παρουσία του στη ΔΕΘ, καταργώντας την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου και δίνοντας το παρών μόνο στα εγκαίνια. Η 77η Διεθνής Έκθεση συμπέφτει με τους πρώτους μήνες διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ και η ομιλία του Πρωθυπουργού στα εγκαίνια κινείται σε σχετικά χαμηλούς τόνους, ενώπιον ενός εξαιρετικά μικρού κοινού. Από την ομιλία του ξεχωρίζει η αισιοδοξία για τον προσωρινό χαρακτήρα των περικοπών που έρχονται ή διατηρούνται: «Προσπαθούμε, όσο μπορούμε, να μην είναι οριζόντιες. Γιατί οι οριζόντιες είναι από τη φύση τους άδικες... Και πάνω, απ’ όλα, προσπαθούμε να είναι προσωρινές».
Το περιβόητο πρόγραμμα Θεσσαλονίκης
Τους τέσσερις πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ, παρουσίασε το 2014 ως αρχηγός της αντιπολίτευσης ο Αλέξης Τσίπρας σε ομιλία του στο Βελλίδειο, στο πλαίσιο της 79ης ΔΕΘ. Τότε υποσχέθηκε κατάργηση ΕΝΦΙΑ και αντικατάσταση του από τον φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, μισθό 751 ευρώ, αφορολόγητο 12.000 ευρώ, 300.000 θέσεις εργασίας και διαγραφή χρέους.
«Η εικόνα της Ελλάδας αλλάζει»
Αλλαγή σελίδας στη χώρα με πέντε βήματα είχε περιγράψει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εγκαινιάζοντας την 81η ΔΕΘ, σημειώνοντας παράλληλα πως μπαίνει τέλος σε κάθε συζήτηση για τυχόν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα.
«Μπορούμε λοιπόν να πετύχουμε το στόχο μιας νέας Ελλάδας μέχρι το 2021, αν ενώσουμε τις δυνάμεις μας για τη παραγωγή νέου πλούτου. Αλλά ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε και τις προϋποθέσεις ώστε αυτός ο πλούτος να διανεμηθεί δίκαια. Όχι σε αυτούς που μοιράστηκαν ως λεία τα οφέλη της ανάπτυξης πριν τη κρίση, για να βγάλουν αφορολόγητα κέρδη στις τράπεζες του εξωτερικού», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά
«Η έξοδος από τα μνημόνια να μην είναι επιστροφή στο παρελθόν»
Μήνυμα εξόδου από τα μνημόνια και την ασφυκτική επιτροπεία τον Αύγουστο του 2018 είχε στείλει από το συνεδριακό κέντρο «Ι. Βελλίδης» ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, εγκαινιάζοντας την 82η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Αναλυτικότερα, είχε αναφέρει: «Το μεγάλο στοίχημα που ανοίγεται μπροστά μας το μεγάλο καθήκον της στιγμής είναι ένα κοινό για όλους μας. Να σχεδιάσουμε το μέλλον μαζί και να οργανώσουμε το μέλλον για τους πολλούς. Μπροστά μας ανοίγεται ένας δρόμος μιας νέας ανάπτυξης κοινωνικής οργάνωσης και ελευθερίας. Δρόμος νέου παραγωγικού μοντέλου. Ήρθε η ώρα να απαντήσουμε με ποια μέτρα με ποιους θεσμούς να οργανώσουμε την Ελλάδα του αύριο ώστε η έξοδος από τα μνημόνια να μην είναι επιστροφή στο παρελθόν».