Μεγάλη υποκρισία και άγνοια καλύπτει στην Ελλάδα όλες τις συζητήσεις σχετικά με ζητήματα του παγκόσμιου υπερπληθυσμού της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα και των αιτιών των μεταναστευτικών ροών προς την χώρα μας και την Ευρώπη.
Υπάρχει μία βασική άγνοια για το τι συμβαίνει στον κόσμο σε σχέση με τον υπερπληθυσμό και αν δεν υπάρχει άγνοια πολλοί συντάκτες δεν αγγίζουν ορισμένες πλευρές λόγω ιδεοληψίας.
Όπως είχε γράψει ο φιλόσοφος Κώστας Αξελός στο βιβλίο του «Το Παιχνίδι του κόσμου»: «Όλος ο κόσμος μπορεί να το επαληθεύσει: μπροστά σε κάθε καυτό πρόβλημα, όλοι το βάζουν στα πόδια. Τα περισσότερα από τα μεγάλα προβλήματα ακυρώνονται και αποφεύγονται, περνούν μέσα σε άλλα προβλήματα, χωρίς να λύνονται. Φαίνεται συχνά ότι η απάντηση (αδύνατη, άλλωστε) δεν είναι καν επιθυμητή.»
Το ζήτημα του υπερπληθυσμού στον πλανήτη είναι άβολο και κυριαρχείται από προκατάληψη διότι:
Οι περισσότερες εκκλησίες βασιζόμενες σε πολύ παλιά δόγματα βρίσκονται στην γραμμή του “αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την Γη” ενώ αυτή η κατακυρίευση έχει συμβεί εδώ και δύο αιώνες, όταν ο πλανήτης είχε φτάσει στα 2 δισεκατομμύρια.
Οι μαρξιστές, ευθυγραμμιζόμενοι με την επίθεση του Μαρξ στον Μάλθους και στην πίστη στην τεχνική που διαπνέει τον μαρξισμό αποκρύπτουν το πρόβλημα ή το ξεπερνάνε πολύ γρήγορα για να εστιάσουν μόνο στην ταξική αντίθεση και την άνιση ανάπτυξη. Διότι είναι φανερό ότι η μεγέθυνση είναι συνυφασμένη με τον πυρήνα της σκέψης τους. Το ότι ο πληθυσμός στον πλανήτη διπλασιάστηκε απ’ όταν γεννήθηκαν δεν τους λέει τίποτα φαίνεται.
Οι αντιεξουσιαστές, είτε ακολουθώντας την πρωτόγονη σκέψη του Προυντόν και παραβλέποντας την ακριβώς αντίθετη στάση της Έμμα Γκόλντμαν, είτε ακολουθώντας την σκέψη του Φουκώ σχετικά με την βιοπολιτική, την παρέμβαση δηλαδή του Κράτους την ζωή των πολιτών, αντιτίθενται σε κάθε ρύθμιση αλλά και κάθε συζήτηση για το θέμα.
Οι οικολόγοι στην πλειοψηφία τους, ακολουθώντας παλιότερα τον Μάραιη Μπούκτσιν και την «κοινωνική οικολογία» του, εναντίον της «βαθιάς οικολογίας» και στην συνέχεια εστιάζοντας σε ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή και παραβλέποντας την ανάγκη διατήρησης της βιοποικιλότητας καταλήγουν στις περισσότερες περιπτώσεις στην άρνηση να δουν την επέκταση του ανθρώπου στα φυσικά οικοσυστήματα. Ακόμα και η πολύ αδύναμη, στην Ελλάδα, τάση της αποανάπτυξης υποβαθμίζει το ζήτημα του υπερπληθυσμού στον πλανήτη, αν και είναι αναπόφευκτο να αναφερθούν σε αυτό. Συχνά όμως σε κείμενα ξεπερνιέται πολύ γρήγορα με τρόπο που διακρίνει κανείς ότι δεν έχουν ξεφύγει από την μαρξιστική οπτική ή την σκέψη ότι η τεχνική θα λύσει όλα τα ζητήματα.
Ο πατριωτικός χώρος που αντιδρά στην μετανάστευση και την εγκατάσταση στην Ευρώπη άλλων πληθυσμών, βλέποντας μόνο τι συμβαίνει στον περίγυρό του και μην κατανοώντας τις διεθνείς εξελίξεις στον τρίτο κόσμο δεν μπορεί να δει τα αίτια της μετακίνησης των πληθυσμών και την μονιμότητα αυτή της τάσης.
Τι απομένει λοιπόν; Αυταρχικές προτάσεις από νεοφιλελεύθερους όπως είναι αυτή της εμπορίας του δικαιώματος των γεννήσεων ή οι new age προτάσεις των αντιναταλιστικών ρευμάτων που έρχονται να συναντήσουν την αδυναμία αγάπης του σύγχρονου ανθρώπου και την διάθεση αποφυγής της μητρότητας και της πατρότητας. Όμως στην Αφρική και στην Ασία και στον μουσουλμανικό κόσμο οι τάσεις είναι εντελώς διαφορετικές. Εκεί οι πληθυσμοί αυξάνονται και διεκδικούν μία καλύτερη ζωή στις πλούσιες χώρες. Έτσι μοιάζει αναπόφευκτη η υποκατάσταση του πληθυσμού της δύσης από άλλους πολιτισμούς, οι οποίοι δεν αφομοιώνονται πλέον αλλά λειτουργούν σε γκέτο και διεκδικούν έκφραση και κυριαρχία στις χώρες όπου εγκαθίστανται.
