Η αναζήτηση για πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος έχει κάνει σημαντικά βήματα μπροστά, χάρη στις εξελίξεις στις διαστημικές αποστολές και τα επίγεια παρατηρητήρια.
Όργανα όπως τα Kepler, TESS, CHEOPS, HARPS και ESPRESSO έχουν επαναστατήσει στον τομέα του εντοπισμού και της μελέτης εξωπλανητών με χαρακτηριστικά παρόμοια με τη Γη, φέρνοντας την ανθρωπότητα πιο κοντά στην ανακάλυψη ενός πλανήτη-δίδυμου της Γης - ενός κόσμου με συνθήκες όμοιες με τις δικές μας.
Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες έχουν επικεντρωθεί στην ανακάλυψη πλανητών που βρίσκονται σε εύκρατες τροχιές γύρω από κοντινά αστέρια. Μία από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις είναι ο Proxima Centauri b, ένας πλανήτης στην κατοικήσιμη ζώνη του κοντινότερου άστρου μας μετά τον Ήλιο.
Η ανακάλυψη αυτή τράβηξε την προσοχή στον τομέα των ερυθρών νάνων, τα οποία αποτελούν το 80% των αστέρων κοντά στη Γη. Αυτά τα πιο ψυχρά και αχνά άστρα έχουν πολύ πιο κοντινές κατοικήσιμες ζώνες, κάνοντάς τα ιδανικούς στόχους για την ανακάλυψη βραχώδους πλανήτες.
Ο φασματογράφος ESPRESSO, ο οποίος λειτουργεί από το 2018 στο πολύ μεγάλο τηλεσκόπιο (VLT) στη Χιλή, έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο σε αυτήν την έρευνα.
Με την εξαιρετική του ακρίβεια, εντόπισε πλανήτες με γήινη μάζα, όπως τον Proxima d, έναν πλανήτη που έχει διπλάσια μάζα από τον Άρη, και τον L98-59 b, ο οποίος έχει τη μισή μάζα της Αφροδίτης. Αυτές οι ανακαλύψεις δείχνουν τη δύναμη των σύγχρονων τεχνολογιών στην ανίχνευση μικρών, βραχωδών πλανητών.
Ένα από τα αστέρια που έχει τραβήξει ιδιαίτερα την προσοχή είναι το αστέρι του Μπάρναρντ, το πλησιέστερο μόνο του αστέρι μετά τον Ήλιο. Με απόσταση μόλις έξι ετών φωτός, η εγγύτητά του το καθιστά κεντρικό στόχο για ανακαλύψεις εξωπλανητών.
Πρόσφατες παρατηρήσεις του ESPRESSO αποκάλυψαν ένα ενδιαφέρον πλανητικό σύστημα γύρω από το αστέρι, με έναν επιβεβαιωμένο εξωπλανήτη και τρεις επιπλέον υποψήφιους πλανήτες.
Ο επιβεβαιωμένος πλανήτης, Barnard b, έχει μάζα τουλάχιστον τη μισή από την Αφροδίτη και βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το αστέρι του σε μόλις 3,15 γήινες ημέρες, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πολύ κοντά για να υποστηρίξει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του. Η θερμοκρασία του εκτιμάται στους 125 °C, κάνοντάς τον αφιλόξενο για ζωή, όπως την γνωρίζουμε.
«Ο Barnard b είναι ένας από τους πιο γνωστούς εξωπλανήτες με χαμηλή μάζα», σημείωσε ο Jonay González Hernández, επικεφαλής συγγραφέας της σχετικής μελέτης. «Ωστόσο, η εγγύτητά του στο άστρο του τον καθιστά ακατάλληλο για ζωή όπως τη γνωρίζουμε».
Με τις τεχνολογικές εξελίξεις, η αναζήτηση για πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη πλησιάζει νέες κορυφές. Το μελλοντικό Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (ELT) στη Χιλή, το οποίο θα είναι εξοπλισμένο με το όργανο ANDES, θα επιτρέψει στους αστρονόμους να ανιχνεύσουν ακόμη πιο αμυδρά σήματα και να μελετήσουν τις ατμόσφαιρες των πλανητών με ακρίβεια.
Αυτό το νέο τηλεσκόπιο θα επεκτείνει την έρευνα για εύκρατους και βραχώδεις πλανήτες και θα δώσει τη δυνατότητα για αναλύσεις βιοδεικτών, με σκοπό την αναγνώριση πιθανών συνθηκών για ζωή πέρα από τη Γη.
Η ανακάλυψη του Barnard b υπογραμμίζει την πλούσια ποικιλία πλανητών στη γειτονιά μας στον γαλαξία. «Η γειτονιά μας είναι γεμάτη από πλανήτες χαμηλής μάζας», ανέφερε ο Alejandro Suárez Mascareño, συν-συγγραφέας της μελέτης.
Οι συνεχιζόμενες παρατηρήσεις θα συνεχίσουν να βελτιώνουν την κατανόησή μας για αυτούς τους κόσμους και την ικανότητά τους να υποστηρίξουν ζωή.
Το μέλλον της έρευνας για εξωπλανήτες είναι γεμάτο υποσχέσεις. Με τη συνεργασία μεταξύ αστρονόμων και τη χρήση προηγμένων εργαλείων, όπως τα RV και η φασματοσκοπία, η ανθρωπότητα είναι πιο κοντά από ποτέ στην αποκάλυψη των μυστικών του σύμπαντος και στη διερεύνηση της πιθανότητας ζωής πέρα από τη Γη.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Astronomy & Astrophysics.
Πηγή:The brighterside