Πολλά έχουν γραφτεί για τις μεταθανάτιες εμπειρίες ενώ τα περισσότερα μοιάζουν αναμφισβήτητα με αποκυήματα της φαντασίας, την ώρα που άλλα προκαλούν εντύπωση λόγω της αληθοφάνειάς τους. Όπως και να ’χει, η ζωή μετά το θάνατο είναι ένα ανεξήγητο φαινόμενο που εγείρει άπειρα ερωτήματα στην επιστημονική κοινότητα. Οι άνθρωποι που υποστηρίζουν πως βίωσαν μια ανάλογη εμπειρία συνήθως μιλούν για ένα λευκό φως που αντικρίζουν στο τέρμα μιας μακράς σήραγγας και για την επανασύνδεσή τους με ανθρώπους που έχασαν κάποτε. Είναι όλα αυτά αλήθεια;
Μεταθανάτια εμπειρία, σύμφωνα με δημοσίευμα του sciencealert, μπορούν να βιώσουν οι άνθρωποι που γενικά βρίσκονται ένα βήμα πριν το θάνατο λόγω έντονου σωματικού ή συναισθηματικού πόνου, μπορεί όμως να συμβεί και μετά από καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια. Το 1/3 εκείνων που υπέστησαν ένα τέτοιο σοκ αναφέρουν πως βίωσαν παράλληλα και μια μεταθανάτια εμπειρία. Κοινά χαρακτηριστικά στις περιγραφές τους είναι το τεράστιο αίσθημα ευφορίας και η διάσπαση του σώματος από την ψυχή. Η ηλικία και η κουλτούρα κάποιου μπορεί να επηρεάσει το βίωμα.
Για παράδειγμα πολλοί Ινδοί έχουν τονίσει πως κατά την εμπειρία τους αυτή συνάντησαν τον Ινδό βασιλιά των νεκρών, Yamraj ενώ οι Αμερικανοί μιλούν για τον Ιησού Χριστό. Τα παιδιά από την άλλη που είχαν μια τέτοια εμπειρία σημειώνουν χαρούμενα πως συνάντησαν αγαπημένους τους δασκάλους ή πρόσωπα που είχαν χάσει στο παρελθόν. Πολύ λίγοι άνθρωποι έχουν αναφερθεί σε άσχημα συναισθήματα κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας εμπειρίας. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η αίσθηση της έλλειψης ελέγχου ή ο τρόμος.
Οι νευροεπιστήμονες Όλαφ Μπλέινκ και ο Σεμπάστιαν Ντίγκιεζ έχουν μιλήσει για δύο τύπους μεταθανάτιων εμπειριών. Ο πρώτος συνδέεται με το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου, ενώ εκφράζεται με την αλλοιωμένη αίσθηση του χρόνου και την εντύπωση της αιώρησης. Ο δεύτερος τύπος συνδέεται με το δεξί ημισφαίριο ενώ τον βιώνουν όσοι άνθρωποι επισημαίνουν πως είχαν επαφή με πνεύματα, όσοι ακούν φωνές ή βλέπουν οράματα.
Σε γενικές γραμμές οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου είναι αυτές που παράγουν τις ξεχωριστές αυτές εμπειρίες. Οι κροταφικοί λοβοί παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στο βίωμα μιας μεταθανάτιας εμπειρίας. Η περιοχή αυτήτου εγκεφάλου σχετίζεται με την επεξεργασία των αισθητηριακών πληροφοριών και της μνήμης, οπότε η μη φυσιολογική δραστηριότητα στους λοβούς μπορεί να προκαλέσει περίεργες αισθήσεις και αντιλήψεις.
Ο συγγραφέας και επιστήμονας Καρλ Σαγκάν εξηγεί από την πλευρά του πως το άγχος του θανάτου κατά τη ζωή του ανθρώπου κάνει πιο έντονη την ανάμνηση της γέννησης -κάτι το οποίο ο άνθρωπος δεν αντιλαμβάνεται. Για τον ίδιο, η σήραγγα που αντικρίζουν κάποιοι είναι στην ουσία ο επαναπροσδιορισμός του βιώματος της γέννησης.
Άλλοι ερευνητές ισχυρίζονται πως οι ενδορφίνες που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια των αγχωτικών επεισοδίων μπορεί να προκαλέσουν κάποια εμπειρία σαν κι αυτή. Παρόμοια, τα αναισθητικά φάρμακα και η κεταμίνη ίσως ευθύνονται για τις μεταθανάτιες εμπειρίες. Άλλες θεωρίες υποδεικνύουν πως ανάλογα βιώματα προκύπτουν μετά την κατανάλωση διμεθυλοτρυπταμίνης, ενός ψυχεδελικού φαρμάκου. Ο καθηγητής ψυχιατρικής Ρικ Στράσμαν εξάλλου μετά από μελέτη που πραγματοποίησε το διάστημα 1990-1995 κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι ασθενείς είχαν μια μεταθανάτια εμπειρία μετά από την ένεση με το την ουσία της διμεθυλοτρυπταμίνης. Η έλλειψη οξυγόνου τέλος μπορεί να προκαλέσει κρίσεις στους κροταφικούς λοβούς και στη συνέχεια ψευδαισθήσεις.
(Με πληροφορίες από Science Alert)