Στην αναζήτηση καλύτερης ποιότητας ύπνου, οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων αναρωτιούνται αν πρέπει να μοιράζονται το κρεβάτι τους με τον αγαπημένο τους κατοικίδιο. Πριν φτάσουμε σε αυτό το σημείο, ας αφιερώσουμε λίγο χρόνο για να σκεφτούμε την άλλη πλευρά:
Είναι καλό για το κατοικίδιο μας ο ύπνος μαζί μας;
«Μου αρέσει που αντιστρέφουμε την ερώτηση», λέει η Δρ Ντάνα Βάρμπλ, επικεφαλής κτηνιατρική διευθύντρια της Βορειοαμερικανικής Κτηνιατρικής Κοινότητας. «Γενικά είναι πολύ καλό να κοιμούνται τα ζώα με τους ιδιοκτήτες τους».
Τα κατοικίδια που μοιράζονται το κρεβάτι τους με τους ιδιοκτήτες τους τείνουν να έχουν «υψηλότερο επίπεδο εμπιστοσύνης και στενότερους δεσμούς με τους ανθρώπους που βρίσκονται στη ζωή τους. Είναι μια μεγάλη ένδειξη εμπιστοσύνης από την πλευρά τους», λέει η Βάρμπλ.
«Οι σκύλοι και οι γάτες που είναι πιο στενά συνδεδεμένοι με τους ανθρώπους τους έχουν πρόσθετα οφέλη στην υγεία τους, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των ωφέλιμων νευροδιαβιβαστών όπως η ωκυτοκίνη και η ντοπαμίνη, οι ορμόνες της χαράς», προσθέτει.
Είναι μόνο οι σκύλοι και οι γάτες που επωφελούνται από τον ύπνο μαζί με ανθρώπους; Ναι, λέει η Βάρμπλ, με «πολύ, πολύ λίγες εξαιρέσεις».
«Ξέρω έναν κύριο που έχει ένα πολύ περιποιημένο γουρούνι που κοιμάται στα πόδια του κρεβατιού του», λέει. «Είναι ένα γουρούνι εσωτερικού χώρου που ονομάζεται Νόρμπερτ ― οι χοίροι με κοιλιά είναι σχεδόν σαν σκύλοι επειδή είναι πολύ κοινωνικοί». (Ο Νόρμπερτ έχει ακόμη και δικό του λογαριασμό στο Instagram.)
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα για τους ανθρώπους
Αφού λύσαμε αυτό το σημαντικό ζήτημα, ας περάσουμε στους ιδιοκτήτες των κατοικιδίων ― είναι καλό για αυτούς να κοιμούνται με το κατοικίδιό τους; Οι ειδικοί λένε όχι, επειδή μπορεί να οδηγήσει σε μη ποιοτικό ύπνο.
«Τα ζώα μπορεί να κινούνται, να γαβγίζουν και να διαταράσσουν τον ύπνο των ιδιοκτητών τους. Ο ύπνος στους σκύλους (και στις γάτες) δεν είναι συνεχής και αναπόφευκτα μπορεί να σηκωθούν και να περπατήσουν στο κρεβάτι, πατώντας πάνω στους ανθρώπους. Όλη αυτή η δραστηριότητα θα οδηγήσει σε κατακερματισμό του ύπνου», λέει ο Δρ. Σβεβόλοντ Πολότσκι, διευθυντής έρευνας ύπνου και καθηγητής στο τμήμα ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Τζον Χόπικινς.
Αυτοί οι μικροπερισπασμοί, που μπορεί να συμβούν χωρίς την επίγνωση των ιδιοκτητών, «είναι σημαντικοί γιατί βγάζουν τους ανθρώπους από τον βαθύ ύπνο», λέει η Κρίστεν Κνάτσον, αναπληρώτρια καθηγήτρια νευρολογίας και προληπτικής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Νόρθουέστερν. «Έχουν συσχετιστεί με την απελευθέρωση της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, η οποία μπορεί να κάνει τον ύπνο ακόμα χειρότερο».
