ΗΠΑ: Υπουργοί και βουλευτές συζητούν την αποπομπή του Τραμπ - Τι προβλέπει το Σύνταγμα

Η θητεία του ολοκληρώνεται τυπικά στις 20 Ιανουαρίου, αλλά αναζητούν τρόπους να τον διώξουν από τώρα.
Open Image Modal
Carlos Barria / Reuters

Αρκετοί Δημοκρατικοί βουλευτές αλλά και ένας Ρεπουμπλικανός ζήτησαν την πολιτική δίωξη του Ντόναλντ Τραμπ για δεύτερη φορά, μετά την απαράδεκτη ενέργειά του να ενθαρρύνει τους ταραξίες που εισέβαλαν εν τέλει στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια ανατροπής του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών.

Η βουλευτής από τη Μινεσότα, Ιλχάν Ομάρ, δήλωσε ότι ήδη καταρτίζει τα άρθρα για την παραπομπή του Τραμπ. «Πρέπει να παραπεμφθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και απαλλαγεί από τα καθήκοντά του από την Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών», έγραψε . «Δεν μπορούμε να τον αφήσουμε να παραμείνει στη θέση του, είναι θέμα διατήρησης της Δημοκρατίας μας και πρέπει να εκπληρώσουμε τον όρκο μας».

Ο Ρεπουμπλικανός κυβερνήτης του Βερμόντ, Φιλ Σκοτ, ζήτησε από τον Τραμπ να παραιτηθεί ή να απομακρυνθεί από το αξίωμα σε μια σειρά από tweets την Τετάρτη το βράδυ.

«Ο Πρόεδρος Τραμπ έχει ενορχηστρώσει μια εκστρατεία για να προκαλέσει μια εξέγερση που ανατρέπει τα αποτελέσματα μιας ελεύθερης, δίκαιης και νόμιμης εκλογής», ανέφερε ο Σκοτ. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αυταπάτη, το συμφέρον και το εγώ του Προέδρου μας οδήγησαν - βήμα προς βήμα - σε αυτήν την πολύ χαμηλή και πολύ επικίνδυνη στιγμή στην αμερικανική ιστορία».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι αναρτήσεις άλλων Αμερικανών βουλευτών.

 

Τι προβλέπει το αμερικανικό Σύνταγμα

Υπάρχουν δύο τρόποι για την απομάκρυνση ενός προέδρου από το αξίωμα του πριν την ολοκλήρωση της θητείας του: η 25η τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος και η αποπομπή που ακολουθείται από μια καταδίκη της Γερουσίας.

Και στα δύο αυτά σενάρια, ο Αντιπρόεδρος Μάικ Πενς θα ήταν αυτός που θα αναλάμβανε τα καθήκοντά του μέχρι την ορκωμοσία του Μπάιντεν.

Μια πηγή εξοικειωμένη με την αυτή προσπάθεια, την οποία επικαλείται το Reuters, ανέφερε πως κάποιες προκαταρκτικές συζητήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει μεταξύ ορισμένων μελών του υπουργικού συμβουλίου και συμμάχων του Τραμπ για επίκληση της 25ης τροπολογίας.

Η 25η τροπολογία, η οποία επικυρώθηκε το 1967 και εγκρίθηκε μετά τη δολοφονία του Προέδρου Τζον Φ. Κένεντι το 1963, ασχολείται με την προεδρική διαδοχή και την ανικανότητα να κυβερνήσει ένας εκλεγμένος πρόεδρος.

Η ενότητα 4 πραγματεύεται καταστάσεις όπου ένας πρόεδρος δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά αλλά δεν παραιτείται οικειοθελώς.

Οι συντάκτες της 25ης τροπολογίας πρότειναν σαφώς να εφαρμόζεται όταν ένας πρόεδρος είναι ανίκανος εξαιτίας σωματικής ή ψυχικής ασθένεια, εξηγούν οι ειδικοί.

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε επίσης να εφαρμοστεί ευρύτερα σε έναν πρόεδρο που είναι σε επικίνδυνο βαθμό ακατάλληλος για το αξίωμα.

