Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε σήμερα (16/5/2024) επίσημη διαδικασία για να αξιολογήσει κατά πόσον η Meta, πάροχος του Facebook και του Instagram, ενδέχεται να έχει παραβιάσει τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) σε τομείς που συνδέονται με την προστασία των ανηλίκων.
Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι τα συστήματα τόσο του Facebook όσο και του Instagram, συμπεριλαμβανομένων των αλγορίθμων τους, ενδέχεται να επηρεάζουν τη συμπεριφορά των παιδιών και να τα οδηγούν σε εθισμό καθώς και να δημιουργήσουν τα λεγόμενα «φαινόμενα τρύπας κουνελιού» (rabbit holes). Επιπλέον, η Επιτροπή ανησυχεί επίσης για τις μεθόδους διασφάλισης της ηλικίας και επαλήθευσης που εφαρμόζει η Meta.
Η σημερινή κίνηση της διαδικασίας βασίζεται σε προκαταρκτική ανάλυση της έκθεσης αξιολόγησης κινδύνου που απέστειλε η Meta τον Σεπτέμβριο του 2023, στις απαντήσεις της Meta στα επίσημα αιτήματα της Επιτροπής για παροχή πληροφοριών (σχετικά με την προστασία των ανηλίκων και τη μεθοδολογία της εκτίμησης κινδύνου), σε δημόσια διαθέσιμες εκθέσεις, καθώς και στην ανάλυση της ίδιας της Επιτροπής.
Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ δήλωσε σχετικά: «Σήμερα κάνουμε ένα ακόμη βήμα για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των νέων διαδικτυακών χρηστών. Με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες θεσπίσαμε κανόνες που μπορούν να προστατεύουν τους ανηλίκους όταν αλληλεπιδρούν στο διαδίκτυο. Εκφράζουμε ανησυχίες ότι το Facebook και το Instagram μπορεί να επηρεάζουν τη συμπεριφορά και να οδηγούν στον εθισμό τους νέους και ότι οι μέθοδοι επαλήθευσης της ηλικίας που έχει εφαρμόσει η Meta στις υπηρεσίες τους δεν είναι επαρκείς ... Θέλουμε να προστατεύσουμε την ψυχική και σωματική υγεία των νέων».
Από την πλευρά του ο Τιερί Μπρετόν, Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς τόνισε: «Σήμερα ξεκινάμε επίσημη διαδικασία κατά της Meta. Δεν είμαστε πεπεισμένοι ότι έχει κάνει αρκετά για να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της DSA για τον μετριασμό των κινδύνων όσον αφορά τις αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία των νέων Ευρωπαίων στις πλατφόρμες Facebook και Instagram. Θα διερευνήσουμε τώρα σε βάθος τις πιθανές επιπτώσεις εθισμού και του φαινομένου rabbit hall των πλατφορμών, την αποτελεσματικότητα των εργαλείων επαλήθευσης της ηλικίας τους και το επίπεδο προστασίας της ιδιωτικής ζωής που παρέχεται στους ανηλίκους. Θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την προστασία των παιδιών μας».
Οι διαδικασίες αφορά τους ακόλουθους τομείς:
Η συμμόρφωση της Meta με τις υποχρεώσεις του DSA για τις ψηφιακές υπηρεσίες όσον αφορά την αξιολόγηση και τον μετριασμό των κινδύνων που προκαλούνται από τον σχεδιασμό των διαδικτυακών διεπαφών του Facebook και του Instagram, οι οποίες ενδέχεται να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες και την απειρία των ανηλίκων και να προκαλέσουν εθιστική συμπεριφορά και/ή να ενισχύσουν το λεγόμενο «φαινόμενο τρύπας κουνελιού». Η αξιολόγηση αυτή απαιτείται για την αντιμετώπιση πιθανών κινδύνων για την άσκηση του θεμελιώδους δικαιώματος στη σωματική και ψυχική ευεξία των παιδιών, καθώς και για τον σεβασμό των δικαιωμάτων τους.