Αυτό μπορεί να ισχύει για πολλούς από εμάς, αλλά πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι τα κατοικίδια στο κρεβάτι μας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και ευεργετικά για κάποιους από εμάς.
«Τα άτομα με κατάθλιψη ή άγχος μπορεί να ωφεληθούν από το να έχουν το κατοικίδιό τους στο κρεβάτι, επειδή το κατοικίδιο είναι σαν ένα μεγάλο μαξιλάρι, μια μεγάλη κουβέρτα και μπορεί να αισθάνονται ότι ένα άνετο, χαϊδεμένο, γούνινο πλάσμα μειώνει το άγχος τους», λέει ο ειδικός στον ύπνο Δρ Ραζ Τζακούμπντα , επίκουρος καθηγητής κλινικής ιατρικής στο Keck School of Medicine στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια.
Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν το 2017 από το Κέντρο Ιατρικής Ύπνου της Mayo Clinic στο Φίνιξ διαπίστωσαν ότι περισσότεροι από τους μισούς ιδιοκτήτες κατοικίδιων της κλινικής επέτρεπαν στο κατοικίδιο ζώο τους να κοιμάται στην κρεβατοκάμαρά τους και η πλειονότητα θεωρούσε ότι το κατοικίδιο ζώο τους «δεν ενοχλεί ή είναι ακόμα και ωφέλιμο για τον ύπνο τους».
Ωστόσο, περίπου το 20% πίστευε ότι οι γούνινοι φίλοι τους έκαναν τον ύπνο τους χειρότερο.
Μια άλλη μελέτη του 2017 έβαλε ιχνηλάτες ύπνου σε σκύλους και στους ανθρώπους τους για να μετρήσει την ποιότητα της ανάπαυσης και των δύο. Οι άνθρωποι που είχαν τα σκυλιά τους στην κρεβατοκάμαρά τους είχαν μια αξιοπρεπή νυχτερινή ανάπαυση (όπως και τα σκυλιά), διαπίστωσε η ερευνητική ομάδα.
Ωστόσο, η ποιότητα του ύπνου μειώθηκε όταν οι άνθρωποι μετακινούσαν τον σκύλο τους από το πάτωμα στο κρεβάτι.
Τα παιδιά μπορούν επίσης να ωφεληθούν από τον ύπνο με ένα κατοικίδιο. Μια μελέτη του 2021 ζήτησε από εφήβους ηλικίας 13 έως 17 ετών να φορούν συσκευές παρακολούθησης ύπνου για δύο εβδομάδες και στη συνέχεια να υποβληθούν σε ένα τεστ ύπνου τελευταίας τεχνολογίας. Περίπου το ένα τρίτο των παιδιών κοιμόταν με κατοικίδιο, κάτι που φάνηκε να μην επηρεάζει την ποιότητα της ανάπαυσής τους.
«Στην πραγματικότητα, όσοι ιδιοκτήτες και κατοικίδια κοιμούνταν συχνά μαζί, έδειξαν παρόμοια προφίλ ύπνου με εκείνους που δεν κοιμόντουσαν ποτέ με τα κατοικίδια», σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης.
«Όλα αυτά δείχνουν ότι το να έχουμε κατοικίδια στην κρεβατοκάμαρά μας δεν είναι απαραίτητα κακό», λέει ο Δρ Μπάνου Κόλα, ειδικός στην ιατρική του ύπνου στο Κέντρο Ιατρικής Ύπνου στην Κλινική Μέγιο στο Ρότσεστερ της Μινεσότα.
Ένα σχέδιο επιτυχίας
Ένας καλός ύπνος με το κατοικίδιό μας έχει να κάνει με το πόσο βαθιά κοιμόμαστε τόσο εμείς όσο και το κατοικίδιό μας, λέει ο κλινικός ψυχολόγος και ειδικός ύπνου Μάικλ Μπρους..
