Δύο ήταν οι σύγχρονοι ανθέλληνες. Κατ’εμέ. Ο Κίσινγκερ και ο Ντελόρ. Για τον πρώτο δεν απορούμε, απορούμε για τον δεύτερο. Που, όταν ετοιμαζόμασταν να γιορτάσουμε τους 25 αιώνες της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, μας δήλωσε ότι η ”σημερινή έννοια της Δημοκρατίας ΔΕΝ γεννήθηκε στην Ελλάδα”! Μάλιστα. Και τα «πακέτα Ντελόρ» δεν ήταν του Ντελόρ! Ήταν της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όλα άρχισαν μια μέρα που διάβαζα την Αθηναίων Πολιτεία του Αριστοτέλη στη βεράντα του (πρώην) πατρικού σπιτιού στους Θρακομακεδόνες. Λίγες σελίδες έχει αφιερώσει ο Αριστοτέλης στις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη αλλά μεστές και συγκινητικές.
Δύο εξεγέρσεις έκαναν οι Αλκμεωνίδες του Κλεισθένη για να ανατρέψουν την τυραννία των Πεισιστρατιδών. Η πρώτη, με αρχηγό τον Κήδωνα, συνετρίβη, το 513 π.Χ., από τις δυνάμεις του Ιππία (γιου του Πεισίστρατου) στο Λειψύδριο όπου ειχαν συγκεντρωθεί οι επαναστάτες, όπου και εσφάγησαν όλοι μέχρις ενός. Η δεύτερη, με τη συνδρομή των Σπαρτιατών και αρχηγό τον Κλεισθένη ανέτρεψε τον Ιππία (ο οποίος κατέφυγε στην Περσία).
Για το επεισόδιο του Λειψύδριου είχαν γραφτεί λιανοτράγουδα που τα τραγουδούσαν στα καπηλειά. Ίδού ένα που αναφέρει ο Αριστοτέλης:
Βάλε και του Κήδωνα, κάπελα, κρασί!
Μην το ξεχνάς.
Από κει που είναι μας βλέπει.
Οι γενναίοι, που τη ζωή τους έδωσαν,
μαζί μας να τα πίνουν πρέπει.
Το Λειψύδριο ήταν ένα συνοριακό φρούριο της Αττικής, στη νότια πλευρά της Πάρνηθας.
Τις διάβαζα και τις ξαναδιάβαζα αυτές τις σελίδες. Αλλά δεν έβλεπα το Λειψύδριο. Το μόνο που έβλεπα ήταν πως και οι Θρακομακεδόνες δεν είχαν νερό. Ρωτάω ένα φίλο πολιτικό μηχανικό, που γνώριζε από πού τηλεφωνούσα, αν ξέρει πού είναι το Λειψύδριο. Κάθεσαι απάνω, μου λέει! Καθόμουν πάνω στο Λειψύδριο! Που είχε θαφτεί από τα αναχώματα της Πάρνηθας. Το ενδιαφέρον μου για την Κλεισθενική Δημοκρατία πολλαπλασιάστηκε. Και δεύτερον, εκείνη τη χρονιά -ή την επόμενη- έκλειναν ακριβώς 25 αιώνες από το πρώτο ψήφισμα που έφερε ο Κλεισθένης στην Εκκλησία του Δήμου για την Δημοκρατία του. Το 507 π.Χ.
Μεταβαίνοντας στο Παρίσι, προτείνω στον Πρόεδρο -και φίλο μου- της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου να οργανώσουμε τον Εορτασμό της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.
Γνωρίζοντας ότι η Μάχη του Μαραθώνα έγινε για να διασωθεί η Δημοκρατία (οι Πέρσες είχαν φέρει μαζί τους και τον Ιππία!) ο εορτασμός, που θα μεταδιδόταν από όλες τις Ευρωπαϊκές Τηλεοράσεις, θα περιλάμβανε έναν Διεθνή Μαραθώνιο στην Αττική και μια συζήτηση για τη Δημοκρατία, την τότε και την τώρα. Υπό την αιγίδα του Ζακ Ντελόρ, Προέδρου της Κομισιόν.