Όπως είχε δείξει ο Μάλθους: η αύξηση του πληθυσμού με γεωμετρική πρόοδο και η ταυτόχρονη αύξηση της τροφής με αριθμητική πρόοδο οδηγεί αναπόφευκτα σε πείνα.
Σχήμα: Η αύξηση με αριθμητική πρόοδο της διαθέσιμης τροφής και με γεωμετρική πρόοδο της απαιτούμενης για την διατροφή του πληθυσμού. Το σημείο συνάντησης, το χρονικό σημείο που αρχίζει η πείνα, αποκαλείται Μαθουλσιανή παγίδα.
Αυτή ξεπεράστηκε με:
την διάνοιξη νέων φυσικών περιοχών για την απόδοσή τους στην γεωργία και την κτηνοτροφία, όπως έγινε με τα λιβάδια των βισώνων στην Αμερική που αποδόθηκαν στις εντατικές καλλιέργειες σιτηρών ή με την αποψίλωση και την αποξήρανση μεγάλων εκτάσεων όπως έγινε στην Ελλάδα μετά την μικρασιατική καταστροφή και την έλευση εδώ 1,5 εκατομμυρίου προσφύγων.
την πράσινη επανάσταση στην γεωργία, με τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα που έδωσαν τροφή αλλά και καρκίνους
το εμπόριο σε πλανητικό επίπεδο με τη μεταφορά παραδείγματος χάρη τροφών στην Ευρώπη από την Αμερική ή τη Νέα Ζηλανδία
την μετανάστευση σε εύφορες περιοχές
Όταν όμως ο πληθυσμός φτάνει σε όρια εκμετάλλευσης όλων των φυσικών πόρων και ο τρίτος κόσμος διεκδικεί το ίδιο επίπεδο κατανάλωσης με αυτόν του βορρά, οι λύσεις που βλέπουμε μπροστά μας είναι ότι οι άνθρωποι θα κατοικούν σε πολυκατοικίες, θα τρέφονται με φυτά και καρπούς από υδροπονικές καλλιέργειες και με ζωικές πρωτεΐνες που θα παράγονται ως τεχνητό κρέας σε εργοστάσιο βιοτεχνολογίας. Αυτή θα είναι η δεύτερη πράσινη επανάσταση. Αλλά θα είναι μία ακόμα κίνηση προς την απαξίωση του ανθρώπου.
Είμαστε σε μία εποχή όπου μόνο η ποσοτική μεγέθυνση έχει σημασία. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι ο λαμπρότερος πολιτισμός, αυτός της αρχαίας Αθήνας, αναπτύχθηκε στον ίδιο χώρο με τη σημερινή Αττική αλλά με πληθυσμό μόλις το 6% του σημερινού. Ένα είναι βέβαιο σε σχέση με το ζήτημα: υπερασπίζεις έναν πολιτισμό όταν πιστεύεις σε αυτόν και σχεδιάζεις μία δημογραφική πολιτική, λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς τάσεις, αν όντως πιστεύεις στις δυνάμεις σου και προτείνεις μια διεθνή πολιτική βοήθειας, αν πραγματικά ενδιαφέρεσαι για τους φτωχούς του πλανήτη.
Δημήτρης Γ. Μπούσμπουρας
Στο κείμενο σημειώνονται, ίσως, οι λόγοι για τον οποίο γράφτηκε το βιβλίο μου: «Υπερπληθυσμός. Μήπως είχε κάποιο δίκιο ο Μάλθους;» Εναλλακτικές Εκδόσεις (2020) όπου παρουσιάζονται οι τάσεις του πληθυσμού στον κόσμο και στην Ελλάδα και διερευνώνται όλες οι απόψεις και οι ιδέες πάνω στο ζήτημα.
Τα κεφάλαια του βιβλίου είναι τα εξής:
Αυξάνεται, πληθαίνει και κατακυριεύει την γη
Η αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού
Ο Μάλθους και η «αρχή του πληθυσμού»
Η επίδραση του Μάλθους στην ανάπτυξη της επιστήμης της οικολογίας
Οι αντιδράσεις στον Μάλθους: Μαρξ, μαρξιστές και αναρχικοί
Διαφυγές από την Μαθουλσιανή παγίδα; Α) Αύξηση της γεωργικής παραγωγής Β) Μείωση του πληθυσμού Γ) Μετανάστευση Δ) Οργανωμένο εμπόριο
Νεομαλθουσιανοί: οικολόγοι, αυταρχικοί νεοφιλελεύθεροι, αναρχικοί και οικοφεμινίστριες
Τα ανορθολογικά ρεύματα του αντιναταλισμού στην δύση - Νέα φιλοσοφία και νέα ηθική;
Νέες συνθήκες - τεχνικός πολιτισμός και η ανάδυση μια νέας ηθικής
Ο χριστιανισμός, ο μαρξισμός και το κυρίαρχο παράδειγμα σε σχέση με την φύση
Ηθική ευθύνης για το μέλλον
Η επίπτωση του παγκόσμιου υπερπληθυσμού στην Ελλάδα
Τι έχει γίνει διεθνώς από τα κράτη
Η παγκόσμια πολιτική για τον πληθυσμό
Υπάρχει προοπτική για νηφάλια προσέγγιση;
Συμπεράσματα. Τι πρέπει να γίνει.