«Οι σκύλοι είναι καλοί ακόμα και για μια ολόκληρη νύχτα, αλλά οι γάτες μπορεί να είναι περισσότερο ανήσυχες την νύχτα», λέει ο Μπρους, προσθέτοντας ότι ένας άλλος παράγοντας είναι το πόσο κινούμαστε και οι δύο, καθώς οι κινήσεις του ζώου μπορούν να μας ξυπνήσουν, αλλά και το αντίστροφο.
Τα κατοικίδια, όπως και οι άνθρωποι, μπορούν επίσης να ροχαλίζουν και να διαταράσσουν τον ύπνο μας, οπότε ας φροντίσουμε να το λάβουμε και αυτό υπόψη, λέει ο Μπρους. Τα μικρά σκυλιά και οι γάτες συχνά θέλουν να χώνονται κάτω από τα σκεπάσματα με τους ανθρώπους, αλλά αυτό μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματός μας και να διαταράξει τον ύπνο μας. (Η καλύτερη θερμοκρασία ύπνου είναι λίγο ψυχρή, στους 18,3 βαθμούς Κελσίου.)
Εάν σκεφτόμαστε να φέρουμε το κατοικίδιό μας στο κρεβάτι, ο Μπρους προτείνει να το δοκιμάσουμε μόνο για μερικές νύχτες, ώστε να μην βάλουμε το κατοικίδιο μας σε διαδικασία να το συνηθίσει πριν αποφασίσουμε εάν είναι καλό για εμάς.
Για μερικούς δεν είναι καλό
Παρά τα νέα δεδομένα, πολλοί από εμάς πρέπει να σκεφτούμε δύο φορές για να φέρουμε τους σκύλους, τις γάτες ή τους χοίρους εσωτερικού χώρου στο κρεβάτι μας.
«Είναι ιδιαίτερα επιβλαβές για άτομα με αϋπνία ή για ασθενείς με διαταραχές ύπνου, επίσης για ασθενείς με καθυστερημένη φάση ύπνου (νυχτοπούλια) ή ακόμα και για άτομα με υπνική άπνοια, που ξυπνούν από διακοπή της αναπνοής και μετά δεν μπορούν να ξανακοιμηθούν», λέει ο Ποτότσκι.
Το «καθοριστικό σημείο» για σωστή ξεκούραση είναι όταν μπορούμε να κοιμόμαστε συνεχώς κατά τα τέσσερα στάδια του ύπνου, από τέσσερις έως έξι φορές κάθε βράδυ. Δεδομένου ότι κάθε κύκλος διαρκεί περίπου 90 λεπτά, οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται επτά έως οκτώ ώρες σχετικά αδιάκοπου ύπνου για να επιτύχουν αυτόν τον στόχο.
Μια χρόνια έλλειψη σταθερής ανάπαυσης, επομένως, επηρεάζει την ικανότητά μας να δίνουμε προσοχή, να μαθαίνουμε νέα πράγματα, να είμαστε δημιουργικοί, να λύνουμε προβλήματα και να λαμβάνουμε αποφάσεις.
Και γίνεται χειρότερο: Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που βιώνουν συχνά διακοπές του ύπνου τους κατά την διάρκεια της νύχτας διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια ή να πεθάνουν νωρίς από οποιαδήποτε αιτία καθώς γερνούν.
Αναπνευστικά προβλήματα
Υπάρχει ένας ακόμα λόγος για τον οποίο ο ύπνος με τα κατοικίδια μπορεί να μην είναι καλό για την υγεία μας. Εάν είμαστε ένας από τα εκατομμύρια ανθρώπους που πάσχουν από άσθμα, αλλεργίες ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ο ύπνος με ένα κατοικίδιο θα μπορούσε να γίνει εφιάλτης.
Μερικά κατοικίδια δεν πρέπει να μπαίνουν στο οικογενειακό κρεβάτι
Ας επιστρέψουμε στο τι είναι καλύτερο για το κατοικίδιό σας: Πότε δεν είναι καλή ιδέα να κοιμάται μαζί μας ένας τριχωτός φίλος;
«Προφανώς, δεν είναι καλό για νεαρά κουτάβια ή σκυλιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα συμπεριφοράς, λέει η Βάρμπλ.
Πηγή: CNN