Ο άνθρωπος έχει κατασκευάσει τηλεσκόπια σε απομακρυσμένα βουνά, έχουμε εκτοξεύσει ακόμη και τηλεσκόπια στο διάστημα.
Με κάθε πρόοδο στην τεχνολογία, έχουμε κάνει εκπληκτικές νέες ανακαλύψεις για το Σύμπαν.
Που θα πρέπει λοιπόν να τοποθετήσουμε το επόμενο τηλεσκόπιο; Με βάση ένα νέα μελέτη στο arXiv*, μια καλή επιλογή θα ήταν η σεληνιακή επιφάνεια.
Η τοποθέτηση τηλεσκοπίων στη Σελήνη δεν είναι μια νέα ιδέα. Ήδη η NASA έχει χρηματοδοτήσει μια διερευνητική επιχορήγηση για το ραδιοτηλεσκόπιο Lunar Crater Radio Telescope (LCRT).
Το Ραδιοτηλεσκόπιο Σεληνιακού Κρατήρα LCRT είναι πρόταση του Ινστιτούτου Προηγμένων Εννοιών της NASA (NIAC) για τη δημιουργία ενός ραδιοτηλεσκοπίου εξαιρετικά μεγάλου μήκους κύματος εντός ενός κρατήρα στην αθέατη πλευρά της σελήνης. Εάν ολοκληρωθεί, το τηλεσκόπιο θα είναι το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο πλήρους διαφράγματος στο ηλιακό σύστημα με διάμετρο 1 χιλιομέτρου.
Μια άλλη πρόταση είναι το Life Finder Telescope At Lunar Poles (LFTALP), το οποίο θα είναι μια σειρά τηλεσκοπίων 6,5 μέτρων τα οποία θα μελετούν την ατμόσφαιρα των εξωπλανητών καθώς διέρχονται από το αστέρι τους.
Στη συνέχεια, υπάρχει το Lunar Optical UV Explorer (LOUVE), το οποίο επικεντρώνεται σε φωτεινά υπεριώδη αντικείμενα.
Το πρόβλημα με όλες αυτές τις προτάσεις είναι ότι η κατασκευή τους είναι πολύπλοκη σε τεχνικό επίπεδο που θα αποτελούσε πρόκληση για τους επιστήμονες που θα τα κατασκευάσουν. Η ιδέα της κατασκευής αστεροσκοπείων στη Σελήνη είναι ο επόμενος στόχος της ανθρωπότητας, αλλά επί του παρόντος είναι πολύ πέρα από τις τεχνικές μας δυνατότητες.
Έτσι, οι επιστήμονες προτείνουν μια κάπως απλούστερη ιδέα. Ένα τηλεσκόπιο που θα εκμεταλλευόταν το σεληνιακό έδαφος. Η ισχύς ενός οπτικού τηλεσκοπίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το μέγεθος του πρωτεύοντος κατόπτρου του και την εστιακή απόσταση του τηλεσκοπίου. Στη Γη, η εστιακή απόσταση μπορεί να αυξηθεί με την ύπαρξη πολλαπλών κατόπτρων.
Το Σεληνιακό τηλεσκόπιο που προτάθηκε στη NASA το 2008 ήταν ένα τηλεσκόπιο υγρού κατόπτρου το οποίο θα μπορούσε να μελετήσει αυτά τα αρχέγονα άστρα· ονομαζόταν, δε, Lunar Liquid-Mirror Telescope (LLMT). Η NASA έκανε μια ανάλυση της πρότασης, αλλά αποφάσισε να τη βάλει στο συρτάρι, εν μέρει διότι το θεωρητικό υπόβαθρο που υποστηρίζει την ύπαρξη αυτών των αρχέγονων άστρων δεν υπήρχε τότε, κι εν μέρει διότι η ίδια η NASA δεν διέθετε κάποιο μέσο αποστολής ανθρώπων ή εξοπλισμού στη Σελήνη.
Το τηλεσκόπιο που προτείνεται, θα έχει κάτοπτρο 100 μέτρων σε διάμετρο. Το κάτοπτρο αυτό, όμως, δεν θα είναι στερεό (γυαλί).
Το κύριο κάτοπτρο θα είναι ένα περιστρεφόμενο δοχείο γεμάτο με ένα μεταλλικό ανακλαστικό υγρό. Η περιστροφή είναι αναγκαία για να κρατάει την επιφάνεια του υγρού στο σωστό παραβολοειδές σχήμα και να λειτουργεί ως τηλεσκόπιο. Επίσης, το τηλεσκόπιο θα είναι σταθερό, εγκατεστημένο σε κάποιον κρατήρα είτε στον βόρειο είτε στον νότιο πόλο της Σελήνης και θα εστιάζει συνεχώς στο ίδιο σημείο, ώστε να συλλέξει όσο το δυνατόν περισσότερο φως από αυτά τα αρχέγονα άστρα.
Όλες αυτές οι ιδέες βρίσκονται ακόμη στα αρχικά τους στάδια. Και υπάρχουν σοβαρές προκλήσεις που θα πρέπει να ξεπεραστούν πέρα από την κατασκευή τους.
………………
*είναι ηλεκτρονικό αποθετήριο ελεύθερης πρόσβασης για επιστημονικές μελέτες πριν την ακαδημαϊκή δημοσίευση τους, για θέματα που αφορούν τα μαθηματικά, φυσική, αστρονομία, επιστήμη υπολογιστών, βιολογία, στατιστικά, και μαθηματικοοικονομικές μελέτες.
Πηγή: Sciencealert