Ο 50χρονος Σαουδάραβας χρειάστηκε μόλις τρία λεπτά για να σκοτώσει τουλάχιστον πέντε ανθρώπους και να τραυματίσει πάνω από 200 -πολλοί εκ των οποίων δίνουν μάχη για τη ζωή τους- πέφτοντας πάνω τους με ένα SUV στην γεμάτη κόσμο χριστουγεννιάτικη αγορά του Μαγδεμβούργου το βράδυ της Παρασκευής. Τρία λεπτά αποδείχθηκαν αρκετά για να ταρακουνήσουν την ήδη διχασμένη Γερμανία και να δυναμιτίσουν την ηρεμία της εορταστικής περιόδου.
Περίπου στις 7 μ.μ. της Παρασκευής (20/12), η αγορά ήταν γεμάτη από οικογένειες και φίλους, που είχαν συγκεντρωθεί κάτω από τη λάμψη των αστραφτερών φώτων για να γιορτάσουν την τελευταία εργάσιμη ημέρα πριν από την εβδομάδα των Χριστουγέννων.
Αντίθετα, το Σαββατοκύριακο ξεκίνησε με τρόμο. Ο δράστης, ένας 50χρονος ψυχίατρος από τη Σαουδική Αραβία, που ζούσε στη Γερμανία για σχεδόν δύο δεκαετίες, πέρασε με το νοικιασμένο αυτοκίνητο μέσα από ένα κενό στα φράγματα ασφαλείας, που είχε σχεδιαστεί για οχήματα έκτακτης ανάγκης, και στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς την καρδιά της γιορτής στην πλατεία της παλιάς αγοράς.
Επιτάχυνε, προσπαθώντας να βλάψει όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους, είπε η αστυνομία. Αφού χτύπησε εκατοντάδες, σκόπευε να δραπετεύσει μέσα από ένα κενό στην άλλη άκρη της πλατείας, αλλά τον σταμάτησε η κίνηση. Οι αστυνομικοί περικύκλωσαν αμέσως το όχημα, αναγκάζοντας τον οδηγό να πέσει στο έδαφος και τον συνέλαβαν.
Ανάμεσα στα πέντε θύματα ήταν ένα 9χρονο παιδί και τέσσερις ενήλικες. Περισσότεροι από 200 άλλοι τραυματίστηκαν, 41 εκ των οποίων με τόσο σοβαρά τραύματα που οι αρχές έχουν προειδοποιήσει ότι ο αριθμός των νεκρών ενδέχεται να αυξηθεί τις επόμενες ημέρες. Ηταν τόσοι πολλοί οι τραυματίες, που κάποιοι χρειάστηκε να μεταφερθούν σε νοσοκομεία άλλων πόλεων.
Οι τοπικές αρχές του Μαγδεμβούργου λένε ότι τα κίνητρά του ακόμη διερευνώνται. Ο δράστης, για τον οποίο οι αξιωματούχοι είπαν ότι ήρθε για πρώτη φορά στη Γερμανία το 2006, προφυλακίστηκε καθώς διώκεται για 5 δολοφονίες και περισσότερες από 200 απόπειρες φόνου.
Ο γιατρός είχε ενεργή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με δημοσιεύσεις που επέκριναν τη Γερμανία για την, όπως έγραφε, «ανοχή των αρχών στο ριζοσπαστικό Ισλάμ». Στα social media o άνδρας εξέφρασε επίσης την υποστήριξή του στο ακροδεξιό AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) και αναδημοσίευε σχόλια των ηγετών του αντιμεταναστευτικού κόμματος, που προειδοποιούσαν για την απειλή του ισλαμικού νόμου που επιβάλλεται στη Γερμανία.
Βαθαίνει η πολιτική κρίση
Στο Μαγδεμβούργο και σε όλη τη χώρα, η επίθεση διαμέλισε την ειρήνη και την ηρεμία που πολλοί επιδίωκαν σε μια ταραχώδη στιγμή για τη Γερμανία, η οποία αντιμετωπίζει μια εξαντλητική χειμερινή εκστρατεία για τις πρόωρες εκλογές του ερχόμενου Φεβρουαρίου, μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης αυτόν τον μήνα.
Οι Γερμανοί ανυπομονούσαν να γιορτάσουν την έναρξη της εορταστικής περιόδου μετά από ένα χρόνο που σημαδεύτηκε από ανησυχίες για τη στασιμότητα της οικονομίας, τις αυξανόμενες περικοπές θέσεων εργασίας και την πολιτική παράλυση που κορυφώθηκε με την απώλεια της ψήφου εμπιστοσύνης του καγκελαρίου στο κοινοβούλιο.
«Δεν υπάρχει πιο ειρηνικό και χαρούμενο μέρος από μια χριστουγεννιάτικη αγορά», δήλωσε ο Ολαφ Σολτς, ο οποίος επισκέφθηκε την αγορά το πρωί του Σαββάτου. «Τι φρικτή πράξη είναι να πληγώνεις και να σκοτώνεις τόσους πολλούς ανθρώπους εκεί με τέτοια βαρβαρότητα».
Ο Ρόνι Κρουγκ, μέλος του δημοτικού συμβουλίου του Μαγδεμβούργου, υπερασπίστηκε την ασφάλεια στην αγορά ως επαρκή, λέγοντας ότι οι διαδρομές έκτακτης ανάγκης που εκμεταλλεύτηκε ο δράστης ήταν απαραίτητες για να περάσουν τα ασθενοφόρα και τα περιπολικά της αστυνομίας.