Για να πειστεί ο Ντελόρ, καταφύγαμε στο ίδρυμα ”Γαλλία-Ελευθερίες” της Ντανιέλ Μιτεράν, η οποία δέχτηκε να μετάσχει στον εορτασμό και έστειλε τον Γενικό Γραμματέα της να πείσει τον Ντελόρ - ”τον πρώην συνδικαλιστή των τραπεζικών υπαλλήλων” - στη Λυών, σε κάποιο συνέδριο που έγινε εκεί. Και μας φώναξε η Μιτεράν να μας μεταφέρει την απάντηση του Ντελόρ. Μάς είπε κατά λέξη: ”Ο Ντελόρ ισχυρίστηκε ότι καμιά σχέση δεν έχει η δημοκρατία όπως την εννοούμε σήμερα με την Αθηναϊκή Δημοκρατία. Μάλιστα γύρισε σε μια κυρία που ήταν παρούσα στη συζήτηση και τη ρώτησε, Τι λέτε κι′ εσείς, Κυρία Α...... που είστε Ελληνίδα; Και η Ελληνίδα συμφώνησε. Οπότε δεν έχουμε την Ευρωπαϊκή κάλυψη”.
Ο Εορτασμός έγινε τελικά στο Μουσείο της Ειρήνης, στην πόλη Καν, με εκπροσώπους από όλους του συλλόγους των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Από την Ελλάδα ήρθε ο Φαίδων Βεγλερής. Μεταξύ των ομιλητών ήταν η Καθηγήτρια Νicole Loraux, συνάδελφος του Pierre Vidal-Naquet ο οποίος, με τον Pierre Lévêque, έγραψε το μοναδικό ”Κλεισθένης ο Αθηναίος”.
Κάποιο λόγο θα είχε η Κυρία Ελληνίς που συμφώνησε με τον Ντελόρ. Και κάποιο λόγο είχε που δεν συνυπέγραφε τις διαμαρτυρίες των συναδέλφων της καθηγητών της Σορβόννης για την κατάργηση της Δημοκρατίας από την Χούντα, στην Ελλάδα. Ο κ. Ντελόρ όμως συνελήφθη αγράμματος. Ιδού αυτά που ΔΕΝ γνώριζε ο Ντελόρ για το νομοθετικό έργο του Κλεισθένη:
-Το πρώτο πράγμα που καταργήθηκε ήταν τα βασανιστήρια.
-Καταργήθηκε η λογοκρισία στο θέατρο.
-Καθιερώθηκε το δικαίωμα ψήφου σε κάθε πολίτη άνω των 18 ετών (κι όχι μόνο στους ”ευκατάστατους” και άνω των 30).
-Γίνεται χωρισμός Εκκλησίας & Κράτους. Ενισχύεται η ανεξιθρησκία.
-Καταργείται το κληρονομικό δικαίωμα των ιερέων. Θα εκλέγονται όπως οι Άρχοντες για ένα έτος.
-Απαγορεύτηκε η εμπορία στους ναούς.
-Καταργήθηκαν οι 4 παραδοσιακές Φυλές και στη θέση τους ιδρύθηκαν 10 καινούριες που ήταν στη ουσία εκλογικές περιφέρειες.
-Οι «Φυλές» χωρίστηκαν σε τριττύες απομακρυσμένες γεωγραφικά (Παραλία, Άστυ, Μεσογαία) κι′ έτσι ο κάθε βουλευτής δεν εκπροσωπούσε μια τάξη αλλά τρεις, μια πλούσια, μια μεσαία και μια φτωχή. Ένας τρόπος να αντιμετωπιστεί η… ”πάλη των τάξεων” της εποχής.
-Ο Κλεισθένης ίδρυσε την Πνύκα, χώρο συνεδριάσεων της εκκλησίας του δήμου.
-Ψηφίζεται ο πρώτος Αντιρατσιστικός Νόμος στην ιστορία της ανθρωπότητας, το περίφημο «μη φυλοκρινείν» (να μην κρίνεις κάποιον με βάση τη φυλή στην οποία ανήκει δηλαδή με βάση την καταγωγή του).
Ο Κλεισθένης υποχρεώνει όλους τους πολίτες να εγκαταλείψουν το επώνυμο που είχαν (και που ήταν καθοριστικό τ0υ τόπου καταγωγής τους) και να πάρουν σαν επώνυμο το τοπωνύμιο του Δήμου στον οποίο ανήκαν. (Για να αποφεύγονται τα ρατσιστικά σχόλια!).
Παράλληλα, δόθηκε η αθηναϊκή εθνικότητα στους μέτοικους και απελευθερώθηκε ένας αριθμός δούλων.
Τέλος, για να περιορίσει την Προσωπολατρία, ο δήμος μπορούσε να εξορίσει όποιον θεωρούσε ότι καλλιεργούσε φήμη γύρω από το όνομά του για ν′ αποκτήσει προσωπικά πολιτικά οφέλη. Είναι ο γνωστός Οστρακισμός.
Αυτά Μεσιέ Ντελόρ. Και να τα πεις στη Μαντάμ Α......