Η ερευνητική ομάδα του κέντρου BEYOND, ενός προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό τη δημιουργία ενός Κέντρου Αριστείας για την παρακολούθηση των φυσικών καταστροφών στην νοτιοανατολική Ευρώπη, κατέγραψε το μέγεθος της πύρινης λαίλαπας στον Κάλαμο, μέσα από έναν χάρτη.
Η ταχεία χαρτογράφηση της καμένης έκτασης στην περιοχή του Καλάμου προήλθε από την επεξεργασία δορυφορικών δεδομένων VIIRS, με ημερομηνία λήψης 16/8/2017. Η χωρική ανάλυση των δεδομένων είναι 375 μέτρα, ενώ συνολικά κάηκαν 2,690 εκτάρια δασικής και αγροτικής γης.
Στις 13 Αυγούστου 2017 και ώρα 16:50 τοπική, η βραβευμένη υπηρεσία FireHub του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ανίχνευσε για πρώτη φορά την πυρκαγιά στον Κάλαμο Αττικής. Η πυρκαγιά έλαβε γρήγορα διαστάσεις λόγω της μεταβλητότητας του ανέμου, του είδους της βλάστησης και της ποσότητας της καύσιμης ύλης και του ανάγλυφου της περιοχής, ενώ τέθηκε υπό έλεγχο στις 15 Αυγούστου αργά το απόγευμα.
«Στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών έχουμε στήσει το σύστημα FireHub, το οποίο λειτουργεί επιχειρησιακά εδώ και τέσσερα χρόνια περίπου. Το FireHub παρέχει την υπηρεσία της δορυφορικής ανίχνευσης και παρακολούθησης πυρκαγιών σε σχεδόν πραγματικό χρόνο», λέει στη HuffPost ο Δρ. Ιωάννης Παπουτσής, Επιστημονικός συνεργάτης στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Για πρώτη φορά φέτος, παρουσιάζεται μια δεύτερη υπηρεσία μέσα από το FireHub, με σκοπό την αποτίμηση των καμμένων εκτάσεων σε ημερήσια βάση, με τη βοήθεια δορυφόρου. Στη συνέχεια η πρώτη καταγραφή, επικαιροποιείται με τα δεδομένα που προκύπτουν από αναλύσεις μεγαλύτερης διακριτικής ικανότητας.
Εκτός από την καταγραφή του μεγέθους της πυρκαγιάς στην περιοχή του Καλάμου, η χαρτογράφηση με δεδομένα μέσης και χαμηλής χωρικής ανάλυσης (250-500 μέτρα), δίνεται σε εθνικό επίπεδο. «Επειδή η υπηρεσία είναι ακόμα σε πιλοτικό στάδιο, θα θέλαμε να προχωρήσουμε στην επικύρωση των αποτελεσμάτων πριν ανακοινώσουμε συγκεκριμένα νούμερα. Το FireHub στο τέλος κάθε καλοκαιρινής περιόδου προχωρά στην αναλυτική καταγραφή των καμμένων εκτάσεων με δεδομένα Sentinel και Landsat-8 υψηλής ανάλυσης. Έτσι έχουμε δημιουργήσει μια μοναδική βάση δεδομένων με τις καμμένες εκτάσεις στη χώρα από το 1985 μέχρι και το 2016. Το φθινόπωρο θα έχουμε και τις αντίστοιχες πληροφορίες για το 2017», εξηγει ο Δρ. Παπουτσής.
Ωστόσο, ένα τόσο λεπτομερές έργο, παρουσιάζει και προκλήσεις, ορισμένες από τις οποίες είναι: «H επιχειρησιακή απόκριση μέσα από μια σειρά αυτοματισμών, για τη συλλογή των δορυφορικών δεδομένων, τον έλεγχο ποιότητας αυτών, την τροφοδοσία τους στις αλυσίδες επεξεργασίας, την εξαγωγή πληροφορίας και την παρουσία αυτής σε ένα φιλικό προς το χρήση webgis περιβάλλον, η επιστημονική επικύρωση των θεματικών προϊόντων που παράγουμε με χρήση παρατηρήσεων πεδίου, η εύρεση κατάλληλων δορυφορικών εικόνων για επεξεργασία και γενικότερα οι πολλές και σύνθετες τεχνικές και αλγοριθμικές δυσκολίες, είναι μερικές από τις προκλήσεις», λέει ο Δρ. Παπουτσής.
Μέσα στις επόμενες ημέρες, ο Ευρωπαϊκός δορυφόρος Sentinel-2 με χωρική ανάλυση στα 10 μέτρα, θα περάσει πάνω από την περιοχή, οπότε και θα υπάρξει μια πιο ακριβής εκτίμηση. «Το ΕΑΑ, μετά από συμφωνία που υπέγραψε με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ΕΟΔ), διατηρεί και λειτουργεί έναν κόμβο διαμεταγωγής δορυφορικών δεδομένων Sentinel (Sentinel-1, Sentinel-2, Sentinel-3), με περιοχή κάλυψης την Ανατολική Μεσόγειο, τα Βαλκάνια, τη Μ. Ανατολή και τη Β. Αφρική. Επιπλέον, από τις αρχές του 2017, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών σε συνεργασία με τις εταιρείες Serco, T-Systems, και GAEL, προετοιμάζεται για να παρέχει απευθείας για λογαριασμό του ΕΟΔ δεδομένα Sentinel με παγκόσμια κάλυψη, σε συγκεκριμένους διεθνής χρήστες όπως είναι η NASA, το USGS, κ.α. Αυτή η υπηρεσία IntHub (International Hub) αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία αυτόν τον Σεπτέμβριο».
Αναλυτικά στατιστικά στοιχεία για τις καμμένες εκτάσεις παρουσιάζονται στον ενημερωμένο χάρτη.
Οι επιστημονικοί υπεύθυνοι του FIREHUB είναι οι:
Δρ Χάρης Κοντοες Δντης Ερευνών ΕΑΑ
Δρ Ιωάννης Παπουτσής Επιστημονικός συνεργάτης ΕΑΑ