Η ασφάλεια -η οποία περιλαμβάνει μεγάλα τσιμεντένια οδοφράγματα και αστυνομικούς- ενισχύθηκε φέτος μετά από μια επίθεση με μαχαίρι το περασμένο καλοκαίρι με 3 νεκρούς και 12 τραυματίες. Μετά από εκείνη την επίθεση, σε ένα φεστιβάλ δρόμου στη δυτική Γερμανία, τα μαχαίρια απαγορεύτηκαν στις εορταστικές αγορές σε όλη τη χώρα και αυξήθηκε η ασφάλεια για τα χριστουγεννιάτικα φεστιβάλ στο Μαγδεμβούργο και αλλού.
Το 2016, ένας ισλαμιστής εξτρεμιστής χτύπησε με ένα φορτηγό το πλήθος σε μια χριστουγεννιάτικη αγορά στο κέντρο του Βερολίνου, σκοτώνοντας 13. Εκτοτε, οι τα οδοφράγματα στις εισόδους φεστιβάλ και εορταστικών αγορών στη Γερμανία έχουν καθιερωθεί, όπως και οι κάμερες ασφαλείας και η αυξημένη αστυνομία παρουσία, συμπεριλαμβανομένων αξιωματικών με πολιτικά που κυκλοφορούν ανάμεσα στα πλήθη.
Μετά την επίθεση της Παρασκευής, πόλεις σε όλη τη Γερμανία έστειλαν επιπλέον περιπολίες στις χιλιάδες χριστουγεννιάτικες αγορές που παρέμειναν ανοιχτές το Σάββατο. Στην Κολωνία, οι αρχές απαγόρευσαν τις βαλίτσες και τις μεγαλύτερες τσάντες στην αγορά γύρω από τον καθεδρικό ναό της πόλης. Στη Λειψία, η αστυνομία έστησε επιπλέον εμπόδια στις εισόδους της αγοράς.
Το Μαγδεμβούργο, το οποίο είναι η πρωτεύουσα της Σαξονίας-Άνχαλτ και έχει πληθυσμό περίπου 240.000 κατοίκους, ήταν μέρος της Κομμουνιστικής Ανατολικής Γερμανίας. Η ετήσια αγορά στήνεται στο κέντρο της πόλης, μπροστά από το Δημαρχείο. Το Σάββατο, οι άνθρωποι την επισκέφθηκαν για να αφήσουν λουλούδια εις μνήμην των θυμάτων. Εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν μέσα και γύρω από τον γοτθικό καθεδρικό ναό του Μαγδεμβούργου για να θρηνήσουν τους νεκρούς. Εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν επίσης, πολλοί φωνάζοντας «απέλαση, απέλαση», σε μια κοντινή πλατεία.
Ο μεταβαλλόμενος τόνος στον τόπο της επίθεσης, αντανακλά τις πολιτικές εντάσεις σε μια χώρα που μαστίζεται από διαφωνίες για τη μετανάστευση και την αυξανόμενη δημοτικότητα του AfD.
Αρχικά, η επίθεση προκάλεσε συγκρίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τη θανατηφόρα επίθεση μετανάστη, που επηρεάστηκε από ισλαμιστές, στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου το 2016. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ο ύποπτος ψυχίατρος, είχε επικρίνει το Ισλάμ και είχε εκφράσει τη συμπάθειά του προς την ακροδεξιά.
Ο Μάρτιν Σέλνερ, ένας Αυστριακός δημοφιλής στη γερμανική ακροδεξιά, έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι τα κίνητρα του υπόπτου «φαίνονται να ήταν περίπλοκα», προσθέτοντας ότι ο δράστης «μισούσε το Ισλάμ, αλλά μισούσε περισσότερο τους Γερμανούς».
Το ακροδεξιό κόμμα, ιδιαίτερα ισχυρό στην ανατολική Γερμανία, ήρθε πρώτο ή δεύτερο σε τρεις περιφερειακές εκλογές αυτό το φθινόπωρο και ελπίζει για περισσότερη επιτυχία στις εθνικές εκλογές τον Φεβρουάριο.
Πολλοί από τους συγκεντρωμένους υποστηρικτές του στο σημείο της επίθεσης φορούσαν σύμβολα που συνδέονται με τον νεοπαγανισμό και άλλα μυστικιστικά κινήματα που συνδέονται με την ακροδεξιά.
Η υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέιζερ εξέφρασε την ανησυχία ότι την επίθεση θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί η ακροδεξιά προς όφελός της, αλλά είπε ότι λίγα μπορούν να γίνουν για να αποτραπούν φαινομενικά συντονισμένων συγκεντρώσεων. «Εχουμε ελευθερία συναθροίσεων σε αυτή τη χώρα», είπε. «Πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να βεβαιωθούμε ότι η επίθεση δεν θα γίνει ευκαιρία κατάχρησης από καμία πλευρά».
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η τραγωδία αυτή λαμβάνει έντονες πολιτικές προεκτάσεις σε μια ούτως ή άλλως ταραγμένη περίοδο για τη Γερμανία.
(με πληροφορίες από New York Times, Reuters)