Για να επικαλεσθεί την 25η τροπολογία, ο Πενς και η πλειοψηφία του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ θα πρέπει να δηλώσουν ότι ο Τραμπ δεν μπορεί να εκτελέσει τα καθήκοντα της προεδρίας και να τον απομακρύνουν.

Ο Τραμπ θα μπορούσε στη συνέχεια να δηλώσει ότι είναι ικανός να συνεχίσει τη δουλειά. Εάν ο Πενς και η πλειοψηφία του Υπουργικού Συμβουλίου δεν αμφισβητήσουν αυτό τον ισχυρισμό του, ο Τραμπ ανακτά την εξουσία. Εάν αμφισβητήσουν τη δήλωση του Τραμπ, τότε για το ζήτημα θα αποφασίσει το Κογκρέσο, αλλά ο Πενς θα συνεχίσει να ενεργεί ως πρόεδρος μέχρι τότε.

Ο Πολ Κάμπος, καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, υποστηρίζει ότι η 25η τροπολογία θα ήταν ο κατάλληλος τρόπος για να απομακρυνθεί ο Τραμπ από το αξίωμα και έχει το πλεονέκτημα ότι είναι ταχύτερος από την διαδικασία της παραπομπής.

«Ο Πενς θα μπορούσε να γίνει αμέσως πρόεδρος, ενώ με η παραμπομπή και και καταδίκη του Τραμπ θα μπορούσαν να διαρκέσουν τουλάχιστον λίγες μέρες», δήλωσε ο Κάμπος.

Μπορεί ο Τραμπ να κατηγορηθεί και να απομακρυνθεί; Ναι.

Μια εσφαλμένη αντίληψη σχετικά με την «αποπομπή» είναι ότι αναφέρεται στην απομάκρυνση ενός προέδρου από το αξίωμα. Στην πραγματικότητα, η παραπομπή αφορά μόνο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, το κατώτερο επιμελητήριο του Κογκρέσου, επιφέροντας τη δίωξη ενός πρόεδρου που εμπλέκεται σε ένα «υψηλό έγκλημα ή παράνομη συμπεριφορά» - κάτι παρόμοιο με το κατηγορητήριο σε μια ποινική υπόθεση.

Εάν μια απλή πλειοψηφία των 435 μελών του Σώματος εγκρίνει την άσκηση δίωξης, η διαδικασία μεταφέρεται στη Γερουσία, η οποία διεξάγει δίκη για τον προσδιορισμό της ενοχής ή μη του προέδρου. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, απαιτείται η ψήφος των δύο τρίτων της Γερουσίας για την καταδίκη και απομάκρυνση ενός προέδρου.

Ο Τραμπ είχε προηγουμένως κατηγορηθεί από το Σώμα των ΗΠΑ υπό την ηγεσία των Δημοκρατικών τον Δεκέμβριο του 2019 με κατηγορίες για κατάχρηση εξουσίας και παρακώλυση του Κογκρέσου που προέκυψε από τις προσπάθειές του να πιέσει την Ουκρανία να ερευνήσει τον Μπάιντεν και τον γιο του. Ο Τραμπ αθωώθηκε από τη Ρεπουμπλικανική Γερουσία τον Φεβρουάριο του 2020.

Για ποιο «υψηλό έγκλημα και κακή συμπεριφορά» θα μπορούσε να κατηγορηθεί τώρα ο Τραμπ;

Ο Φράνκ Μπόουμαν, καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, δήλωσε ότι θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι ο Τραμπ «υποκίνησε ανταρσία» ή μια απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης των ΗΠΑ.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Μπόουμαν ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να κατηγορηθεί για ένα πιο γενικό αδίκημα: την απιστία κατά του Συντάγματος των ΗΠΑ και τη μη τήρηση του όρκου του. Το Κογκρέσο έχει τη διακριτική ευχέρεια να ορίσει τι συνιστά ένα υψηλό έγκλημα και παράβαση, χωρίς να περιορίζεται σε πραγματικά εγκλήματα. 

(με πληροφορίες από HuffPost US, Reuters)