Η συμμόρφωση της Meta με τις υποχρεώσεις του DSA για τις ψηφιακές υπηρεσίες όσον αφορά τα μέτρα μετριασμού για την αποτροπή της πρόσβασης ανηλίκων σε ακατάλληλο περιεχόμενο, ιδίως εργαλεία επαλήθευσης της ηλικίας που χρησιμοποιεί η Meta, τα οποία ενδέχεται να μην είναι λογικά, αναλογικά και αποτελεσματικά.
Η συμμόρφωση της Meta με τις υποχρεώσεις της DSA για τη θέσπιση κατάλληλων και αναλογικών μέτρων για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου απορρήτου, ασφάλειας και προστασίας για τους ανηλίκους, ιδίως όσον αφορά τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις απορρήτου για ανηλίκους στο πλαίσιο του σχεδιασμού και της λειτουργίας των συστημάτων συστάσεών τους.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν εάν αποδειχθούν αυτές οι αστοχίες τότε θα συνιστούν παραβάσεις των άρθρων 28, 34 και 35 της πράξης (DSA) για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Ακόμη σηειώνει ότι η έναρξη επίσημης διαδικασίας δεν προδικάζει την έκβασή της και δεν προδικάζει οποιαδήποτε άλλη διαδικασία την οποία μπορεί να αποφασίσει να κινήσει η Επιτροπή για οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά η οποία ενδέχεται να συνιστά παράβαση βάσει της πράξης του DSA
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή θα διενεργήσει, κατά προτεραιότητα, διεξοδική έρευνα και θα συνεχίσει να συλλέγει αποδεικτικά στοιχεία, για παράδειγμα αποστέλλοντας πρόσθετα αιτήματα παροχής πληροφοριών, διεξάγοντας συνεντεύξεις ή επιθεωρήσεις.
Η έναρξη επίσημης διαδικασίας εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να λάβει περαιτέρω μέτρα επιβολής, όπως η λήψη προσωρινών μέτρων και αποφάσεων μη συμμόρφωσης. Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να αποδεχθεί τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η Meta για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που ανέκυψαν στο πλαίσιο της διαδικασίας.
Η κίνηση της εν λόγω επίσημης διαδικασίας απαλλάσσει τους συντονιστές ψηφιακών υπηρεσιών, ή οποιαδήποτε άλλη αρμόδια αρχή των κρατών μελών της ΕΕ, από τις εξουσίες τους να εποπτεύουν και να επιβάλλουν την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες σε σχέση με εικαζόμενη παράβαση του άρθρου 28 παράγραφος 1.
Ιστορικό
Το Facebook και το Instagram ορίστηκαν ως πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες (VLOP) στις 25 Απριλίου 2023 στο πλαίσιο της πράξης της ΕΕ για τις ψηφιακές υπηρεσίες, δεδομένου ότι και οι δύο έχουν περισσότερους από 45 εκατομμύρια μηνιαίους ενεργούς χρήστες στην ΕΕ. Ως VLOP, τέσσερις μήνες από τον χαρακτηρισμό τους, δηλαδή στα τέλη Αυγούστου 2023, το Facebook και το Instagram έπρεπε να αρχίσουν να συμμορφώνονται με μια σειρά υποχρεώσεων που ορίζονται στην πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Από τις 17 Φεβρουαρίου, ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες εφαρμόζεται σε όλους τους διαδικτυακούς μεσάζοντες στην ΕΕ.
Στις 30 Απριλίου 2024, η Επιτροπή είχε ήδη κινήσει επίσημη διαδικασία κατά της Meta, σε σχέση τόσο με το Facebook όσο και με το Instagram, σχετικά με παραπλανητική διαφήμιση, πολιτικό περιεχόμενο, μηχανισμούς ειδοποίησης και δράσης, πρόσβαση σε δεδομένα για ερευνητές, καθώς και σχετικά με τη μη διαθεσιμότητα αποτελεσματικού εργαλείου πολιτικού διαλόγου και παρακολούθησης εκλογών τρίτων σε πραγματικό χρόνο πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.