Μία ημέρα μετά τα σοβαρά επεισόδια στη Λέσβο, το Υπουργικό Συμβούλιο –όπως ήταν επόμενο- ασχολήθηκε εκτεταμένα με το προσφυγικό πρόβλημα.
Έτσι, στην συνεδρίαση που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου υπό την προεδρία του Κυριάκου Μητσοτάκη, συζητήθηκαν αναλυτικά οι τελευταίες εξελίξεις στις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές και το σχέδιο νόμου για την αυστηροποίηση του πλαισίου αίτησης και χορήγησης ασύλου.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του Στέλιου Πέτσα αμέσως μετά το τέλος του Υπουργικού Συμβουλίου, με βάση την ανάλυση των στατιστικών στοιχείων εθνικότητας όσων εισέρχονται στη χώρα, κοινή πεποίθηση είναι ότι πλέον πρόκειται για μεταναστευτικό πρόβλημα και όχι προσφυγικό. Η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί τον συνδυασμό των παρακάτω μέτρων, όπως αναφέρονται στην σχετική ανακοίνωση:
- Ενίσχυση της φύλαξης των ελληνικών συνόρων, ιδίως με αύξηση των περιπολιών στη θάλασσα. Ήδη την τελευταία εβδομάδα έχουν ενισχυθεί οι περιπολίες και γίνονται καθημερινά επιπλέον 23 περιπολίες στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
- Κατασκευή κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων, για όσους παράνομα εισήλθαν στη χώρα και δεν δικαιούνται άσυλο, ή η αίτησή τους απορρίπτεται.
- Αύξηση των επιστροφών, από 1.806 στα 4,5 χρόνια της προηγούμενης διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, σε 10.000 μέχρι το τέλος του 2020.
- Κατάρτιση λίστας «ασφαλούς χώρας», ώστε να επιστρέφονται αμέσως σε αυτή όσοι εισήλθαν παράνομα στην Ελλάδα.
- Συνέχιση της αποσυμφόρησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου με μεταφορά στην ενδοχώρα.
- Διεθνοποίηση του προβλήματος, πέραν της ανάδειξης του θέματος από τον Πρωθυπουργό στην 74η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, με τέσσερις ενέργειες:
(α) Πρωτοβουλία για τη μεταναστευτική οδό της Ανατολικής Μεσογείου, με σχετικό έγγραφο το οποίο θα παρουσιαστεί από κοινού από Βουλγαρία, Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία στο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 7-8 Οκτωβρίου 2019.
(β) Επίσκεψη του Αναπληρωτή Υπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Γ. Κουμουτσάκου στην Τουρκία στις 2-3 Οκτωβρίου 2019 για συνομιλίες για το θέμα με τον Τούρκο ομόλογό του κ. Σοϊλού.
(γ) Επίσκεψη των Υπουργών Εσωτερικών της Γαλλίας και της Γερμανίας σε Τουρκία και Ελλάδα εντός της εβδομάδας.
(δ) Ελληνική πρωτοβουλία για συμπερίληψη του θέματος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 17ης – 18ης Οκτωβρίου 2019.
Επίσης, ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης παρουσίασε το νομοσχέδιο για την επιτάχυνση και αυστηροποίηση των διαδικασιών αίτησης και χορήγησης ασύλου. Σύμφωνα με την κυβερνητική ενημέρωση, βασικοί στόχοι είναι:
α) Να διορθωθεί το αδόμητο ελληνικό σύστημα ασύλου, που αδυνατεί λόγω εγγενών σχεδιαστικών σφαλμάτων να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα μέσα στην οποία λειτουργεί, όπως οι αυξημένες ροές και το γεγονός ότι ο Βαλκανικός διάδρομος προς την Ευρώπη παραμένει κλειστός,
β) Να τεθούν κανόνες, σαφείς και συγκεκριμένοι, βάζοντας τέλος στην αναρχία: στους αλλοδαπούς, στις δομές, στις υπηρεσίες, στην διαδικασία εξέτασης,
γ) Να εξαλειφθούν οι συνέπειες μίας ιδεοληπτικής νομοθέτησης που οδήγησε σε έναν απροσδιόριστο αριθμό αλλοδαπών που δεν εντοπίζονται από τις αρχές και κατά συνέπεια δεν επιστρέφονται στις χώρες καταγωγής τους, και
δ) Να διαμορφωθεί ένα νέο σύστημα ασύλου, συμπαγές, δομημένο, αυστηρό, δίκαιο, σχεδιασμένο υπό το φως των έκτακτων συνθηκών.
Βασικές αρχές του νομοσχεδίου είναι:
α) Πλήρης σεβασμός των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο, όπως προβλέπει το Ενωσιακό δίκαιο,
β) Απαίτηση οι αιτούντες να συνεργάζονται με τις εθνικές αρχές,
γ) Ένταξη στο σύστημα ασύλου μόνο όσων αιτούντων έχουν προσφυγικό προφίλ και διατήρηση στο σύστημα μόνον όσων εξ αυτών συμμορφώνονται προς τις υποχρεώσεις τους,
δ) Γρήγορη απένταξη από το σύστημα όσων παρελκυστικά υποβάλουν αιτήματα ασύλου.
Στόχος των παραπάνω παρεμβάσεων είναι η ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών εντός τριμήνου.
Για πρώτη φορά η χώρα αποκτά έναν νόμο περί διεθνούς προστασίας. Σε ένα ενιαίο κείμενο συμπεριλαμβάνονται οι Οδηγίες που συγκροτούν το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου και διέπουν την υποδοχή, τη διαδικασία εξέτασης και την αναγνώριση των αιτούντων.
Στο Υπουργικό Συμβούλιο συζητήθηκαν όμως και άλλα θέματα, πέραν του προσφυγικού. Μεταξύ αυτών το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας που παρουσίασε ο Βασίλης Κικίλιας και το οποίο αναμένεται να κατατεθεί το επόμενο διάστημα στη Βουλή των Ελλήνων. Σε αυτό περιλαμβάνεται η καθολική εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου σε όλους τους δημόσιους χώρους, ο εκσυγχρονισμός του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ) και του ΕΚΑΒ.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας, παρουσίασε την πρότασή του για την επιλογή 5 Αντιπροέδρων του Αρείου Πάγου και του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Για τις θέσεις του Αρείου Πάγου προτείνεται η επιλογή να γίνει μεταξύ των 14 αρχαιοτέρων που έχουν τα τυπικά προσόντα, ενώ για τη θέση του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου η επιλογή θα γίνει μεταξύ 6 προσώπων που έχουν τα τυπικά προσόντα.
Και το θέμα της χρεοκοπίας της εταιρίας “Thomas Cook Group PLC” απασχόλησε το Υπουργικό Συμβούλιο και συζητήθηκαν οι δύο Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου στις οποίες συμπεριλαμβάνονται επείγουσες διατάξεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών της χρεοκοπίας της εταιρείας, με πρόνοια για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις του τουριστικού κλάδου με απαλλαγή από την υποχρέωση απόδοσης του φόρου διαμονής και αναστολή, υπό προϋποθέσεις, της καταβολής ΦΠΑ μέχρι 31.03.2020.
Επίσης, περιλαμβάνεται η κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ που αποδείχθηκαν καταστροφικές για την οικονομική λειτουργία της ΔΕΗ κοστίζοντας σε αυτή πάνω από 600 εκατ. ευρώ την τελευταία τριετία. Επιπλέον, δίνεται παράταση της προθεσμίας λειτουργίας σταθμών ΑΠΕ, της προθεσμίας για την προσαρμογή στις διατάξεις του ν. 4423/2016 των δασικών συνεταιρισμών, η παράταση της αναστολής οικοδομικών αδειών στον Υμηττό, καθώς και παράταση της προθεσμίας για ένταξη στη ρύθμιση βεβαιωμένων οφειλών σε δήμους μέχρι 31.12.2019, ενώ αποκαθίστανται οι κανόνες χρηστής διοίκησης και δημοσιονομικής διαχείρισης